علّت‌یابی‌های ساده‌ساز در مواجهات انتقادی

نویسنده

  • مرتضی مردیها ارانه‌های غریزی، آموزه‌های اجتماعی، مقصریابی‌، اصناف، طبقات
چکیده مقاله:

یکی از رایج‌ترین فعالیت‌های ذهنی افراد جست‌وجوی علل حوادث روزمره است. این فعالیت ممکن است متأثر از برخی رانه‌های غریزی و روانی و نیز برخی آموزه‌های اجتماعی به سمت ساده‌سازی اریب پیدا کند. ساده‌سازی در علّت‌کاوی و علّت‌یابی و تبیین‌های علّی سهل‌انگار و اغراق‌گر در مسائل مختلفی از قبیل بهداشتی، محیط زیستی، اخلاقی، حوادث و غیره، و به تَبَعِ آن ساده‌سازی در مقصریابی می‌تواند تاحدودی ناشی از گرایش غریزی به غلبه بر تعارضِ ذهنی (ناسازگاری شناختی) و فرار از رنج ناشی از منسوب‌کردن حوادث به اتفاق یا به کوتاهیِ خود باشد، و نیز ناشی از پذیرش کلیشه‌های تعلیلی رایج در جامعه. از منظر پیامد، علّت‌یابیِ ساده‌ساز، که لااقل دچار مغالطۀ جزء و کل است، ممکن است فرد را به رویارویی فکری- احساسی یا عملی با کسانی تحریض کند که علّت یا علّت اصلی (مقصر منفرد یا اصلی) مصائب آنها نبوده‌اند و از این رهگذر، تصورات و انتظاراتی برای فرد و جامعه ایجاد شود که به رادیکالیسم و بی‌اعتمادی و درنهایت رنج بیشتر و کارآمدی کمتر منجر شود. این مقاله در پی بررسی برخی شکل‌های این ساده‌سازی در مواجهات رایج انتقادی و تحلیلی در ایران امروز است و در پی تقویت ایدهٔ وجود ناسازگاری شناختی و میل به غلبه بر تعارض ذهنی در انگیزه‌ها، و خطر گسترش انتقاد غیرسازنده و تندروی و بی‌اعتمادی در عوارض است. محدودۀ جست‌وجوی داده‌ها برشی تصادفی از سایت‌های خبری-تحلیلی فارسی‌زبان و عامه‌پسند در فضای مجازی است که به نظر می‌رسد بازتابی از نوعی گرایش رایج فرهنگی جامعه را در مورد این موضوع خاص فراهم می‌کنند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پیشگیری بعد از مواجهه در مواجهات شغلی

با شیوع روزافزون بیماری هایی نظیر هپاتیت و ایدز در دنیا و از جمله کشور ما و امکان برخورد و مواجهه شغلی پزشکان، پرستاران، کارکنان آزمایشگاه، کارگران بیمارستان و به طور خلاصه همه پرسنل ارایه دهنده خدمات بهداشتی با خون و مایعات آلوده بدن بیماران مثل فرو رفتن سوزن خونی آلوده به دست، یا بریده شدن دست پرسنل با اشیا نوک تیز و برنده، استرس زیادی برای آن پرسنل ارایه دهنده خدمات بهداشتی ایجاد می شود و در...

متن کامل

مواجهات فلسفی آدورنو و فوکو با مدرنیته: طراحی مدل‌های درون‏گفتمان

مقالۀ حاضر به کنکاش در آثار تئودور آدورنو و میشل فوکو می‎پردازد تا به مفهوم مدرنیته در اندیشه و آراء آنان دست یازد و بر این امر مُهر تأیید زند که هر یک از آنان در مواجهات خود با مدرنیته، طرحی مخصوص به خویش را درافکنده است. لذا، پس از مشخّص‌نمودن سنّت فلسفی قارّه‌ای به‎عنوان یک ”گفتمان“، و پس از مورد مداقه ‌قراردادن پرسش‌ها و مسائل پژوهش، مفهوم مدرنیته به‌گونه‎ای انفکاکی در نزد آدورنو و فوکو بررسی م...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

بررسی تاثیر آموزش احتیاط های همگانی بر مواجهات شغلی

  Background and Aim : Occupational exposure may predispose health care workers to acquiring hepatitis B, C and HIV via the skin and mucous membranes when they expose to blood and body fluids .The best preventive measure in this respect is taking universal precautions. In the wards where occupational exposure is more likely-such as dialysis, operation room, emergency, and labour-these precautio...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 4

صفحات  1- 27

تاریخ انتشار 2019-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023