چکیده: مثنوی سرایی عرفانی که با سنایی آغاز شد و با عطار و مولانا به اوج تکامل خود رسید، به عنوان نوع ادبی مهمّی تلقی می‌شود که ترسیم کنندۀ زوایای فراوانی از احساس و اندیشۀ عرفانی شاعران است. در بین مثنویهای عرفانی و حکمی، مخزن‌الاسرار نظامی از چنان جایگاه و اهمّیّتی بهره‌مند است که پس از نظامی بیش از یکصد و پنجاه شاعر به پیروی از آن طبع آزمایی کرده‌اند. نوشتار حاضر به معرفی اجمالی یکی از این مثن...

بحث پیرامون امثال القرآن با تنوع خاص و شگرف خود از جمله مباحث مهم در حوزه علوم قرآنی است. پیام اساسی امثال القرآن بیان حکمتها، لطائف، عبرت پذیری و هوشیاری عنوان شده است. این مقاله نه درصدد بحث پیرامون مضامین و مفاهیم اینگونه امثال است، بلکه قصد آن دارد که ابتدا به ارائه تقسیمات مختلف مثل در قرآن پرداخته که به نوبه خود به بخش هایی چون تشبیهات تمثیلی، مثلهای قیاسی، توصیفی، تاریخی، فردی و رمزی تقس...

حاج ملااحمدنراقی، سراینده مثنوی طاقدیس، فرزندملامحمدمهدی دارای طبعی ادبی ومتخلص به صفائی، ازاکابر دین وعظمای مجتهدین دراصول فقه، ریاضی ونجوم دست داشته است. و از نظر فکر و فرهنگ و اخلاق وعرفان حائز اهمیت می باشد. مثنوی طاقدیس باالهام ازمثنوی معنوی مولوی وبه وزن وشیوه آن سروده شده، ده هزارویکصدوپنجاه وشش بیت داردکه حاوی نه مناجات مشحون ازآیات، احادیث وروایات می باشد مثنوی طاقدیس شصت وپنج حکایت و...

چکیده: مثنوی سرایی عرفانی که با سنایی آغاز شد و با عطار و مولانا به اوج تکامل خود رسید، به عنوان نوع ادبی مهمّی تلقی می‌شود که ترسیم کنندۀ زوایای فراوانی از احساس و اندیشۀ عرفانی شاعران است. در بین مثنویهای عرفانی و حکمی، مخزن‌الاسرار نظامی از چنان جایگاه و اهمّیّتی بهره‌مند است که پس از نظامی بیش از یکصد و پنجاه شاعر به پیروی از آن طبع آزمایی کرده‌اند. نوشتار حاضر به معرفی اجمالی یکی از این مثن...

ابن­سینا در نمط پنجم کتاب اشارات خود طی یک فصل و ضمن یک استدلال، از امکان حوادث بحث به میان می آورد. خوانش شارحین اشارات از این استدلال آن بوده است که ابن‌سینا در این فصل صرفاً در صدد اثبات آن است که هر حادثی ممکن است و به سبب همین امکان هم مسبوق به ماده است. این خوانش کامل نیست و نمی تواند چرایی این بحث را در نمط پنجم اشارات توجیه کند. خوانش دیگری می گوید ابن‌سینا می خواهد با این استدلال قدیم ب...

این رساله از یک مقدمه در تعریف تشبیه و دو فصل تشکیل شده است . فصل اول تشبیهات غیر تمثیلی، که خود به بابهای "تشبیه محسوس به محسوس " و "معقول به محسوس " و "محسوس به معقول" تقسیم شده است و هر باب شامل تشبیه بلیغ و مجمل مرسل می باشد. تشبیهات مجمل مرسل بر اساس ادات تشبیه مرتب شده اند. فصل دوم تشبیهات تمثیلی است که از دو قسمت تشکیل می شوند. قسمت اول تشبیهاتی هستند که ادات آنها "کاف " و قسمت دوم تشبیه...

برای رسیدن به معنی باید از صورت گذشت.یعنی برای درک بهتر معانی ابیات توجه به ظاهر وزیبایی های کلام لازم است .بر این اساس پژوهش حاضر به بررسی ظرایف و صور بیایی در اشعار حسین منزوی اختصاص دارد و به پنج فصل تقسیم شده است. در فصل اوّل صورت ومعنی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در فصل های دوم تا پنجم به بررسی مظاهر علم بیان در این اثر پرداخته شده است و بسا مد هر کدام از این ظرایف بیایی با نمودار در پای...

ادبیات تعلیمی یک نوع از انواع ادبی است که قدمت زیاد و اهمیت فراوانی دارد.  شاعران فارسی زبان از قرن چهارم هجری به بعد، نسبت به بیان اندرزها و حکمت ها در شعرشان همت گماشتند. از جمله شاعران که به حکمت و اخلاق توجه وافر نشان داده اسدی طوسی در «گرشاسب نامه» است؛ وی توانسته است آموزه های دینی، اخلاقی، اجتماعی، آموزه های تدبیر منزل و سیاست مدن را وارد این متن حماسی کند. در «گرشاسب نامه» میزان اشعار ح...

اثبات واجب الوجود و امکان و چگونگی شناخت او، از اهم مسائل فلسفه است. در میان براهین متعددی که برای اثبات واجب از سوی اندیشمندان، مانند: برهان امکان و وجوب، برهان حرکت، برهان حدوث و برهان نظم و … ارائه شده، برهان صدیقین از برا هین پرسابقه و مشهور به شمار می رود . درتاریخ فلسفه اسلامی ، اولین کسی که این برهان را ارائه داد، شیخ الرئیس ابن سینا بود و پس از اوفلاسفه ی بسیاری به آن پرداختند و هر یک ت...