ارزیابی رابطه استخراج منابع آب زیرزمینی و فقر روستایی در ایران

Authors

  • یونس نادمی استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران
Abstract:

فقر دارای ابعاد مختلفی است و متغیرهای گوناگونی بر انواع فقر مؤثر است. اما در دهه اخیر نگاه کل‌گرایانه به فقر به سمت نگاه جزیی و هدفمند تغییر یافته است. هم‏چنین با توجه به شدت تخریب و تخلیه محیط‌زیست، در مراحل گذار کشورها به توسعه‌یافتگی، تحلیل و ارزیابی تأثیر متغیرهای محیط زیستی مانند آب بر فقر مورد توجه قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی تأثیر استخراج منابع آب زیرزمینی بر فقر مطلق در مناطق روستایی ایران در دوره 1393-1364 با استفاده از تصریح مارکوف سوئیچینگ و تصریح دو رژیمی فقر مطلق می‏باشد. نتایج برآورد مدل نشان داده که فقر روستایی در اقتصاد ایران دارای دو رژیم  فقر پایین و بالا است که رژیم فقر پایین ماندگاری بیشتری نسبت به رژیم فقر بالا دارد. هم‏چنین استخراج منابع زیرزمینی آب در رژیم فقر روستایی بالا، تأثیری غیرخطی و آستانه‌ای بر شاخص فقر مطلق روستایی دارد. به عبارت دیگر تا زمانی که این شاخص کمتر از 46/74 باشد، افزایش آن توانسته است موجب کاهش فقر مطلق روستایی شود، اما پس از افزایش بی‌رویه استخراج منابع آب زیرزمینی و عبور از حد آستانه فوق،  افزایش استخراج منابع زیرزمینی آب موجب افزایش فقر مطلق روستایی می‌شود. این نتایج نشان می‌دهد که منابع آب زیرزمینی باید مبتنی بر یک مسیر بهینه استخراج بلندمدت به منظور نیل به توسعه پایدار، مورد بهره‌برداری قرار گیرد. به این ترتیب پیشنهاد می‌شود که به منظور جلوگیری از تله فقر محیط‌زیستی در مناطق روستایی، کیفیت حکمرانی آب و نحوه دسترسی به منابع آب در قالب یک سیستم مدیریت جامع منابع آب در حوضه‌های تحت تنش فقر مطلق، اجرا شود. طبقه­بندی JEL: L95, Q25, N57, P28, I32

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی ارزش اقتصادی استخراج منابع آب زیرزمینی توسط کشاورزان

پایین رفتن سطح منابع آب زیرزمینی در ایران و بخصوص استان همدان سیستم کشاورزی را ناچار به استفاده از مکانیسم‌های نوین آبیاری می‌نماید. بخش کشاورزی با اختصاص سهم 7/6 درصدی از کل تولید ناخالص داخلی ظرفیت مناسبی به‌منظور افزایش بهره‌وری دارد. هدف این تحقیق تحلیل مولفه‌های موثر بر تخصیص بهینه آب کشاورزی در دشت همدان- بهار با تاکید بر ارزش طبیعی منابع آب زیرزمینی و استفاده از روش‌های نوین آبیاری است. ...

full text

ارزیابی سیستم حکمرانی آب در فرایند حفاظت از منابع آب زیرزمینی ایران

بدون شک، حفاظت از منابع آب زیرزمینی فرایندی است پرتنش، و بیشتر از آنکه یک اقدام فنی به حساب بیاید، نیازمند درگیر شدن با ابعاد اجتماعی و سیاسی است. به همین دلیل، وضعیت مطلوب حکمرانی آب می‌تواند فراهم بودن شرایط برای موفقیت در اجرای فرایند حفاظت از منابع آب زیرزمینی را رقم زند، زیرا سیستم حکمرانی بیانگر ساختار تنظیم‌کننده فرایندهای مدیریتی همچون حفاظت از منابع آب است. به همین منظور در این مقاله س...

full text

ارزیابی رابطه بین مخارج آموزش، بهداشت، نفرین منابع و فقر در ایران

در قرن بیستم شکست بازار در تخصیص بهینه و زایش فقر دربازار رقابت کامل منجر به شکل‌گیری تفکر دولت‌های رفاه با گرایشات سوسیالیستی در مبارزه با فقر به خصوص فقر مطلق با استفاده از تخصیص‌های دولتی شد. اعطای جایزه نوبل 2015 به دیتون نشانه‌ای از این تغییر ابزار تخصیص، از بازار به دولت در مبارزه بافقر بود. هدف از این مقاله ارزیابی تاثیرات مخارج آموزش و پرورش و مخارج بهداشتی دولت بر فقر در ایران است. هدف...

full text

ارزیابی رابطه بین مخارج آموزش، بهداشت، نفرین منابع و فقر در ایران

در دهه‌های اخیر چهره آشکار فقر جایگزین چهره پنهان آن در اقتصاد ایران شده است. دولت رشدمحور در ایران به عنوان ثروتمندترین نهاد تصمیم‌گیر، مبارزه با فقر را مهم‌ترین هدف اقتصادی- اجتماعی خود می‌داند. مخارج دولتی مهم‌ترین ابزار دولت به منظور نیل به اهداف میانی مانند بهبود سطح آموزش، بهداشت و رشد اقتصادی به عنوان ابزارهایی برای مقابله با فقر است. در بین سطوح مختلف فقر نیز آنچه در کشورهای درحال توسعه...

full text

ارزیابی روند مصرف منابع آب زیرزمینی و وضعیت کنونی آن‌ در ایران

آب‌های زیرزمینی یکی از مهم‌ترین منابع آبی محسوب می‌شود و برای حیات انسانی و هم‌چنین توسعه اقتصادی در مناطق خشک و نیمه خشک همانند ایران ضروری می‌باشند. میانگین بارش سالانه کشور حدود 240 میلی‌متر و چیزی در حدود یک ‌سوم متوسط بارش جهانی است. تا قبل از دهه 1320 بهره‌بردای از منابع آب زیرزمینی توسط سامانه‌های بومی به ‌نام قنات صورت می‌گرفت. در حال حاضر حدود 41000 رشته قنات در کشور ثبت شده است. با ای...

full text

بنیان‌های نهادی بحران در مدیریت منابع آب زیرزمینی ایران

برداشت ناپایدار از منابع آب زیرزمینی به‌طور گسترده‌ای باعث تبعات روز افزون اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی در کشور شده است. به‌طور ویژه از زمان تصویب «قانون حفظ و حراست منابع آب‌های زیرزمینی کشور» در سال 1345 تاکنون، سیاست‌ها و قوانین متعددی در زمینه حراست از منابع آب زیرزمینی تصویب شده و وارد فرآیند اجرایی شده است با این وجود هر ساله شاهد افت شدیدتر سطح ایستابی و افزایش دشت‌های ممنوعه هستیم. بناب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 54  issue 3

pages  525- 550

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023