اثر نانولوله‌های‌کربنی چند دیواره بر صفات فیزیولوژیکی، ترکیبات فنلی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی گیاه مریم‌گلی ایرانی (Salvia mirzayanii) تحت تنش خشکی

مقدمه: تنش‌های محیطی و محرک‌های زیستی و غیر‌زیستی از طریق فعال کردن مکانیسم‎های دفاعی گیاهان باعث تولید متابولیت‎های ثانوی و القای پاسخ‌های فوق حساسیتی می‎شوند. هدف: این مطالعه با هدف بررسی ‌اثرات سطوح مختلف تنش خشکی و نانولوهای کربنی چند دیواره برتغییرات فیزیولوژیکی و محتوای فلاونوئید، ترکیبات فنلی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی گیاه مریم‌گلی ایرانی انجام شد. روش بررسی: این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در شرایط گلخانه انجام شد. فاکتور اول تنش خشکی در 4 سطح (25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت مزرعه‌ای) و فاکتور دوم محلول پاشی با نانو‌لوله‌های کربنی چند دیواره (عاملدار و غیر‌عاملدار) در 4 سطح (0‌، 50، 200 میلی‌گرم در لیتر) بود.‌ نتایج: نتایج نشان داد که تنش خشکی، نانولوله‌های کربنی چند دیواره و اثر متقابل آنها تأثیر معنی‌داری بر برخی صفات مورد مطالعه داشتند. به طوری‌که اثر تنش خشکی بر محتوای نسبی آب برگ (01/0 > P) و شاخص کلروفیل (05/0 > P) معنی‌دار شد، اما اثر نانولوله‌های کربنی بر شاخص نشت الکترولیت‌های سلول معنی‌دار (01/0 > P) بود. همچنین، اثر متقابل تیمارهای آزمایشی بر میزان فنل کل معنی‌دار (01/0 > P) شد. لیکن، بیشترین و کمترین مقدار ترکیبات فنلی به ترتیب در تیمار نانولوله‌های کربنی چند دیواره عاملدار با غلظت 50 و 200 میلی‌گرم در لیتر تحت تنش خشکی 25 درصد ظرفیت زراعی به دست آمد. نتیجه‌گیری: استفاده از نانولوله‌های کربنی چند دیواره عاملدار با غلظت 50 میلی‌گرم در لیتر به همراه تنش خشکی 50 درصد ظرفیت زارعی شاخص‌های فیزیولوژیکی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره گیاه را بهبود بخشید.