مدیریت شهری در نظام آموزش عالی ایران: ارزیابی فلسفه وجودی و الزامات میان‌رشته‌ای

رشته مدیریت شهری چند سالی است که در دانشگاه‌های معتبر کشور ارائه می‌شود. هدف این رشته آماده کردن دانشجویان برای اداره و مدیریت شهرها به عنوان یک سیستم پیچیده و مشتمل بر مؤلفه‌ها و متغیرهای غیرمنتظره است. با وجود گذشت چند سال از برقراری رشته مدیریت شهری هنوز هم در میان برخی مجامع تخصصی و اجرایی ابهاماتی در مورد ضرورت و نیاز به این رشته وجود دارد. همچنین به نظر می‌رسد این رشته دانشگاهی، با وضعیت مطلوب یک میان‌رشته فاصله زیادی دارد و بسیاری از الزامات و ضرورت‌های رشته‌های میان‌رشته‌ای در آن رعایت نشده است. این مقاله سه هدف اصلی را دنبال می‌کند: اول شناسایی ماهیت رشته مدیریت شهری؛ دوم بررسی ضرورت‌ها و الزامات رشته مدیریت شهری به عنوان یک میان‌رشته و تبیین و آسیب‌شناسی وضعیت موجود آن؛ و سوم ارزیابی و تدوین چهارچوب تحلیلی فلسفه وجودی رشته مدیریت شهری در ایران. از مشاهده، مطالعات نظری ـ تطبیقی، تدوین و توزیع پرسش‌نامه و مصاحبه با متخصصان و مدیران شهری کشور به عنوان روش‌های تحقیق استفاده شده است. نتیجة پژوهش بر ماهیت میان‌رشته‌ای مدیریت شهری و ضرورت توجه جدی به این ماهیت در دانشگاه‌های کشور تأکید دارد. همچنین طبق یافته‌ها، بسیاری از الزامات رشته‌های میان‌رشته‌ای مانند ویژگی‌های اساتید، شیوه‌های تدریس و برنامه درسی در رشته مدیریت شهری دانشگاه‌های کشور رعایت نمی‌شود و نیازمند تجدیدنظر و اصلاح در برخی امور است. فلسفه وجودی رشته مدیریت شهری طبق چهارچوب تدوین‌شده، بر چهار پایه نیاز نهادهای اصلی مدیریت شهری کشور به یک میان‌رشته جامع در زمینه مدیریت شهرها، امکان رفع بسیاری از مسائل و مشکلات شهری، عدم جامعیت رشته‌های دانشگاهی مرتبط با اداره و مدیریت شهرها در داخل و تجربه موفق برگزاری رشته مدیریت شهری در دانشگاه‌های خارجی استوار است که ضرورت و صدق همه موارد فوق مورد تأیید قرار گرفت.