هویت شناسی نقش نمادینِ انسان درون قرص ماه، براساس نمونه های هخامنشی و نقش قیزقاپان

نویسندگان

  • ایرج رضائی دانشجوی دورۀ دکتری باستان‌شناسی دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

نقش پیکرۀ درون ماه یکی از اسرارآمیزترین نقوش نمادین ایران باستان است که تاکنون بسیاری از پژوهشگران دربارۀ هویت شناسی و خاستگاه آن اظهارنظر کرده­اند. بااین‌حال هیچ‌گاه مدارک موجود، برای دستیابی به یک نتیجه‌گیری نهایی و قطعی کافی نبوده است. برخی از پژوهشگران پیشینۀ نقش پیکرۀ درون ماه را به‌پیش از دورۀ هخامنشی رسانده و بر این باورند که هنر آشور نو خاستگاه این نقش بوده است. از طرفی این احتمال نیز وجود دارد که نقش پیکرۀ درون ماه یک نقش‌مایۀ ابداعی کاملاً ایرانی (ماد یا هخامنشی) باشد. به­علاوه تاکنون گزینه­های متنوع و متفاوتی چون اهورامزدا، خدای ماه، میترا، خورنۀ شاهی، شاه مُرده یا زنده و ... برای هویت نقش پیکرۀ درون ماه پیشنهاد شده است. نوشتار پیش رو ضمن بررسی پیشینۀ نقش پیکرۀ درون ماه و تجزیه‌وتحلیل آراء پژوهشگران پیشین دربارۀ هویت آن، به این نتیجه منتهی شده است که در میان گزینه­های متعدد پیشنهادی برای هویت نقش مذکور، دو گزینۀ بسیار محتمل وجود دارد؛ 1. شاه 2. خدایی غیر از اهورامزدا. در حالت اول محتمل­ترین گزینه شاه مُرده یا متوفی و در حالت دوم محتمل­ترین خدای پیشنهادی، میترا خواهد بود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی نقش مایه های هخامنشی از منظر نشانه های نمادین

هخامنشیان از جمله امپراتوری های شرقی اند که در گستره ی تاریخ شهرتی به سزا یافتند. نام آنها همواره تداعی کننده ی بنای بزرگ تخت جمشید است. نگاره های نمادین تخت جمشید (و پاسارگاد و شوش) در زمره ی مجهولات هنر پارسی اند و رمزگان فرهنگی عصر تلقی می شوند. تنوع و در هم تنیدگی این نگارکنده ها ناشی از سرچشمه های متفاوت فرهنگی آنهاست. نقش مایه هایی که درون مایه ای چندگانه دارند: مصری، میان رودانی و ایرانی...

نقش انسان شناسی در فلسفۀ اخلاق کانت

اکثریت قریب به اتفاق کسانی که به تحقیق دربارۀ فلسفۀ اخلاق کانت مشغول اند کانت را به دلیل مباحث موجود در بنیادهای مابعدالطبیعه اخلاق و نقد عقل عملی، به عنوان فیلسوفی می شناسند که مخالف این دیدگاه است که «انسان شناسی و مطالعه تجربی ماهیت انسان نقش مهمی در اخلاق دارد.» به این دلیل، آن ها فلسفۀ اخلاق کانت را به سبب عدم توجه به امور تجربی، صوری یا محض تلقی کرده، به انتقاد از آن می پردازند؛ ولی آیا م...

متن کامل

بررسی نقش نمادین ترنج در فرش ایران

 Among various Persian carpet designs, medallion and medallion with spandrels designs have special status due to their both aesthetic and frequency of use in carpets. It seems that the medallion in Persian carpet has not achieved this significance only for its aesthetic aspects. In this paper, the significance of this pattern is investigated from symbolic point of view using library-based ...

متن کامل

مطالعه تطبیقی نقش اسفنکس در هنر هخامنشی و هنر سلجوقی

یان مسئله : اسفنکس از انواع نقوش جانوران ترکیبی است که انسان پیشین آن را با ذهن و تخیل خودش آفرید و در طی ادوار مختلف تاریخی، با مفاهیم و ظواهر متفاوت پرورش داد. این نقش در ایران هم نمود پیدا کرد و در دوران باستانی و اسلامی مورد استفاده قرار گرفت. با وجود کاربرد و اهمیت اسفنکس د...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 1

صفحات  115- 134

تاریخ انتشار 2018-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023