با ورود نیروهای گرجی به تشکیلات صفویان که عمدتاً از اسرای گرجستان و از عناصر غیرمسلمان و نومسلمان بودند، رقابت در دربار صفویان از حالت سنتی خارج شد. دو گروه پایه گذار سلسله صفویان؛ یعنی ترکان و تاجیکان از ابتدای تشکیل این سلسله دچار تضادها و رقابت هایی بودند. رقابت ترکان و تاجیکان از جمله مشهورترین رقابت های درباری تاریخ ایران محسوب می شود. ماهیت رقابت ها از زمان شاه عباس اول به بعد شکل تازه ای ...

ظهور صفویان و به‎دنبال آن رسمی‎سازی مذهب تشیّع در ایران، تحولات فرهنگی زیادی پدید آورد که آثار آن تا به امروز نیز باقی است. پادشاهان صفوی در این راه از ابزارهای متعددی استفاده کردند که توسعه اماکن مذهبی شیعی، یکی از آنها بود. بی<span lang="AR-YE" d...

هم زمان با تشکیل دولت شیعی مذهبِ صفوی در آغاز قرن دهم هجری، اوزبکانِ دشت قبچاق نیزصفحات شمالی قلمرو تیموریان در ماوراءالنهر و خوارزم را تصرف کرده، در هر دو منطقه، به ترتیب دو خاندان شیبانی و عربشاهی زمام امور را در دست گرفتند.  در ابتدای امر، علاوه بر اختلاف مذهبی، ادعای مالکیت اوزبکان نسبت به خراسان، عامل اصلی تصادم و درگیری آن‌ها با صفویان شد. اگر چه خاندان شیبانی این روابط خصمانه را تا زمان ان...

چکیده : سادات از جمله گروههایی بودند که در تاریخ اسلام و ایران توانستند با تکیه منزلت تباری، حضور خود را در ادوار مختلف حفظ کنند و موقعیتی نسبتا پایدار برای خود ایجاد کنند. به نظر می رسد آنها توانسته بودند در دوره صفویه بنا به علل مختلف حضوری وسیع تر و عمیق تر داشته باشند.به همین منظور در این رساله علل رشد و ترقی جایگاه سادات در ایران عصر صفویه وکیفیت همه جانبه آن، کارکردها و تعاملات متقابل آن...

اوضاع سیاسی ایران پس از فروپاشی صفویان با هرج و مرج، بی ثباتی و ناامنی مواجه شد. در چنین شرایطی، قدرت های استعماری اروپایی مانند انگلستان و فرانسه نفوذ خود را در مناطق مختلف خاورمیانه و هندوستان گسترش داده و با تسلط بر برخی از کشورها، دگرگونی هایی را پدید آوردند. حکومت های محلی در هند درگیر رقابت بودند و انگلیسی ها توانستند حکومتی مقتدر را در آنجا ایجاد کنند. در چنین شرایطی برخی از ایرانیان صاح...

تشکیل حکومت صفوی در ایران با شاخص های فراوانی همچون احیای سلطنت، دستیابی به حکومت مرکزی و ملی به نام ایران وایجاد ساختار نظامی و سیاسی و مذهبی جدی همراه است. درگیری ها و دشمنی های سیاسی و نظامی با عثمانی که در پوشش اختلافات مذهبی رخ داد، ایران را به تاریخ اروپا وارد نمود و در صحنه جهانی نقش عمده ای بازی کرد. به گونه ای که بسیاری از مورخان معتقدند که اختلافات سیاسی و جنگهای مذهبی ایران و عثمانی،...

چکیده: مرجع زمانی روابط سیاسی و فرهنگیِ بین دولت صفویه و دولت های شیعه جنوب هند به تاریخ بعد از هجوم مغول به جهان اسلام برمی گردد. دو عامل تجارت و مهاجرت که همواره موجب نزدیکی سیاسی و فرهنگی بین ایران و شبه قاره هند بود از ویژگی های خاص سه سده بعد از هجوم مغول است. تشکیل دولت بهمنی باعث ثبات سیاسی در جنوب شبه قاره هند گشت؛ این اتفاق باعث شد تا دو عامل تجارت و مهاجرت تأثیر بیشتری در جنوب هند به...

صوفی ستیزی ازجمله مضامین دیوان صائب است. در دیوان صائب، ابیات فراوانی وجود دارد که صائب درآنها به خرده گیری و ذمّ متزهّدان و صوفی نمایان پرداخته است. برای این منظور صائب صوفی، زاهد شیخ و فقیه را به بسیاری از صفات منفی منسوب می کند، یا بیان می کند که صوفی، زاهد، شیخ و فقیه به بسیاری از صفات مثبت جلوه ی منفی داده اند. صائب، زاهد را بی بهره ازعشق، عرفان، راستی، لطافت روحی و عبادت واقعی و او را شخصی ...

مناطق شمالی ایران از جمله جرجان و استراباد از زمان خلیفه دوم مورد هجمه اعراب بود. در زمان عباسیان مرکزی امن برای سادات علوی در برابر فشار خلفای بنی عباس شد و آرام آرام تاثیرات این حضور در مناطق و سرزمین‏های مجاور باعث آشنایی بیشتر و گرایش مردم شمال به تفکر شیعی گردید. سیر تطور تاریخ تشیع در جرجان و استراباد از قرن سوم به بعد آشکارتر شد و علی رغم اینکه بخش زیادی از ساکنان این نواحی سنی مذهب بودن...