بررسی چگونگی روابط میان یک متن با متن/متن­های دیگر از مباحثی است که در حوزه نقد، از جمله ادبیات تطبیقی قرار می­گیرد. متن­های آستانه­ای از بخش­های ترامتنیت به حساب می­آیند و مناسبات درون و بیرون متن را تبیین می­کنند.           «متن­های آستانه­ای» از اصطلاحاتی است که از دل مناظره­ها در محافل ادبی فرمالیست­ها، ساختارگراها و بینامتنی­ها بر آمد و با عنوان پیرامتن­(ها) [paratext(s)] نیز شناخته می­شود...

مفهوم دل در ادبیات عرفانی کهن ایران زمین دارای اعتباری خاص است و ادبیات تطبیقی بستری است که برای مقایسه مفاهیمی ازین دست با الگوهای موجود در دیگر کشورها حائز اهیمت است. مقاله حاضر به بررسی خصوصیات انعکاس مفهوم «دل» براساس نظریة استعاره مفهومی در زبان های فارسی و اوکراینی می پردازد .دراین مقاله، مجموعه شواهد زبانی با استفاده از این نظریه، که برای نخستین بار در سال 1980 توسط جورج لاکوف و مارک جان...

دو ملت ایران و فرانسه از اوایل قرن17م. با ادب و فرهنگ یکدیگر آشنا شدند و محصول این آشنایی، به وجود آمدن داد و ستدهای فرهنگی میان دو کشور شد؛ لذا با توجّه به این اصل که ارزیابی درست ادبیات ملی و تبیین جایگاه آن در میراث فکری و ادبی بشریت جز با مقایسه ادبیات ملت ها امکان پذیر نیست، این نوشتار در راستای غنا بخشیدن به ادبیات ملی و نشان دادن ارزش های ادبی آن در میان ادبیات ملل مختلف، تلاش می-کند تا ب...

هدف این پژوهش آن است که نقش ادبیات تطبیقی را در خدمت به ادبیات اسلامی و انتقال این ادبیات به همه سرزمین‏های جهان نشان دهد؛ زیرا ادبیات تطبیقی از زمان بوجودآمدنش، جهانی‌بودن ادبیات اسلامی و تأثیر آن را بر ادبیات جهانی، به‌ویژه بر ادبیات اروپایی، به رسمیت شناخته است و ما نیز بر اساس همین دیدگاه، می‏توانیم خطوط اصلی این پژوهش را به شکل زیر ترسیم نماییم: عواملی که به جهانی‌شدن ادبیات اسلامی کمک کرد...

هر کشوری درمسیر تاریخی خویش دستخوش هجوم و تعرض متجاوزان و ستمگران بسیاری قرار گرفته است و از این رهگذر انسان های بسیاری نیز آگاه ونا آگاه قربانی اهداف شوم متجاوزان می شوند و این اندیشه با زندگی آنها آمیخته شده است پس با این رویکرد، شاعران ونویسندگان بسیاری نیز در این راه با آثار خویش به مبارزه با خائنین و همچنین دفاع از مرزهای میهن خویش پرداخته اند و لباسی با نام ادبیات مقاومت را بر آثار خویش پ...

از نخستین پژوهش های ادب تطبیقی در ایران به سال 1330ه.ش تاکنون، مقاله های زیادی در پیوند بین آثار ادبی ایران با سایر ملل جهان، نوشته شده است. در تبیین وضعیت و جایگاه مطالعات انجام یافته و یافتن موضوعات تازه و آگاهی از آبشخورهای فرهنگی و زمینه های شکل گیری آثار ادبی و آگاهی از سهم اثرگذاری و اثرپذیری و مشابهت و همسانی بین مفاهیم ادبی آثار، پژوهش های جامعی انجام گرفته است که در این جستار به تحلیل ...

هدف مقاله حاضر آن است که دو شاعر توانای فارسی و عربی یعنی عمعق بخارایی و متنبی را بعد از معرفی مختصر آن ها به صورت اجمالی با هم مقایسه کند.  تنها اشعار مدحی ایشان مدّ نظر می باشد. در آن بین تاریخچه ای کوتاه از تأثیرات دو زبان فارسی و عربی بر هم و نظریه های اندیشمندان در آن باره ارائه می گردد. با وجودی که ادب عربی نزدیک ترین سنت ها را با ادب پارسی دارد و با همه تفاوت هایی که در تقسیمات زبان شناسی...

عبدالرحمان جامی شاعر و نویسنده ی قرن نهم هجری و خاتم الشعرای زبان فارسی در غزلسرایی پیرو لسان الغیب حافظ شیرازی است. وی با حجم وسیعی از غزلیات در استقبال از شعر حافظ توانسته است به پاره ای از مضامین و اوزان غزل حافظ نزدیک شود. در بررسی تطبیقی غزلیات حافظ و جامی تأثیرپذیری از او در حوزه ی صورت و معنی به نحو چشمگیری دیده می شود. نگارنده ی این پژوهش سعی کرده با مطالعه ی غزلهای این دو شاعر به بررسی...

چکیده اگر «تکرارپذیری» و «تسهیل در کار محققان بعدی» را دو ویژگی یک تحقیق خوب بدانیم، این پایان نامه در تطبیق افکار و اشعار دو مصلح اجتماعی به نام های سیّداشرف حسینی قزوینی، معروف به «نسیم شمال» و محمّد کابلی، مشهور به «قانع» در هشت مبحث، به شیوه ی توصیفی ـ تحلیلی، با آوردن شواهد روشن و لیست کردن تمام اشعار در هر موضوع، بعد از گفتار نگارنده در پایان فصل، کار محققان بعدی را تسهیل کرده است

یکی از اشکالات عمده در حوزه نقد ادبی امروز ایران، بی ­شک نبود ­اتفاق ­آرا بر سر استفاده از اصطلاحات است. نقیضه که به­ نظر­می ­آید اصطلاحی پذیرفته ­شده در برابر پارودی است، در پژوهش­های مختلف با اصطلاحات گوناگونی نام­ برده­می ­شود که گاه هیچ ارتباطی به نقیضه ندارد. از سوی دیگر، اصطلاحات مهمی چون پاستیش و گروتسک و ارتباط آنها با پارودی نادیده انگاشته ­شده ­است. مقاله پیش­ رو، تلاش در جهت بررسی تط...