شناسایی و بررسی ویژگی‌های مطلوب عناصر برنامۀ درسی برای نیل به پرورش مهارت‌های حل مسأله در درس مطالعات اجتماعی برای دورۀ ابتدایی تحصیلی

نویسندگان

  • عزت‌الله نادری استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
  • مریم سیف نراقی استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
چکیده مقاله:

این پژوهش با هدف شناسایی و بررسی ویژگی‌های مطلوب عناصر برنامۀ درسی برای نیل به پرورش مهارت‌های حل مسأله در درس مطالعات اجتماعی برای دورۀ ابتدایی تحصیلی انجام گرفته است. روش پژوهش زمینه‌ای و از نوع تحقیقات کاربردی بوده است. بستر تحقق شاملِ کتاب‌ها، مقاله‌ها و نوشته‌‌های مرتبط با موضوع پژوهش بود که جهت نمونه‌گیری به‌ علت کثرت منابع در این حوزه، از مکتوبات چاپی و الکترونیکی که برای محقق قابل دسترسی بود، استفاده شد. در این پژوهش، جهت‌ گردآوریِ اطلاعات از فیش‌برداری استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها در این پژوهش به شیوۀ تحلیل مضمون بود و یافته‌ها در قالب شبکۀ مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر، دسته‌بندی و سازماندهی شدند. یافته‌های پژوهش بیانگر این بود که برنامۀ درسی موردِنظر شامل یک مضمون فراگیر، 9 مضمون سازمان‌دهنده و 46 مضمون پایه بود: 1. هدف‌ها: رشد عقلانی، پرورش مهارت‌های فرآیندی و توانمندی‌های عاطفی، تقویت مهارت‌های اساسی یادگیری، تربیت اخلاقی و شهروند مطلوب، پرورش توانایی یادگیری خودراهبری؛ 2. محتوا: فعالیت‌‌محور، منطقی و صریح­بودن؛ 3. مواد و منابع آموزشی: ارتباط با موضوع یادگیری، پوشش­دادن موضوع یادگیری، تناسب با هدف‌های برنامۀ درسی، تناسب با ویژگی‌ها، نیازها و علایق دانشآموزان؛ 4. راهبردهای یاددهیـ یادگیری: تعاملی، کاربردی، اکتشافی و کاوشگرانه بودن؛ 5. فعالیت‌های یادگیری‌: ارتباط با هدف‌های برنامۀ درسی، پرورش مهارت‌های سطوح بالا، ترغیب یادگیرنده به فعالیت‌ گروهی؛ 6. محیط یادگیری: رعایت ویژگی‌های فضایی ـ کالبدی و روانی ـ عاطفی؛ 7. نفش یادگیرنده: فعال، اجتماعی و خلاق­بودن؛ 8. نقش معلم: راهنما، مشاور و تسهیلگر یادگیری 9. ارزشیابی: منطقی و مبتنی­بودن بر شواهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

طراحی الگوی برنامه درسی پژوهش محوری در مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی برای پرورش تفکر و خلاقیت در دانش آموزان

زمینه: امروزه دانش آموزان برای ورود به عصر دانایی و روبه رو شدن با تحولات شگفت انگیز قرن بیست و یکم باید به طور فزاینده ای مهارت های پژوهش و حل مساله، روحیه ی جست و جوگری و مهارت های تفکر انتقادی و خلاق را برای تصمیم گیری مناسب و حل مسائل پیچیده در خود تقویت کنند، آموزش مهارت های تفکر و یادگیری از طریق روش های یاددهی – یادگیری فرایند مدار و مبتنی بر پژوهش یا حل مساله ضروری به نظر می رسد. هدف: پ...

متن کامل

تحلیل جایگاه آموزش‌و‌پرورش چندفرهنگی در محتوای برنامۀ درسی علوم اجتماعی و فارسی دورۀ ابتدایی به‌روشِ آنتروپی‌شانون

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی و تحلیل محتوای دروس فارسی و علوم اجتماعی دورۀ ابتدایی براساس مؤلفه‌های آموزش چندفرهنگی است. کلیۀ کتاب‌های درسی علوم اجتماعی و فارسی (بخوانیم) دورۀ ابتدایی به‌عنوان جامعۀ آماری این تحقیق به کار رفته است. محتوای پژوهش حاضرْ با روش آنتروپی‌شانون تحلیل شده و واحدهای تحلیلْ متن (پاراگراف)، تصویرها و فعالیت‌ها (جمله) بوده است. چارچوب نظریِ این بررسی شامل مقوله‌ها و مؤلفه‌های مر...

متن کامل

تبیین ویژگیهای عناصر چهارگانه برنامه درسی مقطع کارشناسی با تأکید بر پرورش مهارتهای کارآفرینی

یکی از مهم ترین عناصر نظام آموزش عالی و دانشگاهها برنامه‌های درسی است که نقش تعیین کننده و انکارناپذیری در تحقق اهداف و رسالتهای آموزش عالی از نظر کمّی و کیفی دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین ویژگیهای عناصر چهارگانه هدف، سازماندهی‌ محتوا، استراتژیهای تدریس و شیوه ارزشیابی برنامه درسی مقطع کارشناسی با تأکید بر پرورش مهارتهای کارآفرینی است. این پژوهش به لحاظ ماهیت توصیفی – توسعه‌ای است که به شیوه ک...

متن کامل

تبیین ویژگی‌های مطلوب عناصر برنامه درسی مطالعات اجتماعی به‌منظور ارایه الگویی برای ارتقای مهارت‌های حل مسأله دانش‌آموزان دبستانی و ارزشیابی آن از دیدگاه متخصصان برنامه درسی و معلمان ذی‌ربط

هدف: این پژوهش با هدف تبیین ویژگی­های مطلوب عناصر برنامه درسی مطالعات اجتماعی به منظور ارایه الگویی برای ارتقای مهارت‌های حل مسأله دانش­آموزان دبستانی و ارزشیابی آن از دیدگاه متخصصان برنامه درسی و معلمان ذی‌ربط انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر جزء تحقیقات کاربردی بوده که با روش تحقیق زمینه­ای انجام شده است. از این­رو، ابتدا مبتنی بر مبانی نظری پیرامون موضوع تحقیق، به شناسایی ویژگی­های مطلوب چها...

متن کامل

تأثیر آموزش درس ریاضی به روش حل مسأله بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش آموزان کلاس چهارم ابتدایی شهر بروجن

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش درس ریاضی به روش حلمسأله بر پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانشآموزان کلاس چهارم ابتداییانجام گرفت. جامعهی آماری این پژوهش شامل 1101دانشآموز دختر و پسر کلاسچهارم ابتدایی شهر بروجن بود. نمونههای مورد مطالعه شامل 48دانش آموز دخترو 52دانشآموز پسر از میان دانشآموزان پایه چهارم ابتدایی بود که با روشنمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند و به روش تصادفی در گروههایآزم...

متن کامل

واکاوی مقوله‌های آموزش چندفرهنگی در کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی دورۀ آموزش ابتدایی ایران

هدف پژوهش حاضر واکاوی مقوله‌های آموزش چندفرهنگی در محتوای کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی دورۀ آموزش ابتدایی ایران است. این پژوهش از نوع پژوهش‌های کیفی بوده و از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد عرفی (استقرایی) استفاده ‌شده است. روش نمونه‌گیری هدفمند و نمونه موردنظر مشتمل بر کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی پایه سوم تا ششم بوده است. این کتاب‌ها ازاین‌جهت انتخاب شدند چون‌که بیشترین قابلیت برای حمل مفا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 16

صفحات  100- 136

تاریخ انتشار 2017-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023