منطقه بین النهرین به عنوان یک میدان تاریخی مهم، فضایی برای رقابت قدرت ­های بزرگ در طول تاریخ بوده است. پس از سرنگونی رژیم بعثی عراق و پدید آمدن یک خلاء ساختاری در این کشور و نیز موج­ های فزاینده­ بیداری اسلامی، منطقه بین النهرین به عرصه­ای برای کسب هژمونی میان سه کشور ایران، ترکیه و عربستان تبدیل شد. این سه کشور برای سلطه بر منابع ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک در این منطقه، به رقابت­ها و تنش­های گون...

ایالات­ متحده آمریکا به عنوان تنها قدرت بزرگ برجای مانده از دوران پس از جنگ جهانی دوم و جنگ سرد؛ همواره تلاش داشته است هژمونی خود را در جهان تثبیت نموده و دیگران را وادار به تسلیم و پذیرش نظم موردنظر خود سازد. از این روی رشد و توسعه اقتصادی و کنترل منابع انرژی جهان به ­ویژه منابع موجود در منطقه خلیج فارس نیز از ملزومات تثبیت و ابقای هژمونی این کشور در جهان محسوب می­شود. از سوی دیگر، با توجه به ...

ویژگی های نظام بین الملل پساجنگ سرد و تبیین هژمونی ایالات متحده صرفا متأثر از تغییر ساخت قدرت نیست، بلکه عملکرد کارگزاران و بازیگران نیز در شکل دهی به اصول و مبانی این دوران نقش قابل توجهی را ایفاء می نماید. در این راستا، انجام اقدامات ضدهژمونیک نظیر حادثه 11 سپتامبر 2001 و نقش آفرینی بازیگران چالشگر منطقه ای روحیه تقابل با قدرت هژمون را افزایش داد و زمینه را برای ابراز وجود قدرت های نوظهوری فر...

چکیده فهم ما از جهان و پدیده ها چگونه حاصل می شود؟ شاید بتوان این فهم را وابسته به گفتمان دانست. اگر بدین گونه باشد، پس این گفتمان و منطق درونی اوست که ما را قادر به فهم پدیده ها از کلان ترین تا خردترین آن ها می کند، بر این اساس بدان گاه که امر قدسی را طلب می کنیم و یا بدان هنگام که با دیدن چشم اندازی زیبا از سر شوق زبان به تحسین باز می گشاییم، هنگامی که دوست را می نوازیم و بر دشمن می تازیم غا...

تحولات سیاسیـ امنیتی افغانستان پس از حمله امریکا به این کشور و اشغال آن به همراه نیروهای ائتلاف غربی، یکی از مهم ترین و پیچیده ترین چالش های منطقه ای و بین المللی در خلال حوادث 11 سپتامبر 2001 بوده است. این مسئله تحت تأثیر عواملی از قبیل رویکردها، منافع، اهداف و سیاست های متفاوت و در مواردی متعارض بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در قبال افغانستان و عدم تحقق یک رویکرد مشترک منطقه ای نسبت به آن ب...

جهان پس از فروپاشی شوروی، تحت سیطره و هژمونی آمریکا بوده است. آمریکا در کنار اتحادیه اروپا و ژاپن نهادهای اقتصادی و مالی جهان را در اختیار داشته اند. اما با افول اقتصادی آمریکا و رشد اقتصادی کشورهایی چون چین، در کنار قدرت های نوظهور دیگری مانند روسیه، هند، برزیل و آفریقای جنوبی موسوم به بریکس، باعث شده است تا قرن بیست و یکم را متعلق به کشورهای بریکس و در صدر آن ها چین بدانند. این که در چند دهه ...

ادبیات در مقام رسانه، حاوی قدرتی غیرمستقیم و هژمونیک است. این ویژگی در همۀ انواع ادبی ملل وجود دارد. منتهی شدت و ضعف تأثیرگذاری به اقتضای عواملی همچون دوره، موضوع و ژانر متفاوت است. یکی از موضوعاتی که در اشعار اغلب شاعران کلاسیک فارسی نمود یافته و تأثیر بسزایی بر مخاطبان، و بر جریان فکری ایرانیان گذاشته است، بحث های کلامی مبنی بر عقل ستیزی به صورت خاص و فلسفه­گریزی یا فلسفه ستیزی در معنای عام آ...

قدرت یکی از عناصر پایه و بنیادین در سیاست بین الملل است. از این رو عرصه تحلیل قدرت یکی از مهم ترین حیطه های پژوهشی مطالعات روابط بین الملل می باشد که بر اساس اتکاء به روش شناسی های گوناگون به بحث در جهت تبیین رفتارهای خارجی دولت ها می پردازد. بر این اساس بررسیِ تحول در ساختار سیاسی و الگوهای رفتاری کشورها نشان می دهد که هرگونه تغییر و جابه جایی، ناشی از دگرگونی در رهیافت های مبتنی بر قدرت است. ت...

در سال‏های آغازین قرن 21، مراکز دولتی و عمومی آمریکا موج گسترده‏ای را در مورد خطر وابستگی این کشور به نفت کشورهای منطقه خلیج فارس به راه انداختند و خواستار اتخاذ سیاست‏های دقیق و بلندمدت برای جلوگیری از خطرات ناشی از این وابستگی شدند. با توجه به اینکه واردات نفت آمریکا از منطقه خلیج فارس تنها 2/11% کل واردات نفت این کشور از جهان را تشکیل می‏دهد و ایالات متحده با اکثر کشورهای منطقه روابط استراتژ...

بعد از فروپاشی شوروی رهبران چین با اذعان به کاهش قدرت ایالات متحده  و حرکت جهان به سمت چند- قطبی شدن شروع به موازنه سازی خارجی در برابر ایالات متحده کردند. همکاری این کشور با روسیه در این دوران تجلی این امر بود. اما بعد از بحران کوزوو و آشکار شدن ضعف روسیه این کشور به تک قطبی بودن جهان واقف شد. در نتیجه از این زمان به موازنه سازی داخلی روی آورد. این امر قدرتمند شدن این کشور را در ابعاد مختلف در...