پهنه‌بندی فرسایش خندقی در حوزه آبخیز طرود فیروزکوه

فرسایش خندقی از اشکال پیشرفته و حاد فرسایش آبی است که دلالت بر حجم عظیمی از خاک اراضی دارد.شناسایی عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی و پهنه‌بندی آن یکی از ابزارهای اساسی و مهم جهت مدیریت و کنترل این پدیده می‌باشد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر بر ایجاد فرسایش خندقی و پهنه‌بندی آن در حوزه آبخیز طرود انجام شده است. مهم‌ترین عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی چون شیب، جهت شیب، سنگ‌شناسی، کاربری اراضی، فاصله از شبکه راه‌های ارتباطی، مدیریت اراضی و تاج پوشش انتخاب و سپس این لایه­ها، در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه گردیدند. سه خندق­ موجود در منطقه انتخاب گردیدند و نمونه­برداری خاک  از محل 25، 50 و 75 درصد طول آن­ها و هم­چنین، سه نمونه شاهد در کنار محل خندق­ها صورت گرفت. این نمونه‌ها از نظر گچ، ماده آلی، شوری، درصد اشباع، آهک، نسبت جذب سدیم و اسیدیته مورد بررسی قرار گرفتند. پهنه­بندی مناطق تحت تاثیر فرسایش خندقی با استفاده از عکس­های هوایی 1:40000 سال 1380 و انجام عملیات میدانی به­کمک GPS تهیه شد. با روی ‌هم‌گذاری لایه پهنه­بندی خندق‌ها با هر یک از لایه­های مربوط به عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی، عرصه‌های خندقی شده در هر کدام از طبقات عوامل، به‌دست آمد. به‌‌کمک روش Multi Class Maps وزن­دهی عوامل و طبقات در لایه­ مربوطه صورت گرفت. نتایج نشان داد که 88 درصد از محدوده خندقی در پهنه­های با ریسک‌پذیری زیاد و خیلی‌زیاد قراردارند. نتایج آزمایش­های خاک نیز بیان کننده این واقعیت بودند که میزان شوری، گچ و نسبت جذب سدیم در خندق­های منطقه نسبت به شاهد بیش­تر و میزان ماده آلی آن­ها کم­تر بوده ولی از نظر درصد اشباع، آهک و اسیدیته تفاوت معنی‌داری با هم ندارند.