بررسی تغییرات کاربری اراضی طی دو دهه دوره زمانی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ابوالعباس)

تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین به عنوان یکی از عوامل مهم و مؤثر بر تغییرات محیط زیست جهانی به حساب می آیند، بنابراین درک و پیش­بینی علل، فرآیند ها و نتایج تغییرات کاربری اراضی به یک چالش عمده بر روی سطح کره ی زمین تبدیل شده است. امروزه فن آوری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، به طور مؤثر جهت شناسایی و تعیین مقدار تغییرات کاربری اراضی و اثرات آن بر محیط زیست استفاده می شوند. در مطالعه ی حاضر نیز هدف بررسی میزان تغییرات کاربری اراضی حوزه ی آبخیز ابوالعباس (در دوره ی زمانی 1388-1369) با استفاده از فن آوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای می باشد. برای تهیه ی نقشه های کاربری اراضی سال های 1369 و 1388 از تصاویر ماهواره ای لندست استفاده شد. سپس تصاویر ماهواره ای با استفاده از الگوریتم شبکه ی عصبی مصنوعی با دقت قابل قبولی در هشت کلاس کاربری (زراعت دیم، زراعت آبی و باغات، جنگل انبوه، جنگل نیمه انبوه، جنگل تنک، مراتع متوسط، مراتع فقیر و مناطق مسکونی) طبقه بندی شدند. در نهایت نقشه های کاربری اراضی حاصله مورد مقایسه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل تغییرات نشان داد که مساحت جنگل­های انبوه و نیمه انبوه در طی این سال ها به ترتیب 48/8 و 26/12 درصد کاهش یافتند و جای خود را به جنگل های تنک شده و مراتع دادند که هر کدام به ترتیب 39/10 و 35/12 درصد افزایش یافتند، هم­چنین اراضی کشاورزی (زراعت دیم، زراعت آبی و باغات) به طور کلی 79/1 درصد کاهش و مناطق مسکونی نیز در این سال ها 19/0 درصد افزایش یافتند. با توجه به این که پوشش زمین در این دوره دستخوش تغییر شده است، این تغییرات می توانند علاوه بر اثرات منفی بر محیط زیست و منابع طبیعی، سبب افزایش بلایای طبیعی مانند سیل شود.