مختصات روش‌شناختی فرارشته آینده‌پژوهی به مثابه یک فراپاردایم یک‌پارچه

آینده‌پژوهی، دانشی فرارشته‌ای برای درک بهتر تغییر و آینده به شمار می‌رود. مطالعه‌ی حاضر در عرصه‌ی روش­‌شناسی فرا­رشته­‌ای، با مروری بر پارادایم‌‏شناسی‏‌های مطالعات آینده با ارجاع به گونه‌‏شناسی جوزف ووروس، پنج پارادایم پژوهشی در آینده‌‏پژوهی شامل اثبات‌‏گرایی، پسااثبات‌‏گرایی، سنجش‏‌گرایی، برساخت‌‌گرایی و مشارکتی را معرفی خواهد کرد.درباره‌ی تفاوت‏ها و شباهت‌‏های این پارادایم‌‏ها در سطوح هستی‌‏شناسی، معرفت‌‏شناسی و روش‏‌شناسی بحث می‌­شود و ویژگی‌‏های هر پارادایم از زاویه‌ی دید هدف پژوهش، جایگاه پژوهش‏گر، طبیعت دانش و انباشت دانش مورد توجه قرار می‌گیرد. سپس برخی از شاخص‌‏ترین فنون و روش‏های آینده‌‏پژوهی مانند تحلیل اثرات روند، دلفی، سناریوها، تحلیل لایه‌‏ای علت‏‌ها و غیره معرفی می‌گردد. به علاوه، در این مطالعه تلاش می‌‏شود موقعیت هر یک از این فنون‏ و روش‌‏ها در روش‌‏شناسی‏‌های پنج‏گانه مشخص شود. در انتها با معرفی رویکرد پژوهشی آینده‏‌های یکپارچه، به‌‏عنوان جدیدترین رویکرد روش‏‌شناسی در مطالعات آینده، درباره‌ی نحوه‌ی به‌‏کارگیری این فراپاداریم غیرنسبی­ گرا و زمینه‌­ساز یکپارچگی هستی‌شناسی، معرفت­‌شناسی و روش­‌شناسی در آینده‏ پژوهی، بحث خواهد شد.