تزیینات گچ‌بری محراب هفتشویه با توجه به طرح و فرم، در ردیف محراب‌های شاخص دوره ایلخانی قرار دارد. اکثر بررسی‌های صورت گرفته به توصیف کلی این محراب، تاریخ اجرا و یا محدوده تاریخی آن پرداخته و کمتر به نقشمایه‌های تزیینی، نسبت‌های طلایی و ساختار و روابط هندسی در به کارگیری آنها، توجه کرده‌اند. سؤال‌هایی که برای دستیابی به هدف می‌توان مطرح کرد عبارتند از: «انواع نقشمایه‌های به‌کارگرفته شده در این م...

محراب مسجدجامع کاشان ازجمله محراب‌های گچبری شاخص برجای‌مانده از دوران اسلامی است که در سیر تطور مسجدجامع کاشان و همچنین سیر هنر محراب‌های گچبری دوران اسلامی به‌ویژه در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. با وجود اهمیت تاریخی این محراب، تاکنون مطالعۀ جامعی روی آن انجام نشده است که شاید دلیل اصلی آن تخریب گسترده‌اش در دهه‌های اخیر  باشد. در این پژوهش، نگارنده بر آن است تا باتوجه‌به مستندات موجود،...

در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و جمع¬آوری اطلاعات آن به شیوه¬ی کتابخانه¬ای است، نقوش محراب¬های دو دوره¬ی¬¬ سلجوقی و ایلخانی مورد مطالعه و بررسی بصری قرار گرفته و به طور کلی هدف از این پژوهش، شناخت وطبقه¬بندینقوش محراب¬های دوره¬ی سلجوقی و ایلخانی و مقایسه¬ی آن¬ها با یکدیگر است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا به مطالعه¬ی ساختاری، زیبایی¬شناسی و خصوصیات ویژه¬ و کلی محراب¬های این دو...

محراب در معماری مسجد نقش و اهمیت حیاتی دارد، از آن جهت که یکی از مهمترین بخش های بنا، نقطه عطف نمازگزار و نشان دهنده قبله مسلمانان است، بنابراین مکان ظهور هنر نمایی هنرمندان مسلمان در طول زمان بوده است. گچبری از جمله هنرهایی است که در عصر ایلخانی به خصوص در محراب های این دوره به اوج شکوفایی رسیده است. محراب گچبری مسجد جامع تبریز که یکی از این نمونه هاست، شاهکاری در تزئینات معماری ایران، در این ...

مسجد جامع ساوه که در قرون گذشته، تعمیر، تجدید و تزیین شده است، دارای چندین محراب گچ بری از دوره های مختلف تاریخی است که با کتیبه ها و نقوش گیاهی و هندسی زیبا آراسته شد هاند. یکی از محراب های گچ بری این مسجد که به دوره سلجوقی منسوب است، ه ماکنون در موزه چهارفصل اراک نگهداری می شود و دارای ویژگی های هنری ارزشمندی است که کمتر معرفی و بدان پرداخته شده است؛ لذا هدف این پژوهش، معرفی چیستی تزیینات این...

در معماری اسلامی و خصوصاً مساجد توجه اصلی به روح نمازگزار و عالم وحدانیت است؛ بدین سبب کتیبه های قرآنی بیشترین سطوح تزئینی را به خود اختصاص داده است. در این بین، محراب به لحاظ جایگاه آن در معماری مساجد همواره یکی از عناصر پرتزئین معماری بوده است که شامل کتیبه هایی از آیات و مضامین قرآنی است. کتیبه های تزئینی مساجد منبع مهمی برای بررسی دیدگاه ها و تفکرات مذهبی ملهم از آیات قرآنی هستند. این مقاله ...

محراب های گچبری ایران از نظر هنری و سابقه ی تاریخی دارای جایگاه ویژه ای هستند. مدیریت و ساماندهی این محراب ها که بیشتر مربوط به قرون ششم تا هشتم هجری قمری می باشند، توسط هنرمندانی رقم خورده که اوج هنر خود را در تزیین مکانی به کار گرفته اند که محل خضوع و خشوع انسان در برابر خالق بزرگ است. سبک های متنوع چه در شیوه اجرا و چه در ابداع کتیبه ها و نقوش که بعضاً سابقه ی نقوش ساسانی در آنها عینیت دارد، ...

مسجدجامع کاشان از قدیمی‌ترین بناهای ثبت‌شدۀ دورۀ اسلامی در کاشان است. این مسجد دارای سه محراب گچ‌بری است که یکی در گنبدخانه و دو محراب در شبستان شمالی مسجد قرار دارد. برای تعیین قدمت محراب گچ‌بری اصلی، از آجر به‌دست‌آمده برای سال‌یابی ترمولومینسانس نمونه‌برداری شد و نیز برای شناسایی رنگدانه‌های به‌کاررفته در تزیینات مسجد در دوره‌های مختلف، از همۀ بقایای رنگ در دو محراب شبستان شمالی و گچِ گچ‌بری‌...

در این پروژه مطالعاتی که با هدف ساختار شناسی و آسیب شناسی و ارائه طرح مناسب حفظ و مرمت محراب مسجد جامع اورمیه صورت گرفت ابتدا شیوه معماری دوره ایلخانی که در آن محراب ساخته شده، پرداخته سپس به محل و منشا کاربرد آن که تعیین کننده نوع ساخت آن می باشد اشاره شده است . مطالعات فن شناسی حاکی از وجود ترکیبات عمده ای نظیر ژیپس، انیدریت و کانی های رسی در گچبری است.در ادامه با توجه به مطالعه آزمایشگاهی و...

محراب های گچبری عصر ایلخانی، به عنوان یکی از باشکوه ترین جلوه های تزئین در معماری این دوره، علاوه بر تنوع آشکار در فرم ها و ابعاد ساخت، شامل مجموعه ی منحصربفردی از آرایه ها و همچنین کتیبه های گوناگون می باشد. این نقوش که تقریباً، در کلیه ی اجزاء و قسمت های محراب های گچبری اعم از پیشانی، حاشیه ها، ستون ها (پیلک)، سرستون ها، طاقنماها و لچکی ها به چشم می خورد؛ شامل انواع نقوش گیاهی (اسلیمی و ختایی)...