شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت تشکل‌های آب‌بران: دیدگاه بهره‌برداران حوزه‌های کرخه شمالی و جنوبی استان خوزستان

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت تشکل‌های آب‌بران از دیدگاه بهره‌برداران حوزه‌های آبیاری و زهکشی کرخه شمالی و جنوبی استان خوزستان صورت گرفته است. جامعه ‌آماری مطالعه، بهره‌برداران 5 تشکل فعال در حوزه‌های کرخه شمالی و جنوبی استان خوزستان با جمعیت 1219 نفر بوده است. به منظور تعیین نمونه ‌آماری از جدول مورگان استفاده شد و حجم نمونه 300 نفر محاسبه گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای بود که روایی آن توسط صاحب‌نظران ترویج و آموزش کشاورزی و پایایی آن در مطالعه راهنما از طریق محاسبه آلفای‌کرونباخ برای هر یک از بخش‌های پرسشنامه شامل عامل مدیریتی(88%)، اجتماعی-فرهنگی(84%)، مشارکت(78%) و حمایت و پشتیبانی از سوی دولت(84%)، مورد تأیید قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی، منجر به شناسایی پنج عامل مؤثر بر موفقیت تشکل‌های آب‌بران تحت عنوان عامل اجتماعی-فرهنگی (40/251)، عامل مهارت فنی (5/420)، عامل مدیریتی (4/254)، عامل آگاهی (3/411) و عامل حمایت و پشتیبانی از سوی دولت (3/325) شد. این پنج عامل در مجموع 56/661 درصد کل واریانس متغیر وابسته را تبیین کرده‌اند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان داد بین سن بهره‌برداران و موقعیت اراضی آبی با عامل‌های موفقیت تشکل آب‌بران از جمله، مدیریتی، اجتماعی-فرهنگی، مشارکت، حمایت و پشتیبانی از سوی دولت و مهارت فنی بهره‌برداران رابطه منفی و معنی‌داری در سطح یک درصد وجود داشت؛ این در حالی است که بین متغیرهایی چون میزان تحصیلات، میزان مساحت اراضی آبی، سابقه عضویت در تشکل‌ها، نوع مالکیت اراضی و میزان استفاده از کانال‌های ارتباطی با عامل‌های مذکور در موفقیت تشکل‌های آب‌بران، رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد.