عقلانیت و صلح در اسلام

نویسنده

  • یحیی صباغچی استادیار مرکز معارف اسلامی و علوم انسانی، دانشگاه صنعتی شریف
چکیده مقاله:

برخی منتقدان دین معتقدند که دین به‌دلیل تقدس‌گرایی، جزمیت، و عقل‌گریزی یکی از عوامل بروز خشونت در جوامع است. این مقاله درصدد پرداختن به جایگاه عقل در دین اسلام و تأثیر آن بر رفتار انسان‌هاست. در این زمینه، مقاله نشان می‌دهد تأکید مستقیم اسلام بر عقلانیت در فهم اعتقادات و احکام دین سبب می‌شود که جهالت‌ها و کج‌فهمی‌ها زایل و افراط‌ها و تفریط‌های برخاسته از این کج‌فهمی‌‌ها از عرصۀ دین‌داری طرد شود. به علاوه، این تأکید بر عقلانیت فقط ناظر به تحسین عقل نیست، بلکه ناظر به رفع موانع حاکمیت عقل بر فکر و قلب انسان، یعنی رذایل نفسانی، نیز است. ریشۀ اکثر خشونت‌ها و دشمنی‌ها را باید در شهوت‌‌ها و مطامع نفسانی جست، بنابراین تأکید فراوان دین اسلام بر رفع موانع عقلانیت عملاً انسان‌ها را به‌سوی مدارا، تحمل، و پیشه کردن رفق در مواجهه با انسان‌ها سوق می‌دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

صلح در اسلام

بحث صلح در اسلام و مکانت آن در دین اسلام از موضوعاتی است که امروز به جدّ مطرح است. مقاله حاضر مسأله فتوحات در اسلام و جهاد مسلمین را از نگاهی فنّی و علمی دور از نظرگاههای غربی و متداول بررسی می کند. مؤلف با تکیه بر قرآن کریم و سیره نبوی (ص) و ائمه اطهار (ع) به بررسی این موضوع مهم می پردازد و با استدلال و بر پایه روشی متین جهاد اسلامی را برای برپایی صلح پایدار در جهان تفسیر می کند و ارتباط متین بی...

متن کامل

صلح غایت‌انگارانه؛ تطبیقی هستی و انسان‌شناسانه بر نظریه صلح در اسلام و غرب

باتوجه به جایگاه صلح در زندگی بشری، مکاتب و نظریه­های مختلف کوشیده اند تا ضمن تفسیر و تبیین مفهوم صلح، ضرورت و کاربرد آن را در زندگی بشری با توجه به مبانی انسان­شناسی و هستی‌شناسی به تصویر بکشند. اسلام نیز به عنوان مکتب آسمانی و جهان­شمول نگرشی غایت‌انگارانه و اصالت‌مدار به صلح دارد و آن را مساله‌ای اصیل و ریشه‌دار با فهم خاص انسان و هستی‌شناسانه قلمداد می­کند؛ در صورتی که مکاتب غربی با مبنا قر...

متن کامل

اسلام، اصالت جنگ یا اصالت صلح؟

جنگ‌ و صلح‌ دو وضعیّت‌ کاملاً متمایز از یکدیگرند که بر هرکدام‌ آثار خاص‌ و قواعد حقوقی‌ ویژه‌ای‌ مترتّب‌ است‌ و‌ پیشینه‌ای‌ به‌ اندازة‌ تاریخ‌ بشریّت‌ دارند. حکومتهای اسلامی‌ در دوران‌ تأسیس‌ و استقرار کامل‌ اسلام‌، با حکومتهای سایر ادیان‌ و ملل‌ غیرمسلمان‌، روابط سیاسی‌ ـ حقوقی‌ برقرار کرده و ارتباطات‌ دیپلماتیک‌ داشته‌اند. سؤال‌ اصلی این‌ نوشتار این‌ است‌ که‌ آیا در روابط کشورهای ‌اسلامی با ملل‌...

متن کامل

صلح و جهاد در اسلام

از آنجائیکه در جهانی پر از شور و بلوا و آمیخته با نگرانی و اضطراب زندگی می کنیم زندگی که اضطراب آن ناشی از جنگها و کشتارها و از برخوردهای قدرتهای استکبای که در همه حال حاصل نابودی و تباهی گروهی از مستضعفان می باشد، اشاره ای مختصر به موضوع قراردادها، مشروعیت قراردادهای بین المللی، حکمیت و موارد کاربرد آن شده است . چون شگفتی در این است که دولتهای قلدر چنین وانمود می کنند که کوشش و تلاششان در این ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1  شماره 2

صفحات  21- 44

تاریخ انتشار 2016-12-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023