مطالعه منتقدانه مسئولیت اجتماعی شرکت‏ها و توسعه (یک مطالعه مردم‏نگارانه در منطقه عسلویه)

منطقه‏ی گازی پارس جنوبی واقع در شهرستان عسلویه یکی از مناطق صنعتی‏ خاورمیانه و محل فعالیت ده‏ها شرکت پتروشیمی است که تأثیر مخربی روی زیست‏بوم منطقه گذاشته که بحث مسئولیت اجتماعی شرکت‏ها و روند توسعه‏ی متوازن در آن حائز اهمیت است. این پژوهش با نگرشی جامعه‏شناختی، با هدف مطالعه‏ی منتقدانه‏ی مسئولیت اجتماعی شرکت‏ها، از دیدگاه جوامع محلی به‏عنوان بخشی از ذینفعان بیرونی انجام شده است. جهت انجام این پژوهش، از روش مردم‏نگاری انتقادی و مصاحبه‏ی اپیزودیک همراه با مشاهده و شیوه‏ی نمونه‏گیری هدفمند و مصاحبه با 20 نفر از ساکنان بومی انجام و با تکنیک استقراء تحلیلی، از داده‏های حاصل، مقوله‏های اصلی ناپایداری، سلطه‏ی فن‏سالاری بر انسان‏مداری، کارکرد غیر اثربخش نهادها و مقوله‏ی هسته‏ی بازاندیشی توانمندساز استخراج و تحلیل شد و مدل پارادیمی بر مبنای مدل پارادایمی اشتراوس ـ کوربین ارائه گردید. نتایج نشان داد مردم این منطقه از رونق اقتصادی و برخی موقعیت‏های ناشی از توسعه‏ی اقتصادی ارزیابی مثبتی داشته‏، اما عملکرد شرکت‏ها در خصوص مسئولیت اجتماعی شرکتی‏شان را در قبال زیست‏بوم و توسعه‏ ی پایدار و متوازن و در نظر گرفتن حقوق مردم محلی ضعیف ارزیابی کرده‏اند.