تحلیل انتقادی گفتمان در سال های اخیر توجه بسیاری از تحلیل گران در رشــته های مخــتلف و به ویژه زبان شناسان را به خود جلب کرده اســت. ارتباطات روزمره یکی از مهمترین موضوعات مورد مطالعه در حـــوزه ی تـحلیل انتقادی گــفتمان است چرا که یکی از اهداف این رشته، شفاف سازی ارتــباطات از نظر قدرت و به طورکلی تحلیل روابط آشکار یـا پنهان قدرت در زبان و گفتمان است. اگرچه تا به حال، تحلیل انتــقادی گفتمان در...

در این مقاله سعی بر آن است تا با مروری بر خاستگاه تحلیل گفتمان انتقادی و معرفی مکاتب نظری تأثیرگذار بر آن، به بیان اشتراکات و افتراقات رویکردهای غالب در آن پرداخته شود. هر رویکرد به لحاظ بنیان های نظری و ابزارهای تحلیل با دیگر رویکردها تفاوت هایی دارد؛ اما سه مفهوم انتقاد، قدرت و ایدئولوژی در تمامی رویکردها وجود دارد. دو نکتة قابل توجه در این مقاله به چشم می خورد؛ یکی تأکید بر میان رشته ای بودن...

کتاب ها و مطالب درسی مربوط به آموزش زبان انگلیسی در همه ی موسسات اعم ازمدارس دولتی، دانشگاه ها و مدارس زبان در سراسردنیا نقش مهمی را در محیط کلاس ایفا می کنند. شایان ذکر است که در بررسی کتاب های درسی مفهوم جنسیت بحث برانگیز است و نحوه ارائه آن در کتاب های درسی ممکن است بر شیوه فکر کردن زبان آموزان در مورد جنسیت تآثیر گذارد و هم چنین همیشه معیارهای فرهنگی-اجتماعی و ایدئولوژیکی محل انتشار را بازگ...

چکیده «رویکردهای انتقادی به تحلیل گفتمان» یکی از روش­های کیفی در حوزه مباحث اجتماعی و فرهنگی است. بر مبنای این گرایش زبان انعکاس­دهندۀ شفاف و آینه­واری از واقعیت نیست، بلکه ابزاری است تنیده در روابط قدرت که موجب برساخت اجتماعی واقعیت می­شود. خود این رویکرد از دو گرایش عمده تشکیل شده است که عبارتند از: الف) تحلیل گفتمان فوکویی؛ ب) تحلیل گفتمان انتقادی. برای شناخت بهتر این رویکرد، می­بایست به ت...

تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی نوین در تحلیل گفتمان است که در دهه های اخیر، در طیف وسیعی از پژوهش ها در رشته های ادبیات و روان شناسی به کار گرفته شده است. اگرچه رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی رابطۀ زبان، قدرت، ایدئولوژی و گفتمان را در اولویت قرار می دهد، اما ادبیات ملت ها را نیز می توان در چارچوب گفتمان انتقادی و نقد زبان شناختی تحلیل و تفسیر کرد. تاریخ بیهقی از جمله آثاری است که بررسی آن در چارچوب ...

در این مقاله برابری و برابریابی را بر پایة هم ویژگی های صوری متن در زبان مبدأ و هم بافت موقعیتی با استناد بر رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف مورد بررسی قرار می دهیم، زیرا تنها با بررسی صوری و از طریق تحلیل ویژگی های صوری متن در زبان مبدأ نمی توان مستقیماً به تأثیرات ساختاری بر شالوده های جامعه و در ادامه به انتقال بین فرهنگی دست یافت. فرکلاف متن را شامل دو گونة مکمل یکدیگر معرفی می نماید: تحل...

چکیده   متون خبری روزنامه ها عموماً سبکی روایی دارند و در‏قالب چند جمله یا پاراگراف، روی‏دادی را به صورت منسجم [1] شرح می دهند. عنوان های خبری هم به عنوان پاره گفتار‏هایی با ویژگی های خاص ساختاری، در انتشار اخبار و بیان روی‏داد‏ها نقشی بسیار مهم ایفا می کنند؛ حال آنکه معمولاً از الگوی جمله پیروی نمی‏کنند و دارای ویژگی انسجام هم نیستند. از آنجا که همۀ روابط دستوری سطح جمله به‏لحاظ نسبتشان با فعل ت...

در این مقاله برابری و برابریابی را بر پایه هم ویژگی های صوری متن در زبان مبدأ و هم بافت موقعیتی با استناد بر رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف مورد بررسی قرار می دهیم، زیرا تنها با بررسی صوری و از طریق تحلیل ویژگی های صوری متن در زبان مبدأ نمی توان مستقیماً به تأثیرات ساختاری بر شالوده های جامعه و در ادامه به انتقال بین فرهنگی دست یافت. فرکلاف متن را شامل دو گونه مکمل یکدیگر معرفی می نماید: تحل...

تحقیق حاضر با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به منظور بررسی و تحلیل گفتمان انتقادی آثار جلال آل احمد صورت گرفته است. در این راستا، جامعه ی آماری تحقیق دو کتاب مهم آل احمد، یعنی: غرب زدگی (1341) و در خدمت و خیانت روشن فکران (1342)، انتخاب شده اند که به نوعی تکمله ی همدیگر نیز هستند. تحلیل داده ها که به صورت متنی بوده-اند در سه سطح تحلیل متنی (توصیف)، پرکتیس گفتمانی (تفسیر) و پرکتیس اجتماعی (تبی...

پژوهش حاضر درصدد بررسی گفتمان قومی در فیلمهای سینمایی داستانی تولید شده در دهه 60 و 70 سینمای ایران است. سوال اصلی تحقیق این است که «قدرت در ارتباط با هویت های فرهنگی قومی چگونه در فیلمهای سینمایی این دو دهه جریان یافته است؟» و فرضیه اصلی که برای پاسخ به این سوال مطرح شد این بود که «قدرت پنهان در گفتمان سیاسی نسبت به هویت های قومی توسط مکانیزم های گفتمانی برجسته سازی و به حاشیه رانی در راستای د...