نقد و تحلیل مفهوم «سکوت عارفانه» از دیدگاه عطار

نویسندگان

  • شهین قاسمی دانش‌جوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ـ واحد رودهن، عضو هیأت علمی واحد اهواز، ایران
  • مهدی ماحوزی دانش‌یار دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد رودهن، ایران
چکیده مقاله:

غایت عرفان، یکی شدن با هستی مطلق و درک حضور است؛ اهل تحقیق برای چشیدن طعم این حضور معنوی، ریاضت‌هایی برشمرده‌اند که «خاموشی» از جمله آن‌هاست و نه تنها  در مبادی سلوک، که بیش‌تر در آن جنبه تربیتی مراد است، که در وصال نیز سالک خود را ملزم به سکوتی می‌کند که حاصل اندیشه تیزنگر صوفیانه در تجربه‌های عرفانی است؛ این التزام گاهی در ارتباط با محبوب ازلی معنا می‌یابد، هم‌چون خموشی حاصل از حیرت در مقام مشاهده جمال و جلال الاهی و گاهی در پیوند با خلق؛ مانند نهفتن اسرار تبیین می‌شود. عطار نیشابوری که با مداقه در مبانی سلوک این منازل را بروشنی توصیف نموده، در سروده‌های خویش بارها به جای‌گاه و خاست‌گاه این سلوک معنوی پرداخته است. با توجه به انس مولانا با آثار عطار و پیش‌گامی او و نیز پیوند و تجلی اندیشه‌های ناب عرفانی در سروده‌های این دو عارف دیده‌ور، تحلیل «اصل خاموشی» از دیدگاه عطار، در بازشناسی تلقی مولانا از این مفهوم ضرر می‌نماید؛ پژوهش حاضر می‌کوشد با بررسی و تحلیل دلایل و جای‌گاه «خاموشی» نزد عطار، نگرشی نسبی از این مقوله ارج‌مند در منظومه فکری صوفیان بدست دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مفهوم درد و لذّت از دیدگاه عطار

یکی از موضوعات بنیادین تفّکر عطار در عرفان، موضوع درد و لذّت است.عطار درد حقیقی را رهبر آدمی، بیدار کننده روح و باعث زایش می­داند. در نقطه مقابل، بی دردی و لذت­های مجازی را راهزن معرفت، حجاب لذت حقیقی و باطنی، به هم خوردن تعادل روحی و روانی معرفی می­کند. این مقاله به واکاوی موضوع درد ولذّت در آثار عطار می­پردازد و نیز سیری است در جهت گیری­ها و نگرش­های بدیع این عارف دردمند، درباره درد درونی و لذّت ...

متن کامل

مفهوم درد و لذّت از دیدگاه عطار

یکی از موضوعات بنیادین تفّکر عطار در عرفان، موضوع درد و لذّت است.عطار درد حقیقی را رهبر آدمی، بیدار کننده روح و باعث زایش می­داند. در نقطه مقابل، بی دردی و لذت­های مجازی را راهزن معرفت، حجاب لذت حقیقی و باطنی، به هم خوردن تعادل روحی و روانی معرفی می­کند. این مقاله به واکاوی موضوع درد ولذّت در آثار عطار می­پردازد و نیز سیری است در جهت گیری­ها و نگرش­های بدیع این عارف دردمند، درباره درد درونی و لذّت ...

متن کامل

مفهوم مرگ اختیاری از دیدگاه سنایی و عطار

مرگ از موضوعاتی است که همواره ذهن بشر را به خود مشغول داشته است. در عرفان، به غیر از مرگ اجباری که همان قانون طبیعی و الهی است، به نوع خاصّی از مرگ اشاره شده است که آن را مرگ اختیاری یا تولّد دوم می نامند. مراد از مرگ اختیاری، زدودن حالات و صفات ناپسند و آراستن روح به اخلاق و صفات الهی است ؛ بنابراین مرگ اختیاری، نوعی خودسازی روحی است. در این مقاله، ابتدا مرگ اجباری به عنوان لازمۀ عالم وجود مطرح ...

متن کامل

بررسی مفهوم سکوت سازمانی از دیدگاه امیرالمؤمنین علی‌(ع)

مقاله حاضر با تأکید بر خطبه‌ها و نامه‌های امیرالمؤمنین علی‌(ع) با روش تحلیل مضمون در پی بررسی مفهوم سکوت سازمانی از نگاه اسلامی و مقایسه آن با دیدگاه غربی است. براساس یافته‌های این پژوهش می‌توان به دو نوع سکوت اشاره کرد که عبارتند از: سکوت مثبت و سکوت منفی. در تعریف غربی، سکوت سازمانی مطیع و منفعلانه؛ خودداری کارکنان از بیان نظرها و ایده‌ها در جهت افزایش سود سازمان، مضموم و ناپسند است؛ اما در آ...

متن کامل

مفهوم مرگ اختیاری از دیدگاه سنایی و عطار

مرگ از موضوعاتی است که همواره ذهن بشر را به خود مشغول داشته است. در عرفان، به غیر از مرگ اجباری که همان قانون طبیعی و الهی است، به نوع خاصّی از مرگ اشاره شده است که آن را مرگ اختیاری یا تولّد دوم می نامند. مراد از مرگ اختیاری، زدودن حالات و صفات ناپسند و آراستن روح به اخلاق و صفات الهی است ؛ بنابراین مرگ اختیاری، نوعی خودسازی روحی است. در این مقاله، ابتدا مرگ اجباری به عنوان لازمۀ عالم وجود مطرح ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 13

صفحات  155- 171

تاریخ انتشار 2012-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023