اثر مدیریت آبیاری و تاریخ کاشت بر عملکرد و بهرهوری آب در برنج (Oryza sativa L.)
Authors
Abstract:
سابقه و هدف: کمبود منابع آب و کم بودن کارایی آبیاری در مزارع برنج، استفاده بهینه و افزایش بهرهوری از منابع موجود را ضروری میسازد. یافتن روشی از مدیریت آب که بدون تأثیرگذاری بر میزان عملکرد باعث مصرف کمتر آب گردد، لازم به نظر می‌رسد. تاریخ کاشت به دلیل تأثیر بر مراحل مختلف رشد و نمو و نهایتاً عملکرد دانه بسیار حائز اهمیت است. مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌منظور بررسی اثر مدیریت آبیاری و تاریخ کاشت بر عملکرد و بهرهوری آب در کشت برنج رقم هاشمی بهصورت کرتهای خردشده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی 1395 و 1396 در موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت انجام گردید. دور آبیاری بهعنوان عامل اصلی در چهار سطح غرقاب دائمی، دور آبیاری 5، 10 و 15 روز و تاریخ کاشت بهعنوان عامل فرعی در سه سطح (یک اردیبهشت، بیستم اردیبهشت و دهم خرداد) در نظر گرفته شدند. یافته‌ها: بر اساس نتایج، تأثیر دور آبیاری و تاریخ کاشت بر صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیش‌ترین عملکرد شلتوک (4271 کیلوگرم در هکتار) در تیمار غرقاب به دست آمد و تیمارهای دور آبیاری 5، 10 و 15 روزه با میانگین به ترتیب 3844، 3196 و 3264 کیلوگرم در هکتار، در رده‌های بعدی قرار داشتند. بر پایه عملکرد زیستی، تیمارهای آبیاری 15 روزه و غرقاب به ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین بهرهوری آبیاری را داشتند. در بررسی تاریخ‌های کاشت مختلف، تاریخ کاشتهای یک و 20 اردیبهشت بیش‌ترین میزان عملکرد شلتوک (به ترتیب 3795 و 3820 کیلوگرم در هکتار) را داشتند و بیش‌ترین بهرهوری آب مبتنی بر عملکرد شلتوک و زیست‌توده در تاریخ کاشت یک اردیبهشت به دست آمد. تیمار دور آبیاری 5 روزه با کاهش 10 درصد عملکرد شلتوک و صرفه‌جویی 10 درصد میزان آبیاری بهعنوان بهترین گزینه مدیریت آبیاری در شرایط کمبود آب جهت آبیاری تعیین گردید. بیش‌ترین مقادیر بهرهوری مصرف آب در تیمارهای دور آبیاری 10 و 15 روزه به دست آمد؛ اما با توجه به کاهش شدید عملکرد نسبت به آبیاری غرقابی (با میانگین 24 درصد کاهش عملکرد شلتوک و 14 درصد کاهش عملکرد زیست‌توده) گزینه‌های مطلوبی نبودند. با بررسی اثر تلفیق عامل آبیاری با تاریخ کاشت بر میزان کاهش عملکرد شلتوک و زیست‌توده و بهرهوری آب، مشاهده شد که کاربرد تیمار آبیاری پنج روزه در تاریخ کاشت یک اردیبهشت بیش‌ترین عملکرد را با لحاظ نمودن کم‌ترین کاهش بهرهوری آب داشته است. نتیجه‌گیری: تلفیق تاریخ کاشت و دوره آبیاری می‌تواند در افزایش عملکرد شلتوک و بهرهوری تولید آب با حداکثر بهره‌برداری از محیط می‌تواند تاثیرگذار باشد. با در نظر گرفتن میزان عملکرد شلتوک و زیست‌توده و بهرهوری آب و میزان مصرف آب، تیمار آبیاری پنج روزه در تاریخ کاشت یک اردیبهشت بهترین عملکرد شلتوک و زیست‌توده را داشته است. این تیمار با نه درصد کاهش مصرف آب و شش درصد کاهش عملکرد شلتوک، بهترین تیمار از نظر بهرهوری و تولید برنج بوده است. بنابراین می‌توان با استفاده از دور آبیاری پنج‌روزه در منطقه مورد مطالعه، با انتخاب تاریخ کاشت مناسب می‌توان میزان بهرهوری مصرف آب را افزایش داد.
similar resources
تاثیر تاریخ کاشت و دور آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) در شهرستان رشت
این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر دورههای آبیاری و تاریخ‌های مختلف کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی در سال‌های زراعی 1395 و 1396 بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. آبیاری در چهار سطح (غرقاب کامل، دورهای آبیاری 5، 10 و 15 روزه) به عنوان عامل اصلی و تاریخ کاشت در سه سطح ...
full textاثر بر همکنش فاصله کاشت و نیتروژن بر رشد و عملکرد برنج (Oryza sativa L.) در تراکم های مختلف دژگال
در سال 1377 آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی کوشکک دانشگاه شیراز به منظور بررسی بر همکنش فاصله کاشت بوته‌های برنج و نیتروژن بر رشد و عملکرد برنج در قالب طرح تحقیقاتی کرتهای دوبار خرد شده اجرا گردید. عامل اصلی نیتروژن (صفر، 40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) و عامل‌فرعی فاصله کاشت بوته‌برنج (20×20 و 25×25 سانتی‌متر) و فاکتور فرعی– فرعی تراکم علف هرز دژگال (صفر، 10، 20، 30 و 40 بوته در ...
full textبرهمکنش تاریخ کاشت و رقم بر صفات زراعی و وقوع بیماری بلاست در کشت مجدد برنج (Oryza sativa L.)
طی سال‌های اخیر، سیستم دوبارکشت برنج در سال، یا اصطلاحا کشت مجدد، در حوضه آبریز هراز گسترش یافته است. جهت تعیین اثر برهمکنش رقم و تاریخ کاشت بر شاخصهای رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و درصد بیماری بلاست در ارقام برنج طارم محلی، بینام و کوهسار در کشت مجدد، یک آزمایش مزرعه‌ای در معاونت موسسه ...
full textارزیابی اثر سن گیاهچه بر عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم برنج (Oryza sativa L.)
This study was carried out in order to determine the more suitable seedling age on rice cultivars in Chaparsar Rice Research station of Mazandaran province in 2009. This experiment was laid out as split plot in a randomized complete block design with 3 replications. The main plots were seedling age with four levels (20, 33, 37 and 40 days) and sub plots were rice cultivars (Hashemei, Khazar, hy...
full textبررسی اثر متقابل سیلیسیوم و فسفر بر رشد و عملکرد برنج (Oryza sativa L.)
در یک آزمایش مزرعه‌ای اثر دو منبع کودی سلیکاته و فسفاته در خاک و مرتبط با رشد و عملکرد یک رقم برنج محلی (بینام) در سال 1376 در قالب طرح کرتهای خردشده وبا چهارتکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور- رشت مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای مورد استفاده در این تحقیق را چهار سطح فرعی سیلیسیوم (0، 400، 800 و1600 کیلوگرم در هکتار از منبع سلیکات کلسیم) و چهار سطح اصلی فسفر (0، 25، 50 و100 کیلوگرم در هکتار و از ...
full textاثر نیتروژن و سایکوسل بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و عملکرد دانه برنج (Oryza sativa L.)
This article has no abstract.
full textMy Resources
Journal title
volume 12 issue 4
pages 157- 170
publication date 2020-02-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023