اثرات محلول پاشی سدیم نیترو پروساید بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و عملکرد ماده موثره ماریتیغال تحت تنش خشکی

Authors

  • اسماعیل زنگانی کارشناس ارشد آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی و تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
  • بابک عندلیبی عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
  • عباسعلی زمانی عضو هیئت علمی گروه علو محیط زیست دانشکده علوم دانشگاه زنجان
Abstract:

سابقه و هدف: ماریتیغال گیاه دارویی است که برای تولید سیلیمارین و روغن کشت می‌شود. سیلیمارین ترکیبی از فلاونولیگنان‌های مختلف می‌باشد که برای درمان بیماری‌های کبدی و بسیاری از بیماری‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. تنش‌ خشکی در این گیاه ضمن کاهش عملکرد دانه، عملکرد متابولیت‌های ثانویه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. این پژوهش به منظور بررسی اثرات سدیم نیتروپروساید بر فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت و عملکرد ماده موثره ماریتیغال در شرایط کمبود آب انجام شد. مواد و روشها: آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1392 انجام گرفت. در این آزمایش سدیم نیتروپروساید (SNP) در سه سطح صفر، 100 و 200 میکرومول در لیتر بعنوان فاکتور اصلی، تنش خشکی در سه سطح شاهد، قطع آبیاری از مرحله ساقه‌روی و قطع آبیاری از مرحله گرده‌افشانی بعنوان فاکتور فرعی و دو ژنوتیپ ماریتیغال (مجاری و ساری) بعنوان فاکتور فرعی‌فرعی در نظر گرفته شدند. صفات اندازه‌گیری شامل فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، محتوای نسبی آب برگ، پایداری غشاء سلولی، درصد و عملکرد سیلیمارین و عملکرد دانه بود. یافته‌ها: تنش خشکی از مرحله ساقه‌روی محتوای نسبی آب برگ و از هر دو مرحله قطع آبیاری پایداری غشاء سلولی را کاهش داد، در صورتیکه محلول‌پاشی با سدیم نیترو پروساید از کاهش بیشتر محتوای نسبی آب برگ در شرایط تنش جلوگیری و پایداری غشاء سلولی را بهبود داد. قطع آبیاری از مرحله ساقه‌روی فعالیت آنزیم کاتالاز را در هر دو ژنوتیپ بطور معنی‌داری افزایش داد، در حالیکه فعالیت آنزیم پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز را در رقم مجاری کاهش و در اکوتیپ ساری فعالیت آسکوربات پراکسیداز را افزایش و بر فعالیت پراکسیداز تاثیری نداشت. کاربرد SNP فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت را در رقم مجاری بطور معنی‌داری بوِیژه در مرحله تنش ساقه‌روی افزایش داد، اما در اکوتیپ ساری فقط در تنش گرده‌افشانی سبب افزایش فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز گردید در صورتیکه در تنش ساقه‌روی سبب کاهش معنی‌دار آنزیم کاتالاز شد و تاثیری نیز بر فعالیت آنزیم پراکسیداز نداشت. با افزایش شدت تنش محتوای سیلیمارین دانه بطور معنی‌داری افزایش یافت، ولی تاثیری بر عملکرد سیلیمارین نداشت. کاربرد 100 میکرومولار SNP اثر افزایشی بر درصد سیلیمارین دانه داشت و نیز عملکرد سیلیمارین را در هر دو مرحله قطع آبیاری نسبت به گیاهانی که فقط تحت تیمار خشکی بودند بهبود داد. همچنین عملکرد دانه تحت تاثیر تنش بطور معنی‌داری کاهش پیدا نمود در حالی که این کاهش با محلول‌پاشی 100 میکرومولار SNP در مرحله تنش ساقه‌روی و گرده‌افشانی جبران گردید. نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که محلول‌پاشی گیاهان با SNP بویژه در سطح 100 میکرومولار با افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت و بهبود کارایی مصرف آب و تروایی غشاء سلولی از افت عملکرد دانه در شرایط کمبود آب جلوگیری و درصد و عملکرد ماده موثره ماریتیغال را افزایش می‌دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاثیر محلول پاشی آبسزیک اسید بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت دو رقم آفتابگردان در شرایط تنش شوری

