نظریه ها در علوم اجتماعی و انسانی بی طرف نیستند و با مطالعه آن ها و کاوش مبناهای مختلف ماقبل نظری که بر آن استوار اند، می توان به فرانظریه های آن ها پی برد. فرانظریه شاکله ای مشتمل بر مؤلفه های فرانظری است که همان پیش فرض های ماقبل نظری هستند. پیش فرض های فرانظری اغلب پنهان اند و با فرانظریه ورزی و مطالعه نظریه ها که خود منجر به معرفتی درجه دوم می شود، آشکار می شوند. فرانظریه ورزان از پیش فرض ه...

هدف: دین و انبیا برای انسان‌سازی، هدایت، تربیت و سعادت انسان آمده‌اند واز طرفی، موضوع علوم انسانی نیز انسان و مسائل فردی و اجتماعی اوست. از این رو، معارف قرآنی با مسائل علوم انسانی در بسیاری از موضوعات دارای مرز مشترک است. از این رو، هدف این نوشتار، یافتن رابطۀ معنادار بین علوم اسلامی و علوم انسانی از منظر شهید مطهری بوده است. روش: پژوهش حاضر با نگاه کیفی از روش توصیفی با تحلیل محتوا به شیوۀ کت...

آنچه می­‌تواند ماهیت علوم انسانی و یا چیستی آن را بیان کند، شاید در نزدیک­‌ترین و در عین حال دقیق‌­ترین معنا «صفت» آن باشد: یعنی «انسانی»: که این امر به معنای آن است که این علوم ماهیتا، به گونه­‌ای بنیادین به انسان تعلق دارند. «انسان» هم موضوع این دانش­‌ها است و هم دانشگر و پژوهشگر آنها. بر این مبنا در این تحقیق، بر آنیم که با واکاوی آثار امام خمینیv این فرضیه را به آزمون بگذاریم  که در قاموس ا...

در این پژوهش با استفادهء از طرح پژوهشی آزمون مقدماتی و نهایی و یک گروه آزمودنی، فرضیات پژوهشی متعددی را در زمینه اضطراب ناشی از امتحانات و ارتباط آن با دروس ، پیشرفت تحصیلی، نوع رشته تحصیلی و همچنین میزان و فراوانی این اضطراب در رشته های مختلف ، به بوته آزمون گذاشتیم. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه اضطراب کتل است که تعداد 180 پرسشنامه در اختیار دانش آموزان سال سوم دبیرستان های شهر ا...

علوم انسانی یکی از عوامل تأثیر گذار در حوزه آینده پژوهی است. از اینرو، خود علوم انسانی هم می‌تواند موضوع آینده پژوهی باشد. در این مطالعه، سعی بر آن بوده تا به نقش آینده پژوهی در مدیریت دانش حوزه علوم انسانی پرداخته شود. لذا به مطالعه ای موردی با استفاده از مصاحبه عمیق با خبرگان (که شامل اعضای هیأت علمی دانشگاه از پنج رشته تحصیلی مختلف حوزه علوم انسانی بوده اند) پرداخته ایم. در این پژوهش از رویک...

در مقاله حاضر، پس از اشاره کوتاهی به اهمیت مطالعات آینده اندیشانه و چگونگی انجام این مطالعات و میزان اعتبار نتایج آنها، به این پرسش پرداخته می شود که راز اهمیت علوم انسانی در مقایسه با علوم دیگر در چیست؟ بر مبنای پاسخی که برای این پرسش اساسی ارایه گردیده، برخی آموزه ها در خصوص زمینه سازی برای ایجاد صورت مطلوبی از علوم انسانی پیشنهاد شده است.

یکی از ابزارهایی که می‌تواند در رشد و توسعه تمامی علوم، به‌ویژه علوم انسانی نقش داشته باشد، توسعه مطالعات میان‌رشته‌ای است. در این مقاله تلاش شده است از طریق مصاحبه نیمه‌ساختمند با جمعی از صاحب‌نظران و اندیشمندان کشور و تحلیل محتوای آرای ایشان به این پرسش پاسخ داده شود که از نظر خبرگان، مهم‌ترین عوامل و موانع رشد علوم انسانی در ایران چیست و توسعه مطالعات میان‌رشته‌ای‌ در رشد علوم انسانی چه نقش ...

هدف: هدف این پژوهش، نیازسنجی رئوس مطالب برنامۀ درسی دوره‌های تکمیلی علوم انسانی اسلامی برای فراهم آوردن زمینۀ بهبود و تقویت نظریه‌پردازی در اعضای هیئت علمی علوم انسانی بر اساس مبانی دینی بوده است. روش: این پژوهش از نیازسنجی با رویکرد کیفی و از ابزار مصاحبه و نمونه‌گیری گلوله برفی بهره‌مند شده است. داده‌ها به منظور شناسایی رویکرد آگاهان کلیدی به علوم انسانی و علوم انسانی اسلامی و تعیین رئوس مطال...

پرداختن به فلسفة علوم انسانی بدون طرح بحث از فلسفة علم امکان‌پذیر نیست. هیدگر هرچند به‏صراحت به فلسفة علوم انسانی ورود نکرده است، با توجه به ایده‌هایی که در باب فلسفة علم طرح کرده و نیز از طریق تتبع در مطاوی برخی آثار و درس‌گفتارهای وی، امکان طرح پرسش از فلسفة‌ علوم انسانی وجود دارد. با عنایت به مناقشاتی که پدیدارشناسی هرمنوتیکی هیدگر درحوزة علم ایجاد کرده است و نیز تحلیلی که...