پهنه‌بندی فرسایش خاک با استفاده از مدل ‏RUSLE 3D، مطالعه موردی: حوزه ‏آبخیز کن

نویسندگان

  • سید زین‌العابدین حسینی استادیار، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد
  • سید علی المدرسی استادیار، گروه سنجش از دور و ‏GIS، دانشگاه آزاد اسلامی یزد
  • علی‌اکبر نظری سامانی دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
  • مهناز بابایی کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی یزد
چکیده مقاله:

فرسایش خاک و تولید رسوب امروزه به یکی از معضلات مهم طبیعی تبدیل شده است. در گام نخست مبارزه با این معضل باید به ارزیابی کمی فرسایش خاک و تولید رسوب پرداخت. در این رابطه مدل‌ها و روش‌های مختلفی ارائه شده است. آنچه مسلم است، قبل از هرچیز باید قابلیت این مدل‌ها مورد راست آزمایی قرار گیرند. بدین منظور از معادله جهانی تلفات خاک تجدید نظر شده سه بعدی در قالب ابزار سامانه اطلاعات جغرافیایی در حوزه آبخیز کن سولقان استفاده شد. عامل فرسایندگی، با استفاده از اطلاعات بارش و با تکنیک درون‌یابی IDW پهنه‌بندی شد. مقادیر فرسایش‌پذیری خاک با استفاده از اطلاعات نمونه‌برداری خاک در قالب نقشه واحدهای قابلیت اراضی محاسبه شد. تخمین عامل پوشش زمین با استفاده از شاخص تفکیک نرمال شده گیاهی NDVI انجام شد. عامل پستی و بلندی نیز با استفاده از مدل رقومی ارتفاع محاسبه شد. پهنه‌بندی عامل عملیات حفاظتی نیز با استفاده از نقشه شیب منطقه به درصد صورت گرفت. با ترکیب این عوامل بر اساس مدل، مقدار میانگین سالانه فرسایش 20.22 تن در هکتار در سال به‌دست آمد. برای محاسبه بار رسوب از روش‌های محاسبه SDR استفاده شد که بر این اساس متوسط سالیانه رسوب در هر یک از روش‌ها بسیار بیشتر از رسوب ویژه حوضه در ایستگاه سولقان بود. رسوب ویژه حوضه محاسبه شده با استفاده از آمار ایستگاه هیدرومتری سولقان (1.82 تن در هکتار در سال) بود. این پژوهش همچنین نشان داد، عامل LS با ضریب همبستگی 0.68 درصد بیشترین تاثیر را در برآورد فرسایش سالیانه خاک داشته است. نتایج حاصل از این تحقیق در زمینه کاربرد مدل در این منطقه دلالت بر این داشت که مدل، میزان فرسایش حوضه را بسیار بیشتر از حد انتظار تخمین زده است. این تحقیق کارایی مدل RUSLE 3D را در بررسی وضعیت فرسایش حوزه آبخیز کن سولقان مناسب نمی‌داند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسۀ فرسایش خاک به روش سزیم 137 و مدل RUSLE-3D در نهشته‌های لسی شمال شرق ایران ( مطالعه موردی: حوزه آبخیز آق امام)

کاهش قابل توجه عملکرد حوزه‌های آبخیز ایران به دلیل حجم زیاد فرسایش، بیانگر ضرورت روزافزون پایش و پیگیری این پدیده مخرب است. در این مسیر، بکارگیری روش‌های نو و دانش روز از اهمیت زیادی برخوردار است. در سرتاسر جهان برای برآورد فرسایش خاک از روش‌ها و مدل‌های فرسایشی به‌ویژه سزیم 137 و RUSLE-3D استفاده می‌شود. در این پژوهش با توجه به اهمیت نهشته‌های لسی از نظر حاصلخیزی و حساسیت بالا به فرسایش، انداز...

متن کامل

ارزیابی حال و آینده مقدار فرسایش خاک در حوزه آبخیز سد استقلال میناب با بهره‌گیری از مدل RUSLE-3D و سناریوهای تغییر اقلیم

این پژوهش با هدف ارزیابی مقدار کمی فرسایش خاک در دورة حاضر و پیش‌بینی تأثیر تغییر اقلیم طی افق زمانی 2030 بر آن انجام شد. برایی این منظور از داده­های بارش روزانه 1985 تا 2015 در ایستگاه­های موجود و داده­های NCEP بهره­گیری شد. اقلیم دورة آینده از مدل‌های گردش عمومی جو CanESM2 و مدل ریزمقیاس نمایی آماری SDSM با سناریوهای RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 شبیه­سازی شد. مقدار عامل فرسایندگی باران در سناریوها...

متن کامل

برآورد میزان فرسایش خاک با استفاده از مدل (RUSLE)، مطالعه‌ی موردی حوضه‌ی آبریز نورآباد ممسنی

چکیده فرسایش یک پدیده­ی طبیعی ناشی از حذف ذرات خاک توسط آب و یا باد و انتقال آنها به مناطق دیگر است و عوامل مختلف طبیعی و انسانی آن را تشدید می­کند. از آنجایی که خاک یکی از مهم­ترین منابع طبیعی هر کشور می­باشد، فرایند فرسایش سبب تنزل خاک شده و خسارات جبران ناپذیری را بر جای می­گذارد. تمرکز اصلی این تحقیق برآورد میزان فرسایش در حوضه ­ی آبریز نورآباد ممسنی واقع در شمال غرب استان فارس با استفاده ...

متن کامل

مقایسۀ فرسایش خاک به روش سزیم 137 و مدل rusle-3d در نهشته های لسی شمال شرق ایران ( مطالعه موردی: حوزه آبخیز آق امام)

کاهش قابل توجه عملکرد حوزه های آبخیز ایران به دلیل حجم زیاد فرسایش، بیانگر ضرورت روزافزون پایش و پیگیری این پدیده مخرب است. در این مسیر، بکارگیری روش های نو و دانش روز از اهمیت زیادی برخوردار است. در سرتاسر جهان برای برآورد فرسایش خاک از روش ها و مدل های فرسایشی به ویژه سزیم 137 و rusle-3d استفاده می شود. در این پژوهش با توجه به اهمیت نهشته های لسی از نظر حاصلخیزی و حساسیت بالا به فرسایش، انداز...

متن کامل

برآورد فرسایش خاک با استفاده از مدل RUSLE و شناسایی مؤثرترین عامل آن در حوضة آبخیز دهکهان (جنوب کرمان)

خاک یکی از مهم ترین عوامل تولید است که در زندگی اقتصادی و اجتماعی انسان تأثیر بسیار دارد .سطح زمین عموماً به وسیله خاک و دیگر نهشته های سطحی پوشیده شده است . فرسایش خاک یکی از مهمترین مسائل و مشکلاتی است که امروزه با آن مواجه هستیم . بهره برداری های روز افزون و عدم مدیریت صحیح انسان بر محیط طبیعی تأثیر زیادی بر تشدید روند تخریب و فرسایش خاک دارد. در این تحقیق با تحلیل پارامترهای مؤثر فرسایش و تو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 2

صفحات  165- 181

تاریخ انتشار 2016-06-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023