یکی از موضوعات محوری الگوی پیشرفت، مربوط به حوزه سیاست است؛ فقه سیاسی نیز داعیه‌دار حل بسیاری از مسائل این حوزه است. در الگوی نظام سیاسی جمهوری اسلامی، باید این امکان فراهم شود که جایگاه فقه سیاسی بیشتر بررسی شود؛ زیرا جولانگاه مسائل نوپدید و حوادث واقعه است و استنباط‌های فقهی ناظر به عمل سیاسی می‌توانند تکلیف فرد مسلمان در زندگی سیاسی را تعیین کنند. این امر از سویی مستلزم توضیح شاخصه‌های الگوی...

بی تردید، روش شناسی فقه سیاسی پیوند تنگاتنگی با "اجتهاد" دارد. از این رو، فهم ویژگی ها و خصائص فقه سیاسی، به لحاظ روش شناسی، مستلزم فهم اجتهاد است. و فهم اجتهاد نیز به نوبه خود، مستلزم فهم پیوندهایی است که اجتهاد با "زبان" و "عمل" پیدا می کند. بر این اساس، می توان با فهم پیوندهای دوگانه مذکور، به ماهیت اجتهاد به عنوان روش شناسی فقه سیاسی راه یافت. مقاله حاضر، درصدد تبیین رابطه زبان و عمل با اج...

چکیده با توجه به مطالعات گسترده ای که در زمینه ی مدیریت اسلامی صورت گرفته و در عین حال، پراکندگی، تکرار، فقدان قاعده مندی و الگو، مدل و تئوری جامع درباره ی مطالعات مدیریت اسلامی، رفع این خلأ و انجام نوعی دسته بندی از ادبیات موجود ضروری به نظر می رسد. این مقاله تلاش می کند با مرور مباحث موجود و تلاش هایی که در مورد مدیریت اسلامی صورت گرفته، رویکردهای مختلف را شمرده، یکی از رویکردهای غالب این ز...

بررسى بیرونى و فلسفى علم فقه و شیوه اجتهاد را از زوایاى گوناگونى میتوان به انجام رساند. یکى از آنها بررسى تأثیرى است که علم اخلاق و خصلت هاى اخلاقى میتواند بر فقه و اجتهاد داشته باشد. در این مقاله تلاش شده است تا صورت هاى مختلف نقش علم اخلاق, آموزه هاى اخلاقى, خصلت هاى اخلاقى در فقه, اجتهاد و افتا, در نگاهى اجمالى بررسى, و پیامدها و تأثیرهاى احتمالى آن به صورت مستند نشان داده شود. این مقاله در ...

تحول در حوزه های علمیه، عرصه های مختلفی دارد. تحول در شیوه و متد اجتهاد، تحول در شیوه مدیریت حوزه، تحول در شیوه آموزش و ... بی شک مهم ترین عرصه در این زمینه، تحول یا عدم تحول در شیوه اجتهاد است. نظر امام خمینی (ره) در مورد متد و شیوه اجتهاد لزوم حفظ اجتهاد سنتی و جواهری است. از این رو برخی از کسانی که مخالف تحول در شیوه اجتهاد هستند، سخنان حضرت امام را مستندی برای سخنان خود قرار می دهند. در حال...

شیوه شناسی یکی از مباحث مهم و از مبادی علوم متداول در عصر ما است این نکته که روشهای تحقیق در هر علم بر چه پایه و اساسی استوار است از عوامل موثر آن علم می باشد به کار بستن طریقه دقیق تری در استنباطات فقهی بعنوان یک علم و استفاده از متخصصین متجزی در هر بخش از ابواب فقهی اجتهاد را با تحولی عظیم روبرو می سازد بحث تخصص در اجتهاد درتاریخ فقه و سابقه داشته و با عنوان تجزی در اجتهاد از سوی بزرگان فقها ...

هدف مقاله تعریف، تفسیر و تبیین زیرساخت‌های «تفقه در مقیاس کلان» یا «اجتهاد نظام‌ساز و تمدن‌ساز» است. مسأله مقاله این است که قلمرو اجتهاد، عملاً منحصر به «احکام فعل مکلف» شده است، آیا ظرفیت فقه، واقعا به­همین مقدار است؟ فرضیه مؤلف چنین است: «اجتهاد، تلاش معرفتی روشمند برای دست‌یابی به نظر خداوند (اعم از توصیف‌ها و تجویزها) از منابع معتبر براساس مدارک معتبر است». براساس این فرضیه، «اجتهاد» اختصاص ...

هنگامی که می پذیریم قرآن و سنت قانون زندگی ماست، به این پرسش باید پاسخ بگوییم که برای موارد ناآمده یا مختصر و مجمل آمده چه باید کرد؟ همه بر آنیم که چنین جایی عرصه « اجتهاد » است؛ کاری که در فقه هزار و اندی ساله اسلامی روی داده است. اما باید پرسید آیا امروز نیز راه حل هایی که فقیهان گذشته در اقتصاد و سیاست و قضا ارائه کرده اند عیناً قابل اجراست ؟ اگر پاسخ منفی است چه باید کرد؟ آیا « فقه متکی بر و...

اهمیت بسترشناسی فقه اسلامی بر احدی پوشیده نیست. آنچه که امروزه به عنوان فقه کهن و ریشهدار در حوزه تشریع دینی معرفی می شود، در واقع شکل تکامل یافته ای از یک نظام تاریخی استکه از آموزه های ادیان قبل و عرفیات مقارن با ظهور اسلام منشأ گرفته است، گو اینکه تأسیسات اینآئین مستثنای این فرایند باشد. فقه جاهلی که همان نظام قانونیِ (ولو ساده)  جاری در میانمردمان عصر جاهلیت عربی است خصوصاً در حوزه معاملات و ...

علم فقه یکی از گسترده ترین علوم اسلامی است که وظایف انسان ها را در تمام عرصه های فردی و اجتماعی تبیین می کند. با توجه به گستره فقه از آغاز ظهور اسلام تاکنون، بر حسب احتیاجات مردم به طور مستمر مسائل جدیدی وارد فقه گردیده و حجم مسائل فقهی به قدری زیاد شده که تسلط یک شخص بر همه ابواب فقه و متخصص شدن در همه آنها به گونه ای که تمامی ابعاد و زوایای مسائل را مورد توجه قرار دهد برای افراد عادی امکان پذ...