ارزیابی تاثیر خشکسالی بر فراوانی وقوع پدیده گردوغبار با استفاده از شاخص های SPI ، PNI و ZSI

از مشکلاتی که در چند دهۀ اخیر در اثر دخالت­های بشری و استفادۀ غیر­منطقی از منابع طبیعی و تخریب آن در حال گسترش است پدیدۀ گردوغبار است. در این پژوهش مطالعۀ فراوانی پدیدۀ گردوغبار طی سال­های 1378 تا 1392 با استفاده از آمار ایستگاه های سینوپتیک منتخب در استان البرز و قزوین انجام شد که با استخراج کدهای گردوغبار از داده­های هواشناسی، فراوانی سالانۀ آن به صورت آماری پایش شد. برای مطالعۀ وضعیت سرعت و جهت بادهای منطقه، گلباد و گلطوفان ایستگاه­های کرج و قزوین ترسیم و جهت باد غالب در آن­ها مشخص گردید که با توجه به آن معلوم گردید که باد غالب در ایستگاه کرج شمال غربی و در ایستگاه قزوین جنوب شرقی می­باشد. بررسی تأثیر خشکسالی بر وقوع پدیدۀ گردوغبار با استفاده از نمایه­های SPI، PNI و ZSI برای مقیاس سالانه صورت گرفت و با نرم افزار SPSS ارزیابی شد. نتایج خشکسالی نشان داد در ایستگاه کرج، سال 1391 خشک­ترین سال و مقدار  SPI، PNI و ZSI به ترتیب 64/1-، 58 و 39/1- به­دست آمد. در ایستگاه قزوین نیز سال 1386 خشک­ترین سال و مقدار SPI، PNI و ZSI به ترتیب 34/2-، 50 و 99/1- محاسبه گردید. با بررسی فراوانی سالانۀ گردوغبار با توجه به کدهای پدیدۀ 06 و 07 مشخص گردید که در ایستگاه کرج در مجموع 169 روز پدیدۀ گردوغبار ثبت شده که در سال­های 1390 و 1392بیشترین فراوانی وقوع را داشته است. در ایستگاه قزوین نیز در مجموع 115 روز پدیدۀ گردوغبار رخ داده بود که سال 1389 با 23 روز بیشترین فراوانی وقوع را داشت. با بررسی ارتباط میان خشکسالی و فراوانی روزهای همراه با گردوغبار در ایستگاه­های کرج و قزوین نیز مشخص شد همبستگی معنی­داری میان این دو پدیده وجود ندارد.