اخلاق در رسانه؛ چالش‌های اساسی و توصیه‌های ملی

زمینه: رسان‌ ها، به‌عنوان یک نهاد اجتماعی و مدنی، همواره از عوامل و متغیرهای مهم در بحث نظارت برمحیط و حراست از آن بوده‌اند. این پژوهش، با هدف بررسی موانع و چالش‌های پیشروی رسانه، بر اساس ابعاد و شاخص­های رسانه در نظام ملی درستکاری جمهوری اسلامی ایران، به عنوان رویکرد جامع و نوین مبارزه با فساد انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر، در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحقیق پدیدارشناسی صورت گرفته است. جامعه پژوهش متشکل از مدیران مسئول و سردبیران ارشد رسانه‌ها، مدیران و کارشناسان سازمان بازرسی و متخصصان و صاحب‌نظران حوزۀ حقوق رسانه‌ها و مطبوعات در کشور بودند که از میان آنها 15 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته و گفتگوهای غیررسمی با شرکت‌کنندگان در تحقیق بوده است. داده‌های حاصل از آنها با استفاده از روش تحلیل محتوا (تحلیل کیفی داده‌ها)، تحلیل و مقوله‌بندی شده‌اند. یافته‌ها: چالش‌های اساسی اخلاق رسانه‌ای در ایران را می­توان به­طور خلاصه به صورت زیر بر شمرد: دولتی بودن رسانه‌ها، نامشخص بودن حدود عمل رسانه­ها و خطوط قرمز، ابهام در قوانینی مربوط به حقوق رسانه‌ها، هزینه­بر بودن فعالیت‌ها، عدم دسترسی آزادنه به اطلاعات، تعامل نادرست سازمان‌ها با رسانه‌ها، فقدان تخصص و اشراف علمی خبرنگاران. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که؛ موانع فراروی رسانه‌ها در ایران در قالب موانع چهارگانه (قانونی، سیاسی، اقتصادی و سازمانی) قابل طرح است. از نظر مصاحبه­شونده­ها موانع سیاسی تأثیر قابل توجهی در شکل­گیری سایر موانع دارد.