فرسودگی شغلی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی کاربرد مدل تقاضا، کنترل شغلی و حمایت اجتماعی

کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی در استان خراسان جنوبی است که با توجه به محدودیت‌های اقلیمی در این استان، به‌منظور سیاستگذاری و برنامه‌ریزی مناسب، به تشکیلات سازمانی قدرتمند نیاز دارد. اثربخشی سازمان، مستلزم داشتن کارکنانی با انگیزه، سلامت روان و توان بالا در انجام وظایف است. پدیدة فرسودگی شغلی، عوارض نامطلوبی در سازمان ایجاد می‌کند و باید اقداماتی را برای کنترل آن انجام داد. در نخستین گام، باید فراوانی و عوامل مؤثر بر این پدیده بررسی شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی فرسودگی شغلی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با استفاده از مدل تقاضا، کنترل شغلی و حمایت اجتماعی است. جامعة آماری تحقیق شامل کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان جنوبی است که 122 نفر از آن‌ها از طریق فرمول کوکران به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. این پژوهش به­روش پیمایشی انجام گرفت و روایی پرسشنامة تحقیق با استفاده از نظرهای متخصصان تأیید شد. ضریب آلفای کرونباخ نیز در این مطالعه برای تقاضاهای شغلی 74/0، کنترل شغلی 82/0، حمایت همکار 77/0، حمایت مدیر 80/0 و فرسودگی شغلی 78/0 به‌دست آمد. نتایج مطالعه نشان می­دهد تقاضا و کنترل شغلی و همچنین حمایت اجتماعی، با فرسودگی شغلی رابطة معنی‌داری دارد. نتایج آزمون رگرسیون سلسله‌مراتبی نیز نشان می‌دهد کنترل شغلی و حمایت اجتماعی، آثار تقاضاهای شغلی را تعدیل نمی‌کند. همچنین، تقاضای شغلی و سابقة کاری، 4/30 درصد تغییرات فرسودگی شغلی را تبیین می‌کند. در پایان، پیشنهاد می‌شود با ایجاد ساختارها و شبکه‌های اجتماعی و تعامل بیشتر مدیر با کارکنان و همچنین تعریف سازوکارهای مناسب در راستای دادن کنترل شغلی به کارکنان اقدام شود تا پدیدة فرسودگی شغلی نیز کاهش یابد.