مکان‎یابی مراکز توزیع و بلوک‎بندی مناطق جمعیتی در زنجیره توزیع کالا

هدف: در این تحقیق به بهینه‎سازی مسئله بلوک‎بندی مشتریان در سیستم توزیع کالا و تخصیص هم‎زمان آنها به مراکز تأمین به‌عنوان مراکز بلوک‎ها با استفاده از مدل برنامه‎ریزی عدد صحیح مختلط پرداخته شده است. تابع هدف مسئله، به ایجاد تعادل بارکاری از طریق کمینه‌سازی تفاضل مقدار بیشینه و کمینه مشتریان تخصیص‌یافته به مراکز مختلف می‎پردازد. محدودیت‎های مسئله ساختار پیوستگی بلوک‎ها و عدم وجود سوراخ در آنها را تضمین می‎کند. همچنین تضمین تخصیص یک مرکز برای هر بلوک و تخصیص منحصر به فرد مشتریان به یک بلوک از محدودیت‎های دیگر مسئله است. روش: با توجه به اینکه مسئله بلوک‎بندی و مکان‎یابی از مسائل ان پی سخت است، برای حل در ابعاد متوسط و بزرگ باید از الگوریتم‎های فراابتکاری استفاده کرد. بنابراین در این تحقیق برای حل مسئله، دو الگوریتم فراابتکاری گرگ خاکستری و ازدحام سالپ پیشنهاد شده است. در این پژوهش به‌منظور رفع مشکل اصلی استفاده از الگوریتم‌های فراابتکاری در مطالعات پیشین و رفع پیچیدگی به‎کارگیری ساختار مناسب برای نمایش پاسخ‎ها، در راستای تضمین ساختار پیوسته بلوک‎ها و عدم وجود سوراخ، از یک الگوریتم ابتکاری مبتنی بر کمینه درخت پوشا استفاده شده است که باعث تضمین پیوستگی بلوک‎ها می‎شود. یافته‎ها: نتایج محاسباتی تحقیق روی مثال‎های عددی تصادفی انجام‌شده، نشان می‎دهد الگوریتم ابتکاری دارای کارایی مناسب در تولید پاسخ‎های موجه است. نتیجه‎گیری: توسعه نتایج تحقیق می‎تواند به‌عنوان ابزار مدیریتی مناسب در اختیار مدیران بخش‎های مختلف زنجیره تأمین قرار گیرد.