ارزیابی عوامل تأثیرگذار در بهره‌برداری از مراتع با تأکید بر تحلیل سلسله مراتبی- عوامل راهبردی (-SWOT AHP) (مطالعۀ موردی: مراتع شهرستان اشتهارد، استان البرز)

Authors

  • زینب جعفریان استاد دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
  • علی طاهری کارشناس ارشد مرتعداری، ادارۀ کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز.
  • منصوره کارگر دکتری علوم مرتع، ادارۀ کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز.
Abstract:

با توجه به اهمیت نقش بهره­برداری از مراتع و تغییرات ایجاد شده در سیستم­‌های اجتماعی - اقتصادی و اکولوژیکی مراتع، برنامه‌­ریزی جهت بررسی وضعیت حال و تصمیم‌­گیری برای شرایط موجود حائز اهمیت می­‌باشد. در همین راستا این مطالعه در نظر دارد جهت تعیین اختلاف نگرش­ها بین کارشناسان و بهره­برداران به بررسی و مقایسۀ اولویت عوامل مؤثر بر بهره­برداری از مراتع در چهار معیار قوت، ضعف، فرصت و تهدید بپردازد. بدین منظور از آنالیز SWOT برای تحلیل عوامل مؤثر بر بهره­برداری از مراتع استفاده گردید. عوامل شناسایی شده از طریق تنظیم و تکمیل پرسشنامه به روش­های طیف لیکرت و آنالیز AHP به ترتیب توسط بهره­برداران و کارشناسان اولویت­بندی و مقایسه شد. نتایج نشان داد که فقط پتانسیل مرتع برای دام­گذاری با امکان تغذیۀ دستی، بهره­برداری­های غیر اصولی مانند معدن، مانورهای نظامی از اولویت یکسانی برخوردار بودند. نتایج نشان داد در عوامل مربوط به نقاط قوت، تطابق نوع و نژاد دامی غالب منطقه با شرایط مراتع با وزن 117/0، نقاط ضعف، کناره‌گیری بهره‌برداران با سابقه از شغل دامداری مرتع با تجربه با وزن 026/0، فرصت­ها، افزایش مطالعات علمی دربارۀ مراتع در مراکز تحقیقاتی، ادارت منابع طبیعی با وزن 185/0 و در عوامل مربوط به تهدید­ها، نوسانات قیمت بازار با وزن 076/0 در اولویت قرار دارند. نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (نقاط ضعف و قوت) جمع امتیاز نهایی محاسبه شدۀ نقاط قوت از نقاط ضعف بیشتر است. این بدین معناست که عوامل تأثیر­گذار بر بهره­برداری از مراتع از نظر عوامل درونی دارای قوت است. ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (تهدید و فرصت) نشان دهندۀ آن است که در وضعیت موجود، می­توان با تقویت فرصت­ها در مقابل تهدید­ها واکنش راهبردی مناسبی نشان داد. بنابراین، راهبرد جهت حرکت به سمت توسعۀ مطلوب از بهره­برداری از مراتع محسوب می­شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) (مطالعۀ موردی: بخشی از مراتع قشلاقی استان سمنان)

یکی از شیوه‌های مرسوم تحقیق دربارة شناخت موضوع یا تصمیم‌گیری در جوامع توجه به آرای افراد جامعه است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع با توجه به دیدگاه‌های جامعة مرتع‌دار مراتع قشلاقی استان سمنان است. در این راستا، عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع به عوامل انسانی (اقتصادی و اجتماعی) و طبیعی (شرایط توپوگرافی، ویژگی‌های اقلیمی، زمین‌شناسی و خاک) به منزلة معیار اصلی تقسیم شد. زیرمعیارها بر...

full text

کاربرد تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در ارزیابی توان اکولوژیکی دو گونه مرتعی در مراتع کیاسر

ارزیابی توان بوم¬شناختی گونه¬های مرتعی بر پایه معیار¬ها و شاخص¬های موجود در رویشگاه¬ها می¬تواند یکی از نکات مهم و ارزشمند برای مدیریت رویشگاه به‌شمار رود. به همین منظور دو گونه¬ مرتعی موجود در منطقه واوسر کیاسر استان مازندران بر پایه نه معیار اسیدیته خاک، نیتروژن کل، درصد آهک، درصد شن، درصد سیلت، درصد رس، کربن آلی خاک، هدایت‌الکتریکی و درصد رطوبت مورد ارزیابی قرار گرفت. به‌منظور ارزیابی گونه¬ها...

full text

بررسی عوامل مؤثر بر مدیریت زمانی چرای دام در مراتع استان لرستان (مطالعۀ موردی: شهرستان کوهدشت)

توجه به رعایت زمان چرای دام در مراتع اهمیت بسیاری در حفظ مراتع کشور و جلوگیری از تخریب آن خواهد داشت. هدف از این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر رعایت زمان چرای دام در مراتع شهرستان کوهدشت استان لرستان می­باشد. مطالعۀ حاضر جزء تحقیقات پیمایشی بوده و جامعۀ آماری مورد نظر را دامداران عشایری شهرستان کوهدشت تشکیل می­دهند. حجم نمونه نیز از میان 1038 نفر جامعه آماری، 310 نفر از طریق فرمول کوکران تعیین شد. ...

full text

بررسی تأثیر عوامل محیطی بر تنوع گونه‌ای در مراتع اشتهارد

در این تحقیق تأثیر عوامل محیطی بر تنوع گونه‌ای در دشت اشتهارد مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری به روش سطح حداقل انجام شد، در هر تیپ برای اندازه‌گیری ویژگی‌های گیاهی با توجه به وسعت هر تیپ 3 ترانسکت 500 متری با فواصل 50 متر بین ترانسکت­ها (به دلیل تنک­بودن پوشش گیاهی منطقه) مستقر گردید. در هر پلات نوع و تعداد گونه‌های گیاهی موجود و درصد آنها تعیین شد. همچنین در ابتدا و انتهای هر ترانسکت پروفیل...

full text

ارزیابی تأثیر عوامل اقلیمی مؤثر بر کشت زعفران با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) موردمطالعه: دهستان‌های شهرستان رشتخوار

مقاله حاضر، باهدف مشخص کردن معیارهای اقلیمی و شناخت رتبه عوامل مؤثر بر کشت زعفران و ارزیابی تأثیر آن در شهرستان رشتخوار از توابع استان خراسان رضوی انجام گردیده است. فرضیه اصلی تحقیق این است که شهرستان رشتخوار شرایط لازم، جهت کاشت و افزایش زیر کشت بردن، محصول زعفران را دارد و در طول تحقیق همواره این سؤال مدنظر بوده که کدام‌یک از عوامل اقلیمی تأثیر بیشتری بر کشت زعفران در شهرستان رشتخوار داشته اس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 72  issue 4

pages  1049- 1060

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023