ارزیابی توانایی بالقوه ترسیب کربن مزارع کلزا در استان خراسان رضوی

Authors

  • سرور خرم دل عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
  • لیلا جعفری دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد و مربی دانشگاه هرمزگان
Abstract:

سابقه و هدف امروزه مشخص شده است که جابجایی و انتشار کربن در مخازن مختلف خاک، گیاه و جو، می­تواند نقش اساسی در پایداری بوم نظام­های کشاورزی و کاهش مشکلات زیست محیطی و بخصوص گرمایش جهانی و تغییر اقلیم داشته باشد. دی اکسید کربن یکی از مهمترین گازهای گلخانه­ای بوده که افزایش غلظت آن در جو سبب گرمایش جهانی و تغییر اقلیم شده است (8). ترسیب کربن افزایش کربن آلی خاک است که از طریق بهبود توزیع عمقی کربن آلی و تثبیت آن در خاک، یکی از ساده­ترین راهکارهای تخفیف غلظت این گاز محسوب می­شود (18و 52). مواد و روش­ها این مطالعه با هدف ارزیابی توانایی بالقوه ترسیب کربن در اندام­های مختلف هوایی و زیرزمینی کلزا (Brassica napus L.) به عنوان یکی از گیاهان زراعی دانه روغنی مهم منطقه خراسان رضوی در سال 1393 انجام شد. نمونه­برداری به روش تصادفی سیستماتیک از 10 مزرعه در قالب 30 پلات 5/0 متر مربعی در طول سه ترانسکت 50 متری اجرا گردید. برای تعیین ضرایب تبدیل ترسیب کربن در اندام­های هوایی و زیرزمینی شامل خورجین و بذر، ساقه، برگ و ریشه از روش احتراق استفاده شد. سپس پتانسیل ترسیب کربن اندام­های هوایی و زیرزمینی و زیرزمینی کلزا و خاک تعیین شد. پس از محاسبه میزان انتشار گازهای گلخانه‏ای شامل دی­ اکسید کربن (CO2)، اکسید نیتروژن (N2O) و متان (CH4) با استفاده از ضرایب انتشار، پتانسیل گرمایش جهانی تعیین گردید. یافته­ها بر اساس نتایج این آزمایش، میانگین عملکرد خورجین+بذر، ساقه، برگ و ریشه کلزا به ترتیب برابر با 46/33، 60/36، 54/17 و 91/22 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. میانگین ترسیب کربن خاک مزارع کلزا 46/3 تن در هکتار محاسبه گردید. ضرایب تبدیل و پتانسیل ترسیب کربن اندام­های هوایی و زیرزمینی کلزا به طور معنی­داری مختلف بودند (01/0p≤). بیشترین ضریب تبدیل برای خورجین و بذر با 65/51 درصد بدست آمد. مجموع پتانسیل ترسیب کربن اندام­های هوایی و زیرزمینی برابر با 12/5 تن در هکتار بود، بالاترین و پایین­ترین پتانسیل ترسیب کربن به ترتیب برای ساقه با 81/1 تن در هکتار و برگ با 76/0 تن در هکتار حاصل گردید. بیشترین مجموع انتشار گازهای گلخانه­ای برای مصرف کودهای نیتروژنه با 688/0 تن دی اکسید کربن و پتانسیل گرمایش جهانی برابر با 35/1 تن معادل دی اکسید کربن به ازای یک هکتار محاسبه گردید. نتیجه­گیری بدین­ترتیب، کاهش مصرف کودهای شیمیایی و افزایش کاربرد بقایای اندام­های هوایی و زیرزمینی کلزا به خاک را می­توان به عنوان راهکاری بوم­شناختی در جهت بهبود پتانسیل ترسیب کربن مزارع این گیاه مدنظر قرار داد که از طریق کاهش انتشار گازهای گلخانه­ای، تخفیف تغییر اقلیم را نیز تحت تأثیر قرار می­دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی ترسیب کربن و پتانسیل گرمایش جهانی مزارع زعفران (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)

