اخلاق پزشکی در برخی متون کهن ایران‌زمین

زمینه: متون کهن فارسی مضامین بلندی را در خود جای داده­اند که می‌توانند حتی برای بشر امروزی، بدیع و راه‌گشا باشند. از جمله ‌این مضامین، توصیه‌های اخلاق پزشکی است که در مطاوی این متون دیده می‌شود. قابوس‌نامه، کفایه‌الطب، پندنامهاهوازی، چهارمقاله، خفی علائی، کلیله ودمنه و برخی متون تاریخ پزشکی از جمله آثاری هستند که در این تحقیق و برای این منظور بررسی شدند.   نتیجه‌گیری: اخلاق پزشکی از موضوعاتی است که در ادوار مختلف تاریخی ایران، موردتوجه استادان و فرهیختگان و دانشمندان پزشکی و غیرپزشکی بوده است. بررسی حاضرنشان می‌دهدکه از نخستین قرون اسلامی تا دوره معاصر، براین مسئله تأکیدشده وپزشکانی چون سیداسماعیل جرجانی‌، ابن‌حبیش تفلیسی، اهوازی و موفق‌الدین هروی و نویسندگانی چون نظامی عروضی سمرقندی، عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر و نصرالله منشی توصیه‌های اخلاقی ارزشمندی به طبیبان دارند. مهم‌ترین ارزش‌های اخلاقی در نوشتارهای آنان عبارت‌اند از: امانت‌داری، پاک‌چشمی، گشاده‌رویی با بیماران، مهربانی، ایثار، راست‌گویی، حفظ اسرار بیماران، خیرخواهی، کمک به بیماران کم‌بضاعت از نظر مالی، تجویزنکردن داروی سقط جنین، تجویزنکردن داروی خطرناک و بخشندگی. روند تأکید بر این ارزش‌ها تا امروز ادامه دارد و آموزش و پژوهش درشاخه‌های مختلف زیستی و پزشکی مورد توجه و تأکید پژوهشگران است.