أصیبَ الأدب العربیُ طیله القرون الطویله بجمود فی الأغراض والمعانی ولکن عندما بدأ العصر العباسی بدأت معه ثوره علمیه لم یسبق لها مثیل فی تاریخ الادب العربی. فانبری شعراء فی هذا العصر یواکبون هذه الثوره العلمیه محاولین إدخال ثمراتها فی شعرهم وکانت هذه خطوهً مبارکه نحو ازدهار الادب العربی لکن سرعان ما رجعت العقلیه العربیه القدیمه فسیطرت علی قرائح الشعراء ومع هذا هناک شعراء استثمروا انتشار العلم والمعر...

دو سرزمین باستانی مصر و شام در تاریخ اسلام از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار بوده و حوادث سیاسی و نظامی و اجتماعی آنها بخش اعظمی از تاریخ اسلام را به خود اختصاص داده است. در این سرزمین بود که در پی سقوط بغداد به دست مغول، یکی از بزرگترین و مقتدرترین حکومتها یعنی حکومت ممالیک شکل گرفت و با تظاهر به حمایت از خلافت عباسی بیش از دو و نیم قرن ادامه یافت. در این دوره تاریخ نگاری مخصوصاً رونق گرفت و آثار...

الملخص تحلیل و نقد أسلوب النّقائض ( جریر- الفرزدق-الأخطل ) الباحث جواد بحرینی الهجاء یعدّ فرع من فروع الأدب الغنائی و کنوع من أنواع الفنون الأدبیّه له سمات خاصّه ممّا أدّی إلی إهتمام صیاغته و قیمته الأدبیه . فنّ الهجاء یوجد فی معظم الدول فی آثارهم الأدبیه؛ لکن الآثارالأدبیه فی بعض الدول،لم تحظی باهتمام خاص و ذلک یرجع الی سیطره النقد الأخلاقی فی المجتمع. النقیضه هی فرع من فروع الهجاء ال...

ازآنجا که سخنان گهربار امام علی (ع) – که فروتر از سخن خالق و فراتر از سخن مخلوق است – سرچشمه فصاحت و بلاغت بوده است ‘بسیاری از ادیبان‘کاتبان و شاعران در طول تاریخ سعی داشته اند که با حفظ این سخنان و به کار گرفتن آنها‘ ملکة بلاغت در نوشته هاو سروده هایشان پدیدار گردد و سخنانشان مقبول طبع همگان افتد و بزرگان همچون عبدالحمید کاتب‘ جاحظ بصری‘عبدالرحیم بن زباته‘ابوهلال عسکری وابن ابی الحدید و دیگران...

  سده ی ششم هجری دوران شکوفائی علوم ادبی واسلامی بود. دانشمندان بزرگی دراین دوران زیستند و آثاری گرانسنگ از خود برجای نهادند: طبرسی، ابوالفتوح رازی، زمخشری، بیهقی، ابن جوزی، ابن فتال نیشابوری وابن اثیر از شمار این عالمانند. یکی از این دانشمندان ذوالفنون ابن شهرآشوب مازندرانی بودکه پس از بهره گیری از استادان نامی به تالیف آثاری ارزشمند دست یازید. تسلط ابن شهرآشوب برادبیات و شعر عربی در آثار او ن...

شغلت دراسه السیاق مجالاً واسعاً فی الدرس اللغوی المعاصر، وارتبط السیاق بجهود کثیر من علماء اللغه قدیماً وحدیثاً، حتی صارت نظریه متکامله علی ید العالم الانکلیزی فیرث (j.r firth). وقد اهتم علماء اللغه قدیماً بالسیاق ومدی تأثیره علی المعنی، من دون إهمال للظروف المحیطه بالحدث الکلامی، ومن خلال ربطهم لفکره «المقام» و«المقال»، فقد وجدوا أن اللفظ المجرد من سیاقه لا یکشف المعنی، وقد ظهر ذلک عند أهم رموزه: ک...

أدّی موضوع دراسة صورة الأجنبی فی الأدب إلی نشوء علم الصورة أو الصورولوجیا. إنّ المقارنین الفرنسیین وضعوا أساس هذا العلم و اتخذوه نمطا لاستعراض الصورة المنعکسة للشعوب الأجنبیة علی الآثار الأدبیة وفقا للمبادئ التی اتفقوا علیها أهمّها هی:حالات قراءة الآخر و الأسباب المؤثّرة فی تکوین الصورة. الدراسات الصورولوجیة تکشف عن تمثّل الأدیب المسمّی بالأنا  فضلا عن تمثّل الأجنبی المسمّی بالآخر فی النص الأدبی و بالت...

ازآنجا که سخنان گهربار امام علی (ع) – که فروتر از سخن خالق و فراتر از سخن مخلوق است – سرچشمه فصاحت و بلاغت بوده است ‘بسیاری از ادیبان‘کاتبان و شاعران در طول تاریخ سعی داشته اند که با حفظ این سخنان و به کار گرفتن آنها‘ ملکة بلاغت در نوشته هاو سروده هایشان پدیدار گردد و سخنانشان مقبول طبع همگان افتد و بزرگان همچون عبدالحمید کاتب‘ جاحظ بصری‘عبدالرحیم بن زباته‘ابوهلال عسکری وابن ابی الحدید و دیگران...