مقدمه افزایش غلظت دی اکسید کربن در اتمسفر، موجب افزایش توجه به بهبود ذخایر کربن خاک در اگرواکوسیستم‌ها به منظور تخفیف اثرات تغییر اقلیم و گرمای جهانی و بهبود کیفیت خاک شده است. مخازن کربن آلی خاک (SOC) نشاندهنده تعادل پویایی از ورودی‌ها و تلفات کربن است. تبدیل اکوسیستم‌های طبیعی به اگرواکوسیستم‌ها باعث تخلیه مخازن کربن آلی خاک می‌شود. این تلفات در شرایط خروجی کربن بالاتر در مقایسه با ورودی آن و...

full text

ارزیابی توانایی بالقوه ترسیب کربن و چرخه حیات در نظامهای مختلف زراعی ذرت

امروزه مشخص شده است که جابجایی و انتشار کربن در مخازن مختلف خاک، گیاه و اتمسفر، می تواند نقش اساسی در پایداری بوم نظام های کشاورزی و کاهش مشکلات زیست محیطی و بخصوص گرمایش جهانی و تغییر اقلیم داشته باشد. بمنظور ارزیابی چرخه حیات (lca) و توانایی بالقوه ترسیب کربن برای ذرت در نظام های مختلف زراعی، مطالعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فر...

15 صفحه اول

ارزیابی ضرایب تخصیص کربن و تولید خالص اولیه گیاهان عمده زراعی در استان خراسان رضوی

مقدمه افزایش غلظت دی اکسید کربن در اتمسفر، موجب افزایش توجه به بهبود ذخایر کربن خاک در اگرواکوسیستم‌ها به منظور تخفیف اثرات تغییر اقلیم و بهبود کیفیت خاک شده است(14و 25). پیش‌بینی تغییرات در مخازن کربن خاک به برآورد تولید خالص اولیه (NPP) و نسبت NPP برگردانیده شده به خاک وابسته می‌باشد. NPP، افزایش مجموع زیست‌توده گیاهی و تلفات آن (نظیر خشک شدن، ریزش برگ‌ها و مرگ گیاه، گیاهخواری و ...) و به عب...

full text

ارزیابی توان بالقوه اقتصادی پروژه بین المللی ترسیب کربن در دشت حسین آباد سربیشه استان خراسان جنوبی

افزایش گازهای گلخانه ای،گرم شدن جهانی و اثرات فاجعه بار آن اهمیت اجرای پروژه های زیست محیطی از قبیل ترسیب کربن را در پی داشت. از اینرو سیاست های تشویقی برای ترسیب کربن از طریق کاشت درختان و گیاهان منجر به ظهور اقتصاد کربن گردید. هدف این تحقیق ارزیابی اقتصادی پروژه بین المللی ترسیب کربن از طریق برآورد میزان کربن ترسیب شده در هر هکتار از عرصه های احیا شده دشت حسین آباد سربیشه و محاسبه ارزش بالقوه...

15 صفحه اول

استفاده از رویکرد تحلیل شبکه‌ای در ارزیابی شبکة اعتماد پروژۀ ترسیب کربن حسین‌آباد خراسان جنوبی

ارزیابی اجتماعی پروژه‌های منابع طبیعی در مناطق روستانشین ایران که بی‌گمان دارای آثار مثبت و منفی متعدد و متفاوتی نیز بوده است، می‌تواند نقش بسزایی در شناخت ضعف‌ها و قوت‌ها و بهبود روند اجرای این‌گونه پروژه‌ها در آینده داشته باشد. هدف این تحقیق، ارزیابی اجتماعی پروژة ترسیب کربن حسین‌آباد در خراسان جنوبی به روش تحلیل شبکه‌ای برای بررسی مقدار اعتماد شکل‌گرفته بین مردم و سازمان‌های درگیر در اجرای ا...

full text

ارزیابی خطر خشکسالی و تغییر اقلیم در استان خراسان رضوی

در این تحقیق خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی و خشکسالی در استان خراسان رضوی در طی دوره آماری 23 ساله (1390-1368) مورد برررسی قرار گرفت. تغییرات اقلیمی در سطح استان با استفاده از شاخص رطوبتی دومارتن و تغییرات دما بدست آمد. به منظور بررسی خشکسالی نیز از دو شاخص SIAP[1] و PNPI[2] استفاده شد. نتایج نشان داد که براساس خطر تغییرات اقلیمی، 76 درصد استان تحت تأثیر خطر خیلی شدید، 1/11 درصد دارای خطر شدید و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 3

pages  22- 43

publication date 2016-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023