ارزیابی تحمل به خشکی نژادگان‌های برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از شاخص‌های تحمل و تجزیۀ نمودار دووجهی

Authors

  • رضا افشاری دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه گیلان
Abstract:

در این آزمایش به‌منظور شناسایی نژادگان (ژنوتیپ­)های برنج متحمل به تنش خشکی با استفاده از شاخص­های تحمل، شمار 31 نژادگان برنج هوازی و 22 رقم برنج غرقابی در شرایط بدون تنش و تنش خشکی با قطع آبیاری سی روز پس از نشا­کاری در مرحلۀ بیشینۀ پنجه‌زنی تا پایان دورۀ رویش نژادگان‌ها در بهار سال 1393 در بخش سنگر- رشت ارزیابی شدند. نتایج نشان داد، چهار شاخص میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی (GMP)، تحمل به تنش (STI) و عملکرد (YI) بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در شرایط بدون تنش (YP) و تنش خشکی (YS) داشتند. گروه‌بندی نژادگان­ها با استفاده از تجزیۀ خوشه­ای همۀ نژادگان­ها را به سه گروه متحمل، نیمه متحمل و حساس تقسیم کرد. شمار هفت نژادگان شامل IR81024-B-254-1-B، IR82590-B-B-32-2، IR82635-B-B-82-2، IR82639-B-B-140-1 و Panda و رقم‌های غرقابی درفک و صدری در گروه متحمل قرار گرفتند، در بین این هفت نژادگان، کمترین افت عملکرد به نژادگان­های IR82590-B-B-32-2، Panda و IR81024-B-254-1-B به ترتیب با 28/1، 28/4 و 86/4 درصد کاهش اختصاص یافت. تجزیه به مؤلفه­های اصلی روی شاخص­ها نشان داد، دو مؤلفۀ اول به ترتیب 58 و 40 درصد (درمجموع 98 درصد) از تغییرات کل شاخص­ها را توجیه کردند. نمودار دووجهی (بای­پلات) به‌دست‌آمده از تجزیۀ گرافیکی ضمن تأیید نتایج تجزیۀ خوشه­ای، نشان دادند که برترین شاخص­ها در شناسایی نژادگان­های متحمل، شاخص‌های GMP، MP، YI و STI هستند. همچنین برترین نژادگان­ها در شرایط بدون تنش درفک، IR82639-B-B-140-1، IR82635-B-B-82-2 و IR82590-B-B-32-2 بودند و در شرایط تنش خشکی نژادگان­های IR82590-B-B-32-2، Panda، IR81024-B-254-1-B و درفک برترین نژادگان­ها بودند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی تحمل خشکی در ژنوتیپ های برنج (oryza sativa l.)

به منظور بررسی تحمل خشکی واریته های مختلف برنج آزمایشی در سال زراعی 1387 درمرکز تحقیقات برنج معاونت مازندران (آمل) در شرایط مزرعه بصورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو تکرار در سه سطح تنش خشکی ( عدم تنش(شاهد)، تنش در مراحل رویشی و زایشی) انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها در همه صفات مورد مطالعه، شاخص های مقاومت به خشکی در کلیه سطوح در سطح احتمال 1% اختلا...

15 صفحه اول

ارزیابی تحمل ژنوتیپ های برنج (Oryza sativa L.) به تنش خشکی انتهای فصل

به منظور ارزیابی تحمل ژنوتیپ‌های برنج به تنش خشکی انتهای فصل و شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل و حساس به این تنش، 49 ژنوتیپ برنج ایرانی و خارجی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط بدون تنش و تنش خشکی در سال زراعی 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل: ارتفاع بوته، تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد خوشه‌چه ...

full text

ارزیابی شاخص‌های تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.)

Drought stress is one of the most important abiotic stresses in crops that can reduce yield and yield components in terms of time, duration and severity of the stress. Current research was carried out in order to evaluate drought stress tolerance in rice genotypes. Experiment done in two separate schemes using randomized complete blocks design with three replications in Research Field, Faculty ...

full text

غربالگری ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از شاخص‌های تحمل و روش‌های چند متغیره در شرایط تنش خشکی

به­منظور شناسایی ژنوتیپ­های برنج متحمل به تنش خشکی، آزمایشی گلدانی روی 40 ژنوتیپ برنج بومی و اصلاح شده در شرایط بدون تنش و تنش آب (قطع آب در مرحله آبستنی) به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در موسسه تحقیقات برنج کشور اجرا شد. براساس شاخص­های رایج تحمل تنش (TOL، SSI، STI، MP، GMP و HM)، 17 ژنوتیپ انتخاب و در سال دوم (1394) در دو محیط در مزرعه؛ بدون تنش (آبیاری کام...

full text

تنوع هاپلوتایپی در qtl مرتبط با تحمل به خشکی روی کروموزوم 9 برنج [oryza sativa l.]

با توجه به اهمیت پژوهش های مرتبط با تنش های غیرزیستی، پژوهش حاضر در راستای بررسی تنوع هاپلوتایپی ناحیه qtl تحمل به خشکی روی کروموزوم 9 برنج، انجام گرفت. این بررسی با استفاده از 15 نشانگر ریزماهواره پیوسته به qtl بزرگ اثر مذکور و 20 ژنوتیپ ایرانی و وارداتی و دو ژنوتیپ مرجع bala (متحمل)، azucena (نسبتاً حساس) برنج صورت گرفت. به طور کلی هشت صفت در تنش خشکی و نرمال از قبیل طول ساقه، طول ریشه، وزن ری...

15 صفحه اول

ارزیابی تحمل به خشکی در لاین‌های اینبرد نوترکیب برنج با استفاده از شاخص‌‌های تحمل به تنش

به‌منظور ارزیابی لاین‌های اینبرد نوترکیب برنج حاصل از تلاقی دو رقم برنج اهلمی طارم و سپیدرودبه ترتیب متحمل و حساس به تنش خشکی، آزمایشی در بهار سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس اجرا گردید. یکصد و شانزده لاین اینبرد نوترکیب در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط (بدون تنش و تنش خشکی) بررسی و ارزیابی شد. شاخص‌های MP، ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 48  issue 3

pages  843- 854

publication date 2017-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023