کاربرد خیال در عرفان نظری و در بحث مکاشفات همواره مورد توجه اهل نظر در علوم شهودی بوده و از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. بر این اساس، خیال نقش اساسی را در تحقق و تبیین بخش عظیمی از مکاشفات پیش روی عارف ایفا می کند. ابن عربی، در تبیین و چگونگی مسئلة فوق، خیال را به دو قسم متصل و منفصل تقسیم می کند. از دیدگاه وی، خیال متصل یکی از قوای باطنی انسان و واسطة میان عقل و حس است و خیال منفصل عالمی ح...

شرف الدین رامی تبریزی یکی از ادیبان فرزانه سده هشتم هجری بوده، و در نیمه دوم آن درگذشته است. رامی پیرامون علوم بلاغی سه یا چهار اثر ارزنده به زبان فارسی تألیف نمود و در نگارش آنها توانایی ابداع و ابتکار خود را نشان داد: طبقه بندی موضوعی صور خیال اندام آدمی یکی از شیوه های ابداعی او است که در کتاب ارزشمند "انیس العشاق " به تبیین آن پرداخته است. در آثار بلاغی فارسی و عربی تاکنون کسی صور خیال اندا...

این مقال، نخست به پیشینه بحث خیال می پردازد و بدین طریق تأثیرگذاران بر کانت را روشن می نماید. پس از آن توضیحی در باب ابژکتیویته داده می شود و سپس به بحث از خیال در نقد عقل محض پرداخته می شود.  قوه خیال در نظام شناختی کانت دارای جایگاهی منحصر به فرد است. این نقش به مراتب، فعالانه تر از جایگاه خیال در نظام های فلسفی پیش از کانت است. خیال از سویی در بحث مهم و پیچیده استنتاج استعلائی مقولات فاهمه،...

هر شاعری در خلال اشعار خویش می کوشد فلسفه و حکمتی را که در شعرش نهفته است، از طریق صور خیال، به خواننده ی آثارش القاء کند. از سوی دیگر مخاطب او تلاش می کند این فلسفه را درک و آن حکمت را دریابد، و در نهایت به فهم عمیقی از معانی شعر شاعر برسد، و شناخت صور خیال، بهترین وسیله و نیکوترین یار در این راه است. بی شک وظیفه ی صور خیال، اثر گذاری بر غیر، جذب افکار و تقویت درک زیبائی شناسی است.صور خیال، ...

اسطوره، یا از طریق صور خیال یا از طریق تصاویر کهن الگویی در اثر ادبی بروز می یابد. ابتدا، تعاریفی از اسطوره و تصویر کهن الگویی و رابطه میان آن دو ارایه می شود. سپس، در پرتو بررسی نمونه هایی از اشعار کهن و نو، نقش و جایگاه اسطوره در ساختار کلی شعر و در محور افقی و عمودی خیال تبیین می شود. آن گاه در بخش اصلی مقاله، تجلی اسطوره به واسطه تصاویر کهن الگویی بررسی و به این نیز پرداخته می شود که اسطوره...

این مقاله نشان می دهد که اسطورة مهر به عنوان یکی از عناصر مهم خیال شاعرانه می تواند زمینه های ساخت تصاویر بلاغی، استعاری و تشبیهی را برای شاعر فراهم نماید. نویسنده کوشیده است روایت های اساطیری مهر را با مصادیق هنری آن در شاهنامه تطبیق دهد. مهر در شاهنامه صورت خیال شاعرانه و رنگ ادبی و اعتلای هنری و زیباشناختی یافته است. سایه روشن های سنّت پرستش و ستایش مهر و آیین میتراییسم و آراسته شدن مهر به او...

چکیده  متخیله قوه ای از قوای نفس انسانی است که معمارِ عالم خیال است. اثر هنری ماهیت خویش را از عالم خیال دریافت می کند. زیرا کار خیال، صورت سازی است و بر اساس شهود هنرمند است که خیال، صور هنری می آفریند. هنر از عالم خیال می رسد و فلسفه از عالم عقل. تصویرگر هنرمند، زیباترین صور خیالی متون ادبی را مصور می کند و بر اساس «رجحان صور زیباشناختی» تصاویر تخیلی از متن داستانی و روایت، تصویرِ خویش را می ...

چکیده پایان نامه : خیال،این نیروی خاص بشر که او را از هر موجود دیگری متمایز کرده؛شاید بزرگترین عامل خلاقیت و آفرینش هنری در انسان،در تمامی دوره های زندگی بوده است.این قوه،ماده اصلی و اساسی خود را از تصاویر ذهنی می گیرد.انسان با نیروی تصویرها،بازیابی،جابجایی و تغییر در آنها تخیل میکند. در شعر؛خیال عنصر اصلی و سازنده،در تمام تعریفهای قدیم و جدید است و هرگونه معنی دیگری را در پرتو خیال،می توان ...

از ویژگى‏هاى شعر خوب، آراستگى آن با صور خیال است. تشبیه یکى از این صور خیال است که علاوه بر اشعار رسمى فارسى، در شعر کودکان نیز نمود یافته‏است. از آنجا که دنیاى کودکان، دنیاى خیال است، به کمک تشبیه در اشعار کودکان مى‏توان آنان را به عالم مخصوصشان هدایت کرد. البتّه هر تشبیهى نمى‏تواند براى کودک مناسب باشد؛ اینجاست که یک شاعر آشنا، با به‏گزینىِ تشبیهى مناسب با روحیات کودکان، مى‏تواند متبحّرانه اندیش...

تصاویر شعری، از عناصر اصلی شعر است و یکی از معیار‏های مهم نقد شعر نزد ناقدان ایرانی و عرب در همۀ دوره‏ها به‏شمار می­رود. در دورۀ معاصر، توجه به این جنبه از زیبایی­شناختی شعر از‏سوی ناقدان دو زبان مورد بحث، بیشتر شد؛ تا جایی که برخی ناقدان برجستۀ فارسی و عربی، آثاری مستقل را در این حوزه، تألیف کردند. کمال ابو‏دیب و دکتر محمد‏رضا شفیعی کدکنی، از‏جمله این ناقدان هستند که در آثار ارزندۀ خود، دیدگاه...