شناسایی زمینه‏ های طراحی مدل بازپذیری اجتماعی موفق زنان مجرم؛ تبیینی داده‌بنیاد

در این پژوهش، تلاش شده بازپذیری اجتماعی زندانیان با استفاده از رویکرد نظریة داده‌بنیاد بررسی و مطالعه شود. هدف از این تحقیق تبیین مدل و الگوی موفق بازپذیری اجتماعی برای زنان مجرم است. داده‏های این پژوهش کیفی از طریق مصاحبه‏های عمیق و نیمه‌ساختاریافته با 21 زن، که در مرکز خدمات حمایتی بهزیستی پرونده داشته و همگی در گذشته تجربة مشترک حبس و زندگی در زندان داشته‏اند، جمع‌آوری شده و با استفاده از رویة نظریة داده‌بنیاد مرحلة کدگذاری و تحلیل داده‏ها انجام پذیرفته است. یافته‏های اکتشافی پژوهش نشان می‏دهد عوامل متعددی در شکل‌گیری مقولة مرکزی، یعنی «بازپذیری اجتماعی به‌مثابة حرکت به سمت عادی‌سازی زندگی و همنوایی اجتماعی»، زنان اثرگذار است و عوامل زمینه‏ای همچون ویژگی‏های فردی، طردنشدن و پشتیبانی از سوی خانواده و دسترسی به سرمایه‏ها تأثیرگذارند. از سوی دیگر، عوامل مداخله‌گرانه‏ای همچون انگیزه‏های مادرانه، توانمندی و بازتوانی زنان و عدم مصرف مواد مخدر بر فرایند بازپذیری اجتماعی اثرگذارند. یافته‏های تحلیلی حاکی از آن است که استراتژی‏ها و راهبردهای زنان به منظور بازپذیری اجتماعی در دو مقولة مناسب‌سازی و سالم‌سازی محیطی و گسترش شبکه‏های اجتماعی قرار می‏گیرد که درنهایت مجموع این عوامل و استراتژی‌ها، رضایت از زندگی و سازگاری و ساماندهی اجتماعی یا به عبارت دیگر بازپذیری اجتماعی زنان را میسر می‏کند.