اثرات رفاهی شوک های قیمت بنزین و نفت گاز: رویکرد داده های پانل پویا

این مطالعه با استفاده از روش تجزیه قیمت مورک به بررسی آثار شوکهای مثبت قیمت واقعی بنزین و نفت گاز و تعیین اثرات رفاهی واقعی کردن قیمت بنزین و نفت گازطی سال­های 93-1386 در بخش حمل و نقل استان‌های اصفهان، تهران، خراسان رضوی، فارس، مازندران و خوزستان با استفاده از روش پانل دیتای پویا پرداخته است. نتایج حاکی از آن است که به لحاظ قدر مطلق تغییر مصرف بنزین، ناشی از شوک مثبت قیمت واقعی بنزین بسیار کوچک‌تر از تغییر مصرف نفت گاز ناشی از شوک مثبت قیمت واقعی نفت گاز است، حساسیت تقاضای بنزین در بلندمدت (به دلیل داشتن زمان و فرصت کافی برای تغییر سوخت و ارتقا سطح فنّاوری) نسبت به کوتاه‌مدت در بخش حمل‌ونقل استان‌های موردنظر بیشتر است اما در مورد نفت گاز به دلیل ماهیت نهاده‌ای بودن نفت گاز در بخش تولید، وضعیت فوق برقرار نیست. در کوتاه‌مدت و بلندمدت کشش قیمتی تقاضای نفت گاز از کشش قیمتی تقاضای بنزین کوچک‌تر است و حتی در بلندمدت هم مقدار کشش قیمتی بنزین ناچیز است و مصرف بنزین در اثر سیاستهای قیمتی چندان تغییر نخواهد کرد. در پایان با استفاده از سیستم تقاضای تقریباً ایده­آل و معیار رفاهی درآمد معادل تابع درآمد معادل استخراج شده و این نتیجه حاصل شد که درآمد معادل ناشی از تغییر قیمت بنزین از درآمد معادل ناشی از تغییر قیمت نفت گاز کوچک‌تر است و باید برای جبران رفاه ازدست‌رفته ناشی از افزایش قیمت نفت گاز، پرداخت بیشتری انجام داد. به‌عبارت‌دیگر با افزایش قیمت نفت گاز مردم بیشتر متضرر می­شوند وکاهش رفاه جامعه بیشتر از حالتی است که قیمت بنزین افزایش یابد.