ارائه شاخص قابلیت اطمینان جدید برای ارزیابی عملکرد شبکه توزیع آب

در سـال‌هـای اخیـر شاخص‌های قابلیت اطمینان زیادی به‌منظور بررسی شبکه‌های آبی توسط پژوهشگران مختلف تعریف شده است، به‌طوری که کاربران و مدیران به‌دلیل پیچیدگی، تعدد و دامنه تغییرات ناهمگون نتایج برای شاخص‌ها، در به‌کارگیری آنها دچار سردرگمی هستند. در این پژوهش با در نظر گرفتن ویژگی‌های یک شاخص کاربردی که شامل نرمال بودن نتایج شاخص، حساسیت مناسب شاخص نسبت به تغییرات پارامترهای شبکه، تغییر جهت مناسب شاخص در شرایط حدی و قابلیت شاخص در پوشش شرایط بحرانی بهره‌برداری است، شاخص‌های قابلیت اطمینان هیدرولیکی و کیفی جدیدی ارائه شد. برای این منظور ضوابط و معیارهای طراحی و بهره‌برداری شبکه‌های توزیع آب به‌صورت کنترل حدود تغییرات حداقل و حداکثر و بهینه فشار در گره‌ها، سرعت جریان در لوله‌ها و کلر آزاد باقیمانده در گره‌ها در نظر گرفته شد و شاخص قابلیت اطمینان فشار گرهی، شاخص قابلیت اطمینان سرعت جریان لوله‌ای، شاخص قابلیت اطمینان کیفی گرهی و شاخص قابلیت اطمینان کل شبکه تعریف شد. برای ارزیابی عملکرد شاخص‌ تعریف شده، از یک شبکه نمونه دوحلقه‌ای و یک شبکه واقعی توزیع آب استفاده شد. بررسی مقادیر شاخص‌ها نشان داد که مقدار شاخص‌ها بین 11/0 و 0/1 در نوسان است و این تغییر نشان دهنده نرمال بودن و حساسیت مناسب شاخص‌ها است. همچنین با افزایش مقادیر هد و کلر باقیمانده مخزن، شاخص‌ قابلیت اطمینان تلفیقی شبکه‌ای از 54/0 به 75/0 افزایش یافته و سپس به 54/0 کاهش یافت و این تغییر نشان‌دهنده تغییر جهت مناسب شاخص در شرایط حدی است. همچنین با شکست برخی اجزای شبکه، مقدار شاخص‌ها تغییر محسوسی نکرد و این نشان‌دهنده قابلیت شاخص‌ها در پوشش شرایط بحرانی است. با نتایج حاصل از این پژوهش مشخص شد که در مجموع شاخص‌های تعریف شده از کارایی مناسبی برای ارزیابی عملکرد شبکه‌های توزیع آب برخوردار هستند.