چهره چالشی قدرت؛ از شرضروری تا خیر وجودی با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی

مسئله مقاله حاضر، تبیین هویت قدرت و بررسی دلالت‏های سیاسی آن است. در بخش اول، مقاله به کنکاش سه دیدگاه، پیرامون هویت قدرت پرداخته‏ است: 1. قدرت شر است؛ 2. ماهیت خنثی و ابزاری دارد؛ 3. قدرت خیر است. در بخش دوم به دلالت‏های سیاسی آن دیدگاهها اشارت رفته و گفته شده که خروجی آنها در عرصه سیاست به سه قدرت منجر می‏شود: 1. قدرت متدانی؛ 2. قدرت متعارف؛ 3. قدرت متعالی. بخش اول باروش توصیفی ـ تحلیلی و بخش با روش استنباطی و بر اساس نظریه دلالت در دانش منطق و اصول فقه ارائه شده است. برای طراحی اسکلت مقاله هم از چارچوب مفهومی بهره گرفته‏ایم تا نشان دهیم که اولاً جایگاه بحث در میان مفاهیم مختلف علوم سیاسی کجاست و ثانیاً قدرت، مفهومی است که رویکردهای متضاد به آن شده است و لذا لازم است که به بحث قدرت نگاه بنیادی و ماهوی داشت. در این مقاله از دیدگاه امام خمینی به عنوان حکیم حکمت متعالیه که بیش از بیست سال به تدریس حکمت متعالیه اشتغال داشته و قدرت را از نظر ماهوی ذاتا خیر می‏داند و از نظر سیاسی منجر به قدرت متعالی می‏شود، دفاع شده است. قدرت متعالی رویکردی معنوی و اخلاقی و الهی به سیاست دارد، با سکولاریسم میانه‏ای ندارد و چون قدرت را ذاتاً خیر می‏داند لاجرم باید در اختیار معنوی‏ترین و پاک‏ترین انسان‏ها قرار بگیرد، از این رو امانت بودن، ذاتی قدرت متعالی است و ظهور حضرت حجت که روز بروز قدرت جهانی اسلام است، طبق همین تبیین از قدرت انجام می‏پذیرد.