ارزیابی ویژگی‌‌‌های رشد و ترکیب‌های اسانس در دو گونه دارویی پونه‌‌‌سای برافراشته (Nepeta assurgens Hausskn. & Bornm.) و پونه‌‌‌سای تاج‌‌‌کرکی (N. eremokosmos Rech.)

Authors

  • بابک بحرینی نژاد استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
  • بهلول عباس‌زاده استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج و کشاورزی، تهران، ایران
  • زهرا جابرالانصار مربی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
  • فاطمه سفیدکن استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
Abstract:

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.665.96.4.1575.41 دو گونه پونه‌‌‌سای برافراشته (Nepeta assurgens Hausskn. & Bornm.) و پونه‌‌‌سای تاج‌‌‌کرکی (N. eremokosmos Rech.) از گونه‌‌‌های دارویی انحصاری ایران می‌‌‌باشند. این مطالعه در راستای بررسی صفات رویشی، عملکرد اندام هوایی، میزان اسانس و ترکیب‌های اسانس و ارزیابی روابط بین آنها در دو گونه مذکور در شرایط مزرعه‌‌‌ای انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌‌‌های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال‌های 1396 و 1397 اجرا گردید. نتایج نشان داد که وزن تر و خشک اندام هوایی در گونه برافراشته (به‌‌‌ترتیب 11353 و 2351 کیلوگرم در هکتار) به‌طور قابل ملاحظه‌‌‌ای بیشتر از گونه ‌‌‌تاج‌‌‌کرکی (به‌‌‌ترتیب 2638 و 527 کیلوگرم در هکتار) بود. متوسط درصد اسانس در گونه‌‌‌ برافراشته و تاج‌‌‌کرکی به‌‌‌ترتیب 1.60% و 0.64% و عملکرد اسانس به‌‌‌ترتیب 20.16 و 2.21 کیلوگرم در هکتار بود. آنالیز ترکیب‌های اسانس بیانگر آن بود که مجموع ایزومرهای نپتالاکتون در گونه ‌‌‌برافراشته به‌طور متوسط 78.6% و در گونه تاج‌‌‌کرکی 62.8% بود. آنالیز همبستگی بین صفات نشان داد که وزن خشک برگ، وزن تر و خشک کل و قطر بزرگ بوته بیشترین همبستگی را با عملکرد اسانس داشتند. آنالیز رگرسیون گام به گام بیانگر آن بود که تغییرات عملکرد اسانس عمدتاً توسط وزن خشک برگ، درصد اسانس، وزن تر کل، تعداد ساقه و میزان تاج پوشش توجیه می‌‌‌شد. به‌طور کلی با توجه به نتایج بدست‌آمده برتری گونه پونه‌‌‌سای برافراشته نسبت به گونه تاج‌‌‌کرکی قابل ملاحظه بود و می‌‌‌توان آن را به‌عنوان یک گونه ارزشمند برای تولید با مقاصد دارویی توصیه نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه ترکیب‌های شیمیایی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Nepeta bornmuelleri Hausskn. ex Bornm.

جنس Nepeta، متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae)، در ایران 67 گونه دارد که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. هدف از این مطالعه، مقایسه کمّی و کیفی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Nepeta bornmuelleri Hausskn. ex Bornm.، از گونه‌های انحصاری و معطر بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1390 از کوه هزار واقع در استان کرمان جمع‌آوری شد و از برگ، گل، ساقه و ریشه آن به‌طور جداگانه، به روش تقطیر با آب، اسانس‌گیری بعمل آمد. ...

full text

حفاظت درون شیشه گونه ی در معرض تهدید و آسیب پذیر و انحصاری پونه آسای nepeta assurgens hausskn & bornm.

آثار گران بهایی از دانشمندان ایرانی و غیر ایرانی در سرزمین ما نشان دهنده سابقه ی درخشان از کاربرد گیاهان در فرهنگ گذشته ی ایران دارد. گیاهان به عنوان با ثبات ترین و مهم ترین موجودات هر زیستگاه که پناه و غذای موجودات جانوری را تأمین می کنند. گونه ی مورد بررسی در این پژوهش(nepeta assurgens)از گونه های دارویی و در معرض تهدید می باشد که به دلایل مختلفی از جمله پراکنش محدود، مصرف بی رویه و تخریب ...

مقایسه ترکیب های شیمیایی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه nepeta bornmuelleri hausskn. ex bornm.

جنس nepeta، متعلق به تیره نعناع (lamiaceae)، در ایران 67 گونه دارد که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. هدف از این مطالعه، مقایسه کمّی و کیفی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه nepeta bornmuelleri hausskn. ex bornm.، از گونه های انحصاری و معطر بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1390 از کوه هزار واقع در استان کرمان جمع آوری شد و از برگ، گل، ساقه و ریشه آن به طور جداگانه، به روش تقطیر با آب، اسانس گیری بعمل آمد. ...

full text

بررسی ترکیبهای شیمیایی و اثرات ضد میکروبی اسانس گیاهان Nepeta fissa C. A. Mey. و Salvia chloroleuca Rech. f. & Aell.

جنس مریم گلی (Salvia) از خانواده نعناعیان (Labiatae) شامل بیش از 700 گونه است. در ایران 58 گونه از آن وجود داردکه نمونه مورد نظر از کیلومتر 18 جاده کرج جمع آوری شده است. جنس نپتا (Nepeta) نیز ازخانواده نعناعیان وگیاهی معطر و بومی ایران است که تقریبا در تمام نقاط ایران رویش دارد که در این تحقیق گونه مورد نظر از کیلومتر 4 جاده آبعلی جمع آوری شده است. این دو گیاه به لحاظ  وجود ترکیبهای دارویی و اس...

full text

بررسی خصوصیات رویشی، عملکرد و ترکیبات اسانس دو گونه دارویی، پونه‏سای ایرانی (Nepeta kotschyi var. persica) و پونه‏سای انبوه (N. glomerulosa)

دو گونه پونه‏سای ایرانی Nepeta kotschyi var. persicaو پونه‏سای انبوه N. glomerulosa از گونه‏های دارویی بومی ایران بوده که حاوی ترکیبات دارویی به­ویژه نپتالاکتون می­باشند. این مطالعه در راستای اهلی­کردن این دوگونه در شرایط مزرعه‏ای طی سال‌های 1396 و 1397 در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد محصول و کمیت و ترکیبات اسانس بود. نتایج ن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 35  issue 4

pages  665- 676

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023