مساله‌گی جنسیت در اندیشه علامه طباطبایی
نویسندگان
چکیده مقاله:
تفکیک «جنس» و «جنسیت» از مبنایی‌ترین انگاره‌های فمینیستی تلقی شده است. فمینیست‌ها بر این اساس، ادعای برساخت‌بودن بسیاری از ویژگی‌های زنانه را که طبیعی تلقی می‌شدند، مطرح نموده و نظریه‌های انتقادی و هنجارین خود را در راستای رفع فروتری زنان، پایه‌گذاری می‌کنند. بر این اساس، برخی برنامه‌ریزان حوزه مطالعات زنان ایران، در مورد اندیشمندانی مانند علامه طباطباییره ادعا می‌کنند که؛ چون جنسیت مسئله مدنظر این شخصیت‌ها نبوده، نمی‌توان اندیشه‌های ایشان را به‌عنوان رقیبی برای نظریه‌های فمینیستی یا چارچوبی منسجم برای فهم، تبیین یا اصلاح وضعیت زنان تلقی نمود. بررسی این ادعا مسئله اصلی پژوهش است. نتایج این پژوهش که با روش تحلیل محتوای کیفی آثار علامه خصوصا (المیزان) انجام گرفت نشان می‌دهد: علامه درصدد ارائه مباحثی منسجم در دفاع از وضعیت زن در اندیشه اسلامی و نقد آن در جوامع اسلامی و مدرن بوده، این مباحث را ناظر به مهمترین انگاره‌های فمینیستی طرح و در چارچوبی علمی هدایت نموده است؛ از‌این‌رو توجه به تفکیک بین جنس و جنسیت یکی از ویژگی‌های صورت‌بندی مسائل زنان در اندیشه علامه است. با‌این‌وجود، چون ایده‌پردازی‌های ایشان ناظر به مباحث اقناعی و انتقادی نسبت به آموزه‌های اسلامی و فمینیستی است، نمی‌توان دیدگاه ایشان را به‌عنوان نظریه علمی با ویژگی‌های نظریه تجربی قلمداد نمود.
منابع مشابه
اندیشه سیاسی علامه طباطبایی
آنگونه که از آثار علامه طباطبایی مشهود است، وی دو مشکل اساسی را در جامعه ایرانی روزگار خویش در رأس دیگر مسائل میدید. اولین مشکل این بود که حکومتهای موجود در تاریخ این مرزوبوم از این که دین، مباحث اجتماعی و سیاسی را در بین مردم مطرح کند پرهیز داشته به هر طریق ممکن با این کار مقابله میکردهاند. مسأله دوم اینکه جامعه آن روز، جامعهای غربزده و مقلد غرب بوده است. علامه این دو مسأله را بهروشنی و...
متن کاملبرون رفت علامه طباطبایی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی
بر اساس قواعد فلسفی حکمت متعالیه، به ویژه در باب حرکت جوهری و نفس شناسی، بازگشت به زندگی دنیوی پس از مرگ امری دور از نظر است؛ از این رو، ابطال تناسخ در شبکه مفاهیم صدرایی امری آسان‌یاب خواهد بود، به ویژه زمانی که قاعده امتناع تراجع را در نظر بگیریم. اما وقتی به نصوص دینی اسلامی رجوع کنیم نوعی از بازگشت به زندگی دنیوی را می‌بینیم که غیر از تناسخ است و عموم مسلمانان، به ویژه شیعیان به آن معتقدند ...
متن کاملکارکرد نظریه ادراکات اعتباری در اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه طباطبایی
اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه طباطبایی با توجه به عمق و وسعتی که دارد می تواند راهگشای بسیاری از مسائل سیاسی دوره کنونی در جوامع مختلف باشد. یکی از مهمترین مبانی تفکر فلسفی علامه طباطبایی که اندیشه سیاسی- اجتماعی ایشان را متاثر ساخته است و به نوعی جهت نگاه علامه را تعیین می کند نظریه ادراکات اعتباری است. در این مقاله با توجه به اهمیت و ضرورت طرح اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه و مبانی آن سعی شده اس...
متن کاملنقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین مفهوم «جمهوری اسلامی»
این مقاله در چهارچوب مطالعات تحلیل گفتمانی به نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین دال «جمهوری اسلامی» در معنای مورد نظر گفتمان انقلاب اسلامی 1357 ایران می‌پردازد. پروبلماتیکِ نوشتار حاضر، بررسی نقش متفکری است که فاقد راهبرد سیاسی در عرصه انقلاب بوده است. ذیل این مسئله، به دو پرسش اصلی پرداخته‌شده است: 1. نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین دال جمهوری اسلامی در معنای موردنظر گفتمان انقلاب اسلامی چ...
متن کاملزیرساختهای آزادی اندیشه در اسلام از منظر علامه طباطبایی
علامه طباطبایی به عنوان یکی از اندیشمندان معاصر جهان اسلام در ترسیم هندسه معرفتی اسلام جایگاه ویژهای برای «آزادی اندیشه» قائل است. این پژوهش بر آن است تا هندسه معرفتی پیشگفته را مورد بازنگری قرار داده و زیرساختهای آزادی اندیشه را از نظر وی بیابد. بر باور علامه، آزادی اندیشه در اسلام بر دو زیرساخت «نهاد جمعی اسلام» و «فطری بودن اسلام» بنا شده است. علامه اساس اسلام را تحفظ بر اصول برشمرده، آزا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 26
صفحات 53- 70
تاریخ انتشار 2018-12-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023