شناسایی و رتبه‌بندی مولفه‌های اساسی برنامه‌درسیِ دانشجو از نگاه متخصصان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاه تهران

هدف مطالعه حاضر معرفی برنامه‌درسی جدیدی به نام برنامه‌درسی‌دانشجو می‌باشد. این مطالعه از حیث نوع بنیادی از حیث رویکرد توصیفی_تحلیلی و از نوع طرح‌های آمیخته اکتشافی است. ابزار در بخش کیفی مصاحبه بازپاسخ و در بخش کمی پرسشنامه محقق‌ساخته می‌باشد. جامعه در بخش کیفی هشت نفر از صاحبنظران تعلیم‌و‌تربیت و در بخش کمی 100 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی می‌باشند. جهت تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها در بخش کیفی از روش سیستماتیک در تئوری داده بنیاد و در بخش کمی از آزمون فریدمن استفاده شد. در مجموع چهار مولفه محوری از مصاحبه‌های انجام گرفته بدست آمدند: ویژگی‌های برنامه‌درسی‌دانشجو؛ عناصر اصلی آن شامل دانشجو، استاد و سازمان؛ گام‌های موثر در شکل‌گیری؛ و موانع و چالش‌های شکل‌گیری این برنامه‌درسی. کد گزینشی بدست‌آمده عبارتست از: عناصر اصلی این برنامه‌درسی. همچنین رتبه‌بندی مولفه‌های مربوط به دانشجو به ترتیب نزولی عبارتند از: مولفه‌های روان‌شناختی‌و‌انگیزشی، فراشناختی، اجتماعی و مهارتی. نتایج نهاییِ بدست آمده وجه متمایز‌کننده این برنامه‌‌درسی را نقش آفرینیِ فعال دانشجو در جهت‌گیری و هدفگذاری مستمر برای خود دانسته که در این مسیر از دو عنصر اصلی دیگر یعنی استاد و دانشگاه استفاده لازم را می‌برد. در تعریفی مقدماتی برنامه‌درسی دانشجو فرآیند منظم و هدفمندِ تصمیم‌گیری، هدفگذاری و آینده‌نگریِ دغدغه‌مند دانشجوست که در آن از ویژگی‌های اساتید برتر و دانشگاه‌ها استفاده می‌کند و عنصر کیفیت در همه عناصر اصلی و جزئی آن شرطی اساسی می‌باشد. این برنامه‌درسی با فارغ التحصیل شدن دانشجو و خروج او از دانشگاه پایان نمی‌پذیرد بلکه ادامه داشته و با تثبیت آن در فرد، به نوعی یادگیری خود-راهبر و هدفدار تبدیل می‌شود.