این آزمایش به منظور واکنش غلظت یون های سدیم و پتاسیم در برگ و ریشه دو رقم آفتابگردان (مقاوم به شوری:آذرگل و حساس به شوری:مهر) در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل با دو سطح شوری (0 و 8 دسی زیمنس بر متر) و  سه سطح محلول پاشی آبسزیک اسید ( 0،10 و 20میکرومول بر لیتر) با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری سبب کاهش فتوسنتز و فعالیت آنزیم های کاتالاز در ارقام آفتابگردان شد در حالی که نشت پذیری غشا ...

full text

اثرات کاربرد خارجی سدیم نیترو پروساید در افزایش تحمل به خشکی در دو ژنوتیپ ماریتیغال (Silybium marianum (L.) Gaertn.)

به‌منظور بررسی اثرات سدیم نیتروپروساید بر افزایش تحمل به خشکی در ماریتیغال (Silybium marianum (L.) Gaertn.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1393 انجام شد. در این آزمایش سدیم نیتروپروساید (SNP) در سه سطح صفر، 100 و 200 میکرومول در لیتر به‌عنوان فاکتور اصلی، تنش خشکی در سه سطح شاهد و قطع آبیاری از مرحله سا...

full text

بررسی اثرات تنش خشکی بر برخی آنزیم های آنتی اکسیدانت و پرولین در سورگوم

به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر تجمع آنزیم های آنتی اکسیدانت و پرولین در سورگوم علوفه ایی، آزمایشی به صورت طرح کرت های خرد شده در پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در منطقه شهر قدس به اجرا درآمد، دراین آزمایش 4 رقم ژنوتیپ سورگوم علوفه ایی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادکه مقدار پرولین در شرایط تنش نسبت به شرایط نرمال بیشتر است. اثر ارقام بر میزان تجمع پرولین در سطح...

full text

بررسی الگوی پروتئوم و فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدانت جو تحت تنش شوری

شوری و خشکی از عوامل نامساعد محیطی هستند که رشد و عملکرد گیاهان زراعی را تحت تاثیر قرار می دهند. تنش‌ها باعث بروز دامنه وسیعی از واکنش‌ها در گیاهان، از تغییر بیان ژن و متابولیسم سلول تا تغییر در سرعت رشد و عملکرد می‌شوند. در شرایط تنش افزایش میزان گونه های فعال اکسیژن موجب خسارت به اساسی‌ترین ماکرومولکول‌های سلولی نظیر پروتئین‌ها، چربی ها، اسیدهای نوکلئیک و رنگدانه‌ها می‌گردد. برخی سیستم های آ...

full text

بررسی اثر تنش کمبود آب و محلول پاشی سلنیوم بر فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدانت در ارقام آفتابگردان روغنی

به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام مختلف آفتابگردان روغنی طرحی به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای آبیاری شامل قطع آبیاری در اوایل گلدهی و آبیاری نرمال در کرت اصلی، ارقام مورد نظر به نام های رکورد، آرماویرسکی، چرنیانکا، زاریا و پروگرس در کرت فرعی و تیمار سلنیوم (بدون مصرف سلنیوم و مصرف سلنیوم) از منبع سدی...

full text

اثر سلنات سدیم بر فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدان در گیاه آفتابگردان تحت تنش شوری

Salinity is one of the most harmful environmental factors limiting the productivity of crop plants. Selenium (Se) is a metalloid element which regarded as an antioxidant in plants, animals and human nutrition. Se have shown enhanced resistance to certain abiotic stresses including salinity, drought and etc. The present study investigates the effect of exogenous selenium mitigating the salt in...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 4

pages  93- 110

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023