زبان فارسی و زبان ترکی آذربایجانی قرنهای متمادی است که در تماس نزدیک با یکدیگر قراردارند، بنابراین طبیعی است که بین این دو زبان برخورد صورت گرفته و بر همدیگر تأثیر گذاشته باشند. پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخ برای دو پرسش زیر است: نخست این که آیا در نتیجۀ این تماسها و برخوردها مدلهای ذهنی گویشوران این دو زبان به هم نزدیک شده­است. و دوم این که آیا مفهوم تابلوی ذهنی پیشنهادی جانسون- لِرد (1983) کارآی...

آذربایجانی های ایران به زبان فارسی مسلط اند؛ با این حال به خود زحمت ترجمه متونی را می دهند که به زبان فارسی در اختیارشان است. اغلب چنین ترجمه هایی در حوزه های خاص و محدود انجام می گیرد. این مطالعه بر آن بود که (1) به شناسایی دلایل حضور و غیاب ترجمه در آذربایجان بپردازد، و (2) نقش اجتماعی و فرهنگی ترجمه در این بافت را توصیف کند. در این مطالعه، چارچوب زبان شناسی اجتماعی ادواردز (2010) برای توصیف ...

ماهیت و تفاوت زبان­پریشی ناشی از آسیب به ساختارهای قشری و زیرقشری مغز در بیماران دو/ چندزبانه یکی از مهم­ترین و جدیدترین موضوع­ها در پژوهش­های مربوط به عصب­شناختی زبان می­باشد. در این مقاله، اختلالات و الگوی بازگشت زبانی دو بیمار زبان­پریش دوزبانه­ی ترکی آذربایجانی-فارسی با آسیب زیرقشری، با استفاده از آزمون زبان­پریشی دوزبانه، مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش از نوع میدانی بود و تجزیه و تحلیل دا...

در این مقاله به بررسی همنوایی در زبان ترکی آذربایجانی می­پردازیم. اوّلین بار کیســبرث (1970) همنوایی را مطرح کرد. گاهی یک زبان یا زبان­های متعـدد به شیوه­های متعدد از پذیرش یک ساخـت در برون­داد اجتنـاب می­کنند. یا بالعکس در یک ساخت معین در برون­داد مشترک هستند. در واقع یک زبان یا زبان­های متعدد به دنبال یک هدف ساختاری معین هستند که این هدف عبارت است از پذیرش یا عدم پذیرش یک ساخت در برون­داد. در ...

«باهم‌آیی» در کلام ادبی، حاصل تداعی ذهنی و ابداع ارتباطات هنری و زبانی میان اجزای کلام در دو محور هم‌نشینی و جانشینی است. در زبان عادی و رسمی، باهم‌آیی، یکی از شروط لازم برای انسجام و معنی‌دار بودن کلام است، امّا در زبان ادبی، انواع خلّاقیّت‌ها و ابتکارات زیبایی‌شناختی است که منجر به ظهور انواع باهم‌آیی‌ها در سخن می‌شود. بدین جهت، انواع و دایرۀ باهم‌‌آیی‌ها در زبان ادبی بسیار گسترده‌تر و متنوّع‌تر ...

این مقاله به بررسی فرایند درج واکه در خوشه­های همخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی در چارچوب نظریه بهینگی می­پردازد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سؤالات است که چرا علیرغم مجاز بودن خوشه دوهمخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی، در برخی موارد این ساختار هجایی مجاز نبوده و فرایند درج واکه صورت می­گیرد و دیگر اینکه کیفیت واکه درج­شده چگونه تعیین می­شود. برای انجام این تحقیق داده­های زبانی به...

در این تحقیق تلاش شده است تا نقش اجتماعی زبان فارسی در مقایسه با زبان ترکی آذری، زبان مادری ساکنان شهرهای تبریز و بناب مشخص شود. طرح تحقیق از نوع پیمایشی است که جامعه آماری آن، تمامی ترک زبانان ساکن شهرهای بناب و تبریز می باشد .روش نمونه گیری، نظام مند متناسب با حجم طبقه است که400 نفر آزمودنی از شهر تبریز و 300 نفر آزمودنی از شهر بناب بر اساس سن، جنس، شغل، میزان تحصیلات و زبان مادری همسرافراد م...

در این مقاله به بررسی همنوایی در زبان ترکی آذربایجانی می­پردازیم. اوّلین بار کیســبرث (1970) همنوایی را مطرح کرد. گاهی یک زبان یا زبان­های متعـدد به شیوه­های متعدد از پذیرش یک ساخـت در برون­داد اجتنـاب می­کنند. یا بالعکس در یک ساخت معین در برون­داد مشترک هستند. در واقع یک زبان یا زبان­های متعدد به دنبال یک هدف ساختاری معین هستند که این هدف عبارت است از پذیرش یا عدم پذیرش یک ساخت در برون­داد. در ...

«باهم آیی» در کلام ادبی، حاصل تداعی ذهنی و ابداع ارتباطات هنری و زبانی میان اجزای کلام در دو محور هم نشینی و جانشینی است. در زبان عادی و رسمی، باهم آیی، یکی از شروط لازم برای انسجام و معنی دار بودن کلام است، امّا در زبان ادبی، انواع خلّاقیّت ها و ابتکارات زیبایی شناختی است که منجر به ظهور انواع باهم آیی ها در سخن می شود. بدین جهت، انواع و دایرۀ باهم آیی ها در زبان ادبی بسیار گسترده تر و متنوّع تر ا...

در تمام زبان­ های طبیعی جهان، گسترش و تقویت واژگان از طریق خلق کلمات جدید از ویژگی­ های بنیادین زبان محسوب شده و روش ترکیب (compounding) نیز یکی از طبیعی­ ترین روش­ ها ملحوظ شده­ است. هدف از نگارش مقالة حاضر، شناسایی و معرفی بخشی از امکانات واژه­ سازی زبان ترکی بوده­ است. به همین منظور، ساختار ترکیب به طور عام و مرکب­ های اولیة غیر فعلی به طور خاص در زبان ترکی آذربایجانی مورد بررسی قرار می­ گیر...