مقایسة حیطه‌شناختی طبقه بندی بلوم با آزمون تیمز 2011 در کتاب علوم تجربی پایه سوم راهنمایی سال 90-89

تحقیق حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی سال سوم راهنمایی براساس طبقه­بندی بلوم در حیطه‌شناختی و مقایسة آن با حیطه‌شناختی آزمون تیمز 2007 انجام شده‌است. جامعة آماری این تحقیق کل محتوای کتاب علوم تجربی سال سوم راهنمایی سال 89-90 با 156 صفحه، 4 بخش و 14 فصل می‌باشد که پژوهشگران به منظور به دست آوردن نتایج قابل اعتماد، جامعة آماری را به‌عنوان نمونه در نظر گرفته‌اند. روش این پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. برای جمع­آوری اطلاعات در رابطه با هدف‌های رفتاری، به کمک متن کتاب و همچنین کتاب راهنمای معلم، اهداف رفتاری کتاب استخراج شد. ابزار مورد استفاده در تحلیل محتوا و طبقه­بندی اهداف رفتاری در سطوح حیطه‌شناختی جدول "هدف محتوا"می‌باشد که برای سنجش روایی آن از روایی محتوایی استفاده گردید. همچنین برای سنجش پایایی با استفاده از ضریب توافق، مقدار 76/0 به دست آمد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که 35/25 درصد اهداف کتاب در سطح دانش، 14/40 درصد در سطح درک و فهم، 56/10 درصد در سطح کاربرد، 15/9 درصد در سطح تجزیه و تحلیل، 93/4 درصد در سطح ترکیب و 87/9 درصد در سطح ارزشیابی است. سپس با توجه به حیطه‌شناختی مورد سنجش در آزمون تیمز که شامل 3 سطح: دانش، کاربرد و استدلال است، محققان با استفاده از سطوح حیطة بلوم (دانش و درک و فهم را معادل سطح دانش در آزمون تیمز، کاربرد را معادل سطح کاربرد و تجزیه و تحلیل و ترکیب و ارزشیابی را معادل سطح استدلال) فرض دانستند و سپس با استفاده از مولفة ترکیب نتایج زیر حاصل گردید؛ درصد اهداف اختصاص یافته به سطوح دانش، کاربرد و استدلال در حیطه شناختی، آزمون تیمز 2011 با درصد اهداف رفتاری کتاب علوم تجربی در این سه سطح تفاوت معنادار دارد. همچنین مقایسه بین حیطة محتوایی کتاب و حیطة محتوایی مورد سنجش در آزمون تیمز 2007 نشان دهندة این بود که بین دو حیطه نیز تفاوت وجود دارد. در نتیجه می‌توان یکی از علل عدم موفقیت دانش­آموزان ایران در آزمون تیمز 2011 را محتوای کتاب دانست که مستلزم تجدید نظرجدی مؤلفان در محتوای کتاب مذکور است.