ارزیابی برخی خصوصیات فیزیولوژیک و مورفولوژیک سه ژنوتیپ انار زینتی (Punica granatum L.) تحت تنش شوری

Authors

  • جلال غلام نژاد استادیار گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
  • علی مومن پور استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.
  • فاطمه احمدی دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان، اردکان، یزد، ایران.
Abstract:

سابقه و هدف: انار (Punica granatum L.) از خانواده Punicaceae، یک میوه محبوب گرمسیری و نیمه‌گرمسیری است که بومی مناطقی از ایران تا هیمالیا در شمال هندوستان می‌باشد. انار به‌صورت گسترده در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران و همچنین مناطقی که تحت تأثیر شوری هستند، کشت و کار می‌شود. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی تحمل به شوری سه ژنوتیپ انار زینتی و معرفی متحمل‌ترین ژنوتیپ جهت توسعه در فضای سبز بود. مواد و روش‌ها: یک آزمایش گلدانی در طول دوره نه ماهه جهت ارزیابی و مقایسه تحمل به شوری سه ژنوتیپ انار زینتی طی سال-های 97-1396 صورت گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور 1- شوری آب آبیاری در پنج سطح 1، 3، 5، 7 و 9 دسی‌زیمنس بر متر و 2- ژنوتیپ‌های زینتی انار در سه سطح ("گلنار سروستان"، "گلنار شهداد" و "گلنار ساوه") و با چهار تکرار و مجموع 60 گلدان انجام شد. در مدت آزمایش برخی از صفات رویشی مانند درصد برگ‌های ریزش یافته، درصد برگ‌های نکروزه و سبز اندازه‌گیری شدند. همچنین در پایان آزمایش نیز عملکرد رویشی، وزن تر و خشک برگ‌ها و اندام هوایی، نشت یونی، محتوای نسبی آب برگ و شاخص کلروفیل و محتوی سدیم، پتاسیم، کلر و نسبت سدیم به پتاسیم در برگ‌ها اندازه‌گیری شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که نوع ژنوتیپ و سطح شوری بر تغییرات صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و غلظت عناصر غذایی دارای اثر معنی‌داری بود. در تمامی ژنوتیپ‌های مطالعه شده با افزایش سطح شوری، شاخص‌های رشد شامل ارتفاع شاخه، قطر شاخه، تعداد برگ کل، درصد برگ‌های سبز، وزن تر و خشک اندام هوایی، محتوی رطوبت نسبی، شاخص کلروفیل برگ‌ها کاهش و درصد برگ-های نکروزه، درصد برگ‌های ریزش یافته و درصد نشت یونی افزایش یافتند. این در حالی بود که میزان کاهش و افزایش در صفات اندازه‌گیری شده در بین ژنوتیپ‌های مطالعه شده با یکدیگر اختلاف معنی‌داری داشت. ارزیابی غلظت عناصر غذایی در برگ نشان داد که در تمامی ژنوتیپ‌های مطالعه شده، بیشترین مقدار کلر و سدیم، نسبت سدیم به پتاسیم در شوری 9 دسی‌زیمنس بر متر، مشاهده شد. همچنین، در تمام ژنوتیپ‌های مورد بررسی کاهش ارتفاع و سطح برگ به‌ترتیب از شوری 5 و 7 دسی‌زیمنس بر متر به‌طور معنی‌دار شروع به کاهش کرد. افزایش نکروزگی، کاهش درصد برگ سبز و کاهش محتوای نسبی آب برگ در ژنوتیپ "گلنار سروستان" از شوری 5 دسی‌زیمنس بر متر و در ژنوتیپ‌های "گلنار شهداد" و "گلنار ساوه" از شوری 7 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد. در ژنوتیپ‌های "گلنار سروستان" و "گلنار ساوه" در شوری 7 دسی‌زیمنس بر متر و در ژنوتیپ "گلنار شهداد از شوری 9 دسی‌زیمنس بر متر ریزش برگ‌ها افزایش یافت. در دو ژنوتیپ "گلنار سروستان" و "گلنار شهداد" نشت یونی در شوری 7 دسی‌زیمنس بر متر و در ژنوتیپ "گلنار ساوه" در شوری 5 دسی‌زیمنس بر متر به‌طور معنی‌داری نسبت به شوری‌های سطوح پائین‌تر (1و 3 دسی‌زیمنس بر متر) افزایش یافت. در سطوح بالای شوری (7 و 9 دسی‌زیمنس بر متر) ژنوتیپ‌های "گلنار شهداد" و "گلنار ساوه" نسبت به "گلنار سروستان" به‌طور معنی‌داری جذب سدیم، کلر و نسبت سدیم به پتاسیم کمتری را نشان دادند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بررسی حاضر در مجموع ژنوتیپ‌های "گلنار شهداد" و "گلنار ساوه" به‌تریتیب به عنوان متحمل‌ترین و حساس‌ترین ژنوتیپ‌ نسبت به تنش شوری انتخاب شدند. ژنوتیپ "گلنار شهداد" توانست از طریق افزایش جذب پتاسیم در مقابل سدیم و در نتیجه حفظ خصوصیات رشدی خود ، به خوبی شوری تا 7 دسی‌زیمنس ‌بر متر را تحمل نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر تنش خشکی روی برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی شش رقم انار (punica granatum l.) تجاری ایرانی

به منظور مطالعه اثر تنش خشکی روی برخی ویژگی­های فیزیولوژیکی 6 رقم انار تجاری ایران، این آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور: 1- رقم انار در 6 سطح (رباب ­نی­ریز، نادری ­بادرود، شیشه­کپ فردوس، اردستانی مه­ولات، ملس­ یزدی و شیرین ­شهوار) و 2- تنش خشکی در 3 سطح شامل بدون تنش خشکی (رطوبت 80 درصد ظرفیت زراعی، تیمار شاهد)، تنش خشکی متوسط (60 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و تنش خشکی شدید (40 درصد رطوبت ظرفی...

full text

ارزیابی فلورسانس کلروفیل و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارقام بهاره کلزا (.Brassica napus L) تحت تنش شوری

این آزمایش در سال زراعی 1386-1385 به منظور ارزیابی فلورسانس کلروفیل و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارقام بهاره کلزا تحت تنش شوریدر گلخانه تحقیقاتی دانشگاه یاسوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. عامل اول شامل چهار سطح شوری 92/1(شاهد)، 87/9، 6/19 و 94/21 دسی‌زیمنس بر متر ( حاصل از کلرید‌سدیم و کلریدکلسیم با نسبت مولی 20 به 1 در محلول هوگلند) و عامل دوم هشت رقم کلزای بها...

full text

بررسی تحمل به شوری دو ژنوتیپ انتخابی انار (Punica granatum) در مقایسه با رقم رباب نیریز

  به­منظورارزیابیاثر تنش شوری بر برخی از ویژگی­های رشدیژنوتیپ­هایانتخاب شده انار از مناطقی با آب و خاک شور، آزمایشی به­صورت فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفیبادوعاملژنوتیپ و رقم<st...

full text

برهمکنش میکوریزا، کود آلی و پتاسیم بر عملکرد و خصوصیات کیفی میوه انار (Punica granatum L.)

به منظور بررسی اثرات کاربرد میکوریزا، پتاسیم و کود دامی بر عملکرد و خصوصیات کیفی میوه انار، در سال 1393، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، با 12 تیمار در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل ترکیبی از دو سطح میکوریزا (0 و  500 گرم به ازا هر درخت)، سه سطح کود گوسفندی (0، 10 و 20 کیلوگرم برای هر درخت) و دو سطح پتاسیم (0 و 500 گرم اکسید پتاسیم به ازای هر درخت) بود. صفات...

full text

ارزیابی فلورسانس کلروفیل و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارقام بهاره کلزا (.brassica napus l) تحت تنش شوری

این آزمایش در سال زراعی 1386-1385 به منظور ارزیابی فلورسانس کلروفیل و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارقام بهاره کلزا تحت تنش شوریدر گلخانه تحقیقاتی دانشگاه یاسوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. عامل اول شامل چهار سطح شوری 92/1(شاهد)، 87/9، 6/19 و 94/21 دسی زیمنس بر متر ( حاصل از کلرید سدیم و کلریدکلسیم با نسبت مولی 20 به 1 در محلول هوگلند) و عامل دوم هشت رقم کلزای بها...

full text

ارزیابی گوناگونی ژنتیکی ژنوتیپ های انار(Punica granatum) طارم زنجان با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD

انار یکی از مهمترین میوه‌هایی است که ایران مرکز و کشت و کار آن در دنیا بشمار می‌رود و غنی‌ترین ذخایر ژنتیکی انار دنیا در ایران وجود دارد. در این مطالعه تنوع ژنتیکی 15 نمونه انار مربوط به شهرستان طارم زنجان با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD مورد بررسی قرار گرفت. DNA ژنومی از برگ‌ها استخراج، و از نظر ویژگی های کمی و کیفی در واکنش PCR، مورد ارزیابی قرار گرفتند. از تعداد 39 آغازگر تصادفی 10 نوکلئوت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 2

pages  167- 186

publication date 2020-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023