نقش توپوگرافی در تشدید بارش‌های جنوب و جنوب غرب ایران

نویسندگان

  • حسن لشکری دانشیارآب و هواشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
  • زینب محمدی دکتری اقلیم‌شناسی سینوپتیک، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
چکیده مقاله:

در این پژوهش 10 سامانه بارشی بین ماه‌های اکتبر تا ژوئن سال‌های 2016-2015 به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. سپس 70 ایستگاه‌ها از ایستگاه‌های همدیدی کشور در منطقه جنوب، جنوب غرب و مرکز ایران در چهار گروه کلی تقسیم‌بندی شدند. بارش روزانه ایستگاه‌ها در هر سامانه بارشی استخراج گردید. برای تعیین الگوهای همدیدی بارش‌های با منشأ سودانی داده‌های جوی ترازهای 1000 تا 500 هکتوپاسکال از سایت NCEP/NCAR استخراج‌شده و در محیط GRADS نقشه‌های این ده سامانه بارشی ترسیم گردید. یکی از سامانه‌های مهمی که بارش‌های دوره سرد کشورهای خاورمیانه را تأمین می‌کند، کم‌فشار سودانی لشکری (1375) است. نتایج نشان داد سامانه‌هایی که از این کم‌فشار وارد منطقه می‌شوند به دلیل برخورداری از ماهیت حرارتی در منشأ خود و دریافت رطوبت قابل‌توجه از دریاهای گرم مکانیسم همرفتی قوی دارند. در صورت همراهی با امواج در لایه‌های 850 و 700 هکتوپاسکال ابرهای جوششی عمیقی را ایجاد کرده و سبب رگبارهای شدید و سیل‌آسایی می‌شوند. رشد ابرها همواره همرفتی بوده و ارتفاع نقش چندانی درشدت بارش‌های آن ایجاد نمی‌کند. در دامنه‌های رو به باد ارتفاعات زاگرس ارتفاع به‌تنهایی نقش چشمگیری ندارد. به همین دلیل گاهی شدت بارش‌ها در منطقه جلگه‌ای بیشتر از قلل کوه‌ها است. از ارتفاع بالاتر از 1500 متر نقش ارتفاعات چه در دامنه رو به باد و چه در دامنه پشت به باد مؤثرتر است. ولی در دامنه‌های رشته‌کوه البرز همبستگی بارش و ارتفاع به دلیل تکوین مجدد سامانه‌ها بسیار آشکار و چشمگیر است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل همدید الگوهای پر فشار سیبری و کم فشار سودانی در زمان وقوع پدیده انسو و ارتباط آن با ناهنجاری بارشهای جنوب و جنوب غرب ایران

از جمله عوامل مؤثر بر نوسانات بارندگی ،پدیده ال نینو می‏باشد که باعث تشدید ناهنجاری در بارندگی می‏شود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی ارتباط بین تغییرات بارش های جنوب و جنوب غرب ایران با رویداد انسو با توجه به موقعیت و گسترش دو سامانه همدید پرفشار سیبری و کم فشار سودانی می باشد. برای این منظور ال نینو و لانینا های اتفاق افتاده در دوره آماری 20 ساله (88 -1969) از وبگاه NCEP دریافت شد. سپس فراوانی...

متن کامل

واکاوی آماری-همدید بارش‌های سنگین جنوب و جنوب غرب ایران

در این پژوهش از داده­های بارش روزانه 17 ایستگاه منتخب در جنوب و جنوب غربی ایران طی بازه زمانی 2015-1986 و از مجموعه داده­های مراکز ملی پیش بینی محیطی/ مرکز ملی تحقیقات جوی (NCEP/NCAR) با قدرت تفکیک مکانی 2.5 در2.5 طول و عرض جغرافیایی استفاده شد. همچنین برای جدا کردن روزهای همراه با بارش سنگین از شاخص صدک 95 استفاده شد که با در نظر گرفتن وقوع رخداد در 50% ایستگاه­ه...

متن کامل

تحلیل ساختار امواج گرمایی در غرب و جنوب غرب ایران

امواج گرمایی یکی از پیامدهای روند افزایش دما در دستگاه اقلیم است. غرب و جنوب غرب ایران از جمله مناطقی هستند که در‌ سال‌های اخیر با موج گرمایی در فصل تابستان روبه‌رو بوده‌اند. امواج گرمایی منطقه با‌ استفاده از شاخص بالدی و اعمال آن بر روی داده‌های حداکثر دمای روزانۀ 36 ایستگاه هواشناسی شناسایی شد. همچنین شرایط همدید موج‌های گرمایی با استفاده از داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار تراز دریا، تاوایی ...

متن کامل

اثر موقعیت استقرار پرفشار جنب حاره‌ای عربستان بر سامانه‌های بارشی در جنوب و جنوب غرب ایران

پرفشارهای جنب حاره‌ای یکی از عناصر اصلی در استخوان‌بندی گردش عمومی جو است. جابه‌جایی سالانة این پرفشارها اثر بسیار مهمی بر پراکنش و توزیع زمانی و مکانی بارش و دما در پهنة بزرگی از سیارة زمین دارد. این کمربند پرفشاری که تعیین‌کنندة کمربند خشک سیارة زمین است، به‌صورت سلول‌های منفردی که مکان‌گزینی آنها ارتباط نزدیکی با امواج بزرگ‌مقیاس بادهای غربی و شرایط توپوگرافی و پراکنش آب‌ها و خشکی‌ها دارد‌، ...

متن کامل

بررسی سینوپتیکی پدیده ال نینو و ارتباط آن با ناهنجاری بارشهای جنوب و جنوب غرب کشور

نوسانات زیاد بارندگی و خشکسالی های مکرر اثرات نامطلوبی بر اقتصاد ملی می گذارد و جمله عوامل موثر بر نوسانات بارندگی، پدیده ال نینو می باشد که باعث تشدید ناهنجاری در بارندگی می شود. بررسی های انجام شده بر روی سیستم های سینویتیکی موثر بر اقلیم منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که آرایش سیستم ها در سه ماه دسامبر تا فوریه در سال لانینا شرایط مناسب تری برای ایجاد بارش نسبت به سال ال نینو داشته است در سال...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 40

صفحات  17- 33

تاریخ انتشار 2018-09-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023