به­­طور کلی آموزش «فعل­» اهمیت بسیار زیادی در فراگیری ساختار معنایی و دستوری هر زبان دارد. در دستور نقش­گرای هلیدی، فعل ذیل نظام گذاریی با نام «فرایند» بررسی می­شود. از منظر این نظام، فعل دارای قابلیت بازنمایی تجربه در زبان است؛ ازین­رو، در قالب فرانقش تجربی بررسی می­شود. فرایند، رخداد، بود و نبود، احساس و کنش اموری هستند که به شکل گروه­های فعلی ظاهر می­شوند. با بررسی بسامد و انواع فرایندها در ...

یکی از مباحث مهمی که در زبان‌‌شناسی نظام‌‌مند نقش‌‌گرا مطرح می‌‌شود «فرانقش» است. در این رویکرد، همۀ‌‌ زبان‌‌ها حول دو محور اساسیِ معنایی، یعنی معنای اندیشگانی و معنای بینافردی، شکل گرفته‌‌اند. از سوی دیگر، فرانقشِ اندیشگانی به دو کارکرد تجربی و منطقی تقسیم می‌‌شود. در کارکرد تجربی، کاربرِِ زبان تجربیات دنیای بیرونِ خود را از طریق زبان بیان می‌کند. محصول این کارکرد، در جمله، گذرایی است که مؤلّفه‌‌ای ...

این پژوهش کوشیده است ضمن معرفی فرانقش بینافردی در نظریه ی نقش گرای هلیدی به توزیع عنصر نفی در گروه فعلی در زبان فارسی بپردازد و همین طور تأثیر تغییر جایگاه عنصر نفی در گروه فعلی حاوی فعل وجهی را بر تعبیر معنایی جمله براساس دیدگاه نظریه ی نظام مند هلیدی بررسی کند. در این خصوص افعال وجهی "توانستن"، "شدن" و "بایستن" به عنوان افعال وجهی مورد بررسی قرار گرفته اند. این تحقیق به روش توصیفی_تحلیلی صورت...

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی انواع آغازگر و توزیع آنها در بیان نوشتاری دانش­آموزان کم توان ذهنی شهر تهران در مقاطع و پایه­های تحصیلی مختلف بر مبنای فرانقش متنی معرفی شده در رویکرد نقش گرای نظام­مند هلیدی است. روش: برای جمع آوری داده­ها از شیوه نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای استفاده شد و در نتیجه در مجموع 311 دانش­آموز از میان 1737 دانش­آموز مشغولِ تحصیل در مقطع ابتدایی و پیش حرفه­ای و حرفه­ای انتخاب شد...

مطالعه دستور نقشگرای هلیدی در ده رمان از ده داستان نویس زن ایرانیچکیدهیکی از راه های بررسی تحول گفتمان زنانه در آثار داستانی زنان، تحلیل کاربرد زبان در این آثار بر مبنای نظریۀ دستور نقشگرای هلیدی در چارچوب « انتخابگری در زبان» است. دیدگاه های گوناگون دربارۀ تحول و تکوین گفتمان زنانه و شکل گیری «گونۀ کاریردی زنان» در آثار نویسندگان زن ایرانی در دست است. در پژوهش حاضر با بررسی ده اثر از آثار نویس...

مقالۀ حاضر کوششی است برای توصیف گفتار کودکان شش‏ساله، فارسی‏زبان و تهرانی در‏قالب نظریۀ نقش‏گرای نظام‏‏مند هلیدی و متیسن (2004) که از‏منظر فرانقش متنی این نظریه انجام شده است. ضرورت و اهمیت چنین پژوهشی از آن جهت است که با‏وجود اهمیت مطالعۀ گونه گفتاری در بررسی‏های زبانی، پژوهش‏های توصیفی دربارۀ زبان فارسی و به‏ویژه گونه گفتاری این زبان و در‏حوزۀ گفتار کودکان، بسیار اندک‌اند. داده‏‏‌‏های مطالعه‏...

عین‏القضات همدانی یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان ادبیات فارسی در حوزۀ اندیشه و بیان بوده و از این رو، مانند هرنویسندۀ بزرگِ دیگر، بعضی از آثار به وی منسوب شده است. این پژوهش، به روش تحلیلی- آماری، به بررسی سبک شناختی- مقایسه ایِ مهم ترین تألیفِ قاضی، یعنی تمهیدات، و یکی از آثارِ منتسب به وی، یعنی لوایح، اختصاص دارد و در پی یافتنِ صحتِ این انتساب است. مقالۀ حاضر، با رویکرد زبان شناسیِ نقش گرا در حوزۀ ف...

نامه های رهبران، زمینۀ مناسبی برای تحلیل گفتمان انتقادی است. از جملۀ این مکاتبات ارزشمند، نامۀ شمارۀ 28 نهج البلاغه به معاویه است که در میان نامه های علی(ع) جایگاه ویژه ای دارد. این نامه در اصل  گفتمان مشروعیت حضرت است. حال پرسش اصلی این مقاله این است که رابطۀ لایه های مختلف زبانی با این گفتمان چگونه است؟ و چگونه گفتمان مشروعیت حضرت از طریق گزینش های زبانی شکل می گیرد و چگونه با گفتمان مخالف(مع...

چکیده ندارد.