مقایسه پارامترهای کمّی گونه festuca ovina در شدت های مختلف چرایی در مراتع دامنه شمالی و جنوب شرقی سبلان

در این تحقیق اثر جهات جغرافیایی و شدت چرای دام بر مؤلفه­های کمّی تخصیص منابع در رویش گونه festuca ovina l. در دامنه­های شمالی و جنوبی شرقی سبلان بررسی شد. تولید کل مرتع در سه سطح چرایی سبک، متوسط و سنگین بر مبنای سه وضعیت خوب، متوسط و فقیر و سهم گونه با استفاده از 10 پلات یک مترمربعی (30 پلات در هر دامنه و 60 پلات در دو دامنه) تعیین شد. سپس در دو جهت جغرافیایی در شدت­های چرایی سبک، متوسط و سنگین سه ترانسکت50 متری به طور تصادفی مستقر و روی هر یک ده پایه از گونه، انتخاب و نمونه­گیری اندام­های هوایی و زیرزمینی در زمان گلدهی انجام و پس از خشک شدن در هوای آزاد توزین شد. صفات کمّی مانند وزن ماده خشک اندام­های هوایی و زیرزمینی، طول ریشه، ارتفاع گونه و طول گل­آذین تحت شدت­های چرایی در دو دامنه اندازه­گیری و با استفاده از تجزیه واریانس دو طرفه، بررسی اثر دامنه و شدت­های چرایی مقایسه شد. نتایج نشان داد جهات جغرافیایی و شدت­های چرایی بر روی میانگین ماده خشک اندام­های گونه تأثیر معنی­داری دارد (01/0p<). نتایج مقایسه میانگین ماده خشک صفات تحت شدت­های چرایی در جهات شمالی و جنوب­شرقی با استفاده از آزمون توکی تفاوت معنی­دار را در شدت­های چرایی نشان داد (01/0p<). در بررسی میانگین صفات مورد مطالعه تحت شدت­های مختلف چرایی یکسان در دامنه شمالی و جنوب شرقی با استفاده از آزمون t نشان داد، میانگین صفات کمّی در دامنه جنوب شرقی مقدار بیشتری را نسبت به دامنه شمالی دارا می­باشند و در مکان­های با چرای سنگین تفاوت معنی­دار می­باشد (01/0p<). نتایج این تحقیق پاسخ­های فیزیولوژیکی و مورفوژنی گیاه مورد مطالعه را نسبت به شدت چرای دام و خصوصیات محیطی مانند نور خورشید و جهات جغرافیایی نشان داد که در واقع از مبانی پایه در تولید و مدیریت گیاهان علوفه­ای است و این نتایج می­تواند با شناخت نیاز­های اکولوژیکی گونه در مدیریت مراتع سبلان مورد استفاده قرار گیرد.