آزمون نتاج ناتنی برای گزینش والدین مناسب برای تولید واریته سنتتیک یونجه

به منظور ارزیابی قابلیت ترکیب عمومی اکوتیپ‌های یونجه منطقه آذربایجان از طریق آزمون پلی‌کراس و انتخاب والدین مناسب برای تولید واریته سنتتیک، آزمایشی در سال‌های زراعی 1380 لغایت 1386 در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی صورت گرفت. 29 اکوتیپ یونجه محلی منطقه آذربایجان همراه با یک رقم اصلاح شده در خزانه پلی کراس کشت شدند. طرح مورد استفاده برای توزیع تصادفی اکوتیپ‌ها در خزانه پلی کراس بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تکرار بود. بذور ناتنی تولید شده از خزانه پلی‌کراس، ‌ابتدا بصورت انفرادی در گلدان کشت و سپس گیاهان در سن یک ماهگی به مزرعه منتقل شدند و در آزمون پلی‌کراس در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی بمدت سه سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه‌های آماری داده‌های حاصل نشان داد که تنوع گسترده‌ای بین اکوتیپ‌ها وجود داشته و با استفاده از این تنوع، امکان گزینش والدها فراهم است. با توجه به میزان قابلیت ترکیب عمومی اکوتیپ‌ها و بر اساس علوفه تر و خشک، یازده اکوتیپ ساتلو، قره‌یونجه مرکز، المرد، ‌لقان، ‌بافتان، ‌خواجه،‌ سیوان، ایلان جوج، دیزج صفرعلی، خسروانق و قره‌بابا برای تولید بذر سنتتیک انتخاب شدند. میزان وراثت‌پذیری خصوصی علوفه تر، علوفه خشک، ‌ارتفاع بوته، نسبت وزن برگ به ساقه در حالت تر و خشک به ترتیب 60 ، 59 ،50، ‌11 و 19 درصد ‌برآورد شدند با اعمال گزینش با شدت 30 درصد‌، میزان پاسخ مورد انتظار برای عملکرد تر و خشک به ترتیب 2/3 و 58/1 تن در هکتار محاسبه شد. این آزمایش با فراهم‌آوری تلاقی تصادفی برای یازده اکوتیپ منتخب در شرایط کنترل شده برای تولید واریته سنتتیک ادامه خواهد یافت.