مطالعه تنوع ژنتیک برنج‌های ایرانی توسط نشانگرهای آیزوزایم

شناخت تنوع ژنتیک و طبقه‌بندی ذخایر توارثی (ژرم پلاسم) از فعالیت‌های مهم و ضروری در به‌نژادی و مدیریت حفظ ذخایر ژنتیکی گیاهان می‌باشند. در این پژوهش تعداد 120 ژنوتیپ انتخابی از ژرم‌پلاسم برنج ایران توسط اطلاعات هفت مکان ژنی آیزوزایم از طریق تجزیه‌ خوشه‌ای طبقه‌بندی شدند. عصاره آنزیمی از گیاهچه‌های 8-6 روزه استخراج شد. مطالعه آیزوزایم‌ها با تغییراتی در روش گلازمن و همکاران و با استفاده از الکتروفورز افقی ژل نشاسته (HSGE) انجام گردید. تجزیه‌ خوشه‌ای بر اساس ضرایب شباهت جاکارد و به روش پیوستگی متوسط (UPGMA)، نمونه‌ها را به 7 گروه تقسیم نمود. بیش از 16% نمونه‌ها در گروه رقم‌های ‌شاخص ژاپونیکا و 9% در گروه ایندیکا قرار گرفتند. حدود 68% برنج‌های ایرانی با شباهت بیشتر به گروه ژاپونیکا در دو دسته خارج از ایندیکا و ژاپونیکا و 1/4% نیز در سه گروه حد‌واسط ایندیکا و ژاپونیکا قرار گرفتند. تعداد 43 ژنوتیپ آیزوزایم با متوسط 9/2 نمونه در هر گروه ژنوتیپی مشاهده‌ گردید. توده‌های دارای نام مشابه در بسیاری از موارد، ژنوتیپ‌های مختلفی را بروز دادند (به عنوان مثال در توده‌های غریب و بینام). شاخص تنوع ژنوتیپی نیز معادل 43/3 بود که در مقایسه با سایر برنج‌های آسیایی، مقدار قابل‌توجهی می‌باشد. نتایج این پژوهش نشان ‌داد که تنوع ژنتیک در برنج‌های بومی ایران، بسیار زیاد است و آن‌ها را یک منبع ارزشمند و بسیار غنی از تنوع طبیعی برای به‌نژادی برنج معرفی می‌نماید.