مطالعه تطبیقی محدودیت‌های حقوق مالی دارندگان حقوق مجاور

صاحبان حقوق مجاور یا مرتبط با حقوق ادبی‌ و هنری همچون پدیدآورندگان آثار ادبی ‌و هنری، از حقوق مالی انحصاری برخوردار هستند. با این ‌همه، این سؤال مطرح است که آیا منافع عمومی از قبیل اصل آزادی بیان و اصل آزادی دسترسی به اطلاعات و نیز مصالح خصوصی محدودیت‌هایی نسبت به حقوق مالی در عرصه حقوق مجاور ایجاد می‌کند. این جستار با روش توصیفی- تحلیلی، محدودیت‌های پیش‌بینی‌شده در حقوق فرانسه را به‌عنوان کشوری پیشرو در این زمینه و نیز اسناد بین‌المللی مرتبط تبیین و تحلیل کرده و به این نتیجه دست یافته است که محدودیت‌های پیش‌بینی‌شده در حقوق مجاور بر دو دسته است؛ برخی دارای ماهیت استثنا به معنی واقعی کلمه و بدون نیاز به پرداخت هرگونه مابه ‌ازا است در حالی که برخی دیگر منوط به پرداخت عوض عادلانه و با سازوکار ویژه است. به علاوه، بر اساس دستاورد حاصل از پژوهش، وضع موجود حقوق ایران تبیین شده و لایحه حمایت از مالکیت فکری مصوب 1393 نیز نقد و راه‌کارهایی برای نیل به وضع مطلوب ارائه شده